Του Γιώργου Κακούρη
Τις προάλλες στο Στρασβούργο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την έκθεση για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, μία από τις πιο αυστηρές όχι μόνο όσο αφορά τον πόλεμο Ερντογάν κατά της δημοκρατίας στο εσωτερικό, αλλά και σε σχέση με το Κυπριακό. Περιλάμβανε μάλιστα, μετά από μια θετική πρωτοβουλία των έξι ευρωβουλευτών και τον ευπρόσδεκτο συντονισμό τους με την κυπριακή αντιπροσωπεία, και καταδίκη του περιστατικού στην Πύλα.
Όμως στην τελική ψηφοφορία οι έξι τήρησαν αποχή, εκφράζοντας διαφωνία με συγκεκριμένα σημεία. Αντιδρούσαν κυρίως, η καθεμία και ο καθένας μέσω της δικής του οπτικής, για την αντικειμενικά ανησυχητική σύσταση προς την Ε.Ε. που περιλαμβάνεται στην έκθεση να εξετάσει εναλλακτικές από την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Κάποιοι θεώρησαν πως υπάρχει ο κίνδυνος η Τουρκία να πάρει ανανέωση της Τελωνειακής Ένωσης ή απελευθέρωση βίζας χωρίς να συμμορφωθεί με υποχρεώσεις έναντι της Κύπρου, και άλλοι πρόσθεσαν πως μια τέτοια εξέλιξη θα αφαιρούσε έναν μοχλό επιρροής των 27 στην Άγκυρα και το Κυπριακό.
Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές Λουκάς Φουρλάς και Ελένη Σταύρου (ΕΛΚ, ΔΗΣΥ) εστίασαν επίσης σε ένα άλλο σημείο που θεώρησαν προβληματικό: την αναφορά πως «η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ευθύνη να εντείνει τις προσπάθειές της για τη διευκόλυνση της συνεργασίας των Τουρκοκυπρίων με την Ε.Ε.».
Όπως αντιλήφθηκα μιλώντας με τον κ. Φουρλά μετά την ψηφοφορία, το πρόβλημα δεν ήταν η υπόλοιπη παράγραφος όπου η Τουρκία καλείται «να παράσχει στην τουρκοκυπριακή κοινότητα τον αναγκαίο χώρο προκειμένου να ενεργεί σύμφωνα με τον ρόλο της ως νόμιμης κοινότητας του νησιού, δικαίωμα που κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας», ή στο ότι «καταδικάζει τις επανειλημμένες προσπάθειες της Τουρκίας να εκφοβίσει και να φιμώσει Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους και προοδευτικούς πολίτες στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, παραβιάζοντας έτσι το δικαίωμά τους στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης».
Το πρόβλημα φαινόταν να αφορά τη διατύπωση η οποία κατά τους ευρωβουλευτές αφήνει περιθώριο να θεωρηθεί η τ/κ κοινότητα μια πιο «αυτόνομη» οντότητα, πέρα από τα όρια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάτι που θα μπορούσε να διορθωθεί με κάποιες λέξεις αλλά δεν κατέστη δυνατόν. Αν και, προσωπικά, διερωτώμαι προς τι η ανησυχία από τη στιγμή που για την Ε.Ε. δεν αναγνωρίζεται άλλο πολιτικό καθεστώς για τους Τ/κ, άλλωστε στην ίδια παράγραφο αναγνωρίζεται ο θεμιτός ρόλος τους «ως νόμιμης κοινότητας του νησιού, δικαίωμα που κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Στην παρέμβασή της κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια, η κ. Σταύρου είπε πως δεν μπορεί να δεχτεί την «οποιαδήποτε υπόνοια ή αναφορά ως προς τη στάση και τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας προς τους Τουρκοκυπρίους συμπολίτες μας, εφόσον οι ίδιοι υποφέρουν λόγω των πολιτικών του ψευδοκράτους», λες και η στάση της Τουρκίας ή η πολιτική ανεπάρκεια του Ερσίν Τατάρ αφαιρούν από την Κ.Δ. την όποια υποχρέωση να προστατεύσει τους δικούς της πολίτες. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε την οποιαδήποτε εξίσωση του θύματος με τον θύτη» πρόσθεσε.
Πρόκειται για το σύνδρομο του φόβου της αναγνώρισης των Τ/κ και κατ’ επέκταση της απαναγνώρισης των Ε/κ, λες και δεν έχουμε ακόμα εμπεδώσει πως είμαστε πλέον διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος σε ένα ισχυρό μπλοκ χωρών, αλλά νιώθουμε ακόμα θύμα των άλλων, λες και το 1974 ήταν χθες. Είναι μια λογική πολύ ελκυστική και εθιστική, καθώς με το να υιοθετήσουμε αποκλειστικά την ταυτότητα του θύματος, δεν έχουμε πλέον βούληση, περιθώρια αυτόνομης δράσης, ισχύ ή εργαλεία. Έχουμε μόνο «θέλω» και ανάγκες, τα οποία κάποιος άλλος θα κληθεί να καλύψει, ποτέ εμείς.
Η τ/κ πλευρά δεν είναι (ακόμα) το Κόσοβο, καθώς δεν έχει επιτευχθεί ούτε μερική αναγνώρισή του, λόγω και της στρατηγικής της δικής μας πλευράς τόσα χρόνια. Αν αλλάξει αυτό, είναι γιατί εμείς δίνουμε τα τελευταία 20 σχεδόν χρόνια συνεχείς ευκαιρίες σε όσους θέλουν λύσεις δύο κρατών να αμφισβητήσουν τις προθέσεις μας. Καιρός να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε σαν θύματα, όσο άνετα και αν μας κάνει να νιώθουμε, και να συμπεριφερθούμε ως ενήλικο κράτος, με δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις έναντι όλων των πολιτών του – ειδικά αυτών που τελούν υπό κατοχή.
