Του Γιώργου Κακούρη
Θα μπορούσε να πει κανείς πως οι δραματικές στιγμές στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, όταν ένα πανευρωπαϊκό κίνημα ανάγκασε τους ηγέτες της Ε.Ε. (μετά και από πιέσεις ενός αγχωμένου Μακρόν) να προσθέσουν στην ατζέντα τους και την αγροτική πολιτική, ήταν ότι χρειαζόταν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Οι ζημιές στο μνημείο του βιομηχάνου Τζον Κόκεριλ στην πλατεία Λουξεμβούργου μπροστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία άλλες Πέμπτες είναι γεμάτη νεαρούς και μη εργαζόμενους στους θεσμούς για την πρώτη πρώιμη έξοδο του Σαββατοκύριακου, ήταν η εικόνα που αποτύπωσε τη πανευρωπαϊκή δυσαρέσκεια των αγροτών και όχι μόνο.
Η δυσαρέσκεια αφορά όχι μόνο το αυξημένο κόστος παραγωγής για τους γεωργούς, αλλά εμμέσως και τις αυξημένες τιμές στα ράφια των υπεραγορών, που πολλές φορές δεν ωφελούν τους παραγωγούς αλλά τις μεγάλες αλυσίδες. Αφορά επίσης τον φόβο που έχει καλλιεργηθεί, δικαιολογημένα ή μη, για τις εισαγωγές από την Ουκρανία αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο μέσω εμπορικών συμφωνιών. Αφορά και τη δαιμονοποίηση της πράσινης μετάβασης που επιχειρούν οργανωμένα συμφέροντα, λαϊκιστές και Ακροδεξιά, στη βάση των επιπτώσεων που θα έχουν οι πολιτικές αυτές αν Βρυξέλλες και εθνικές πρωτεύουσες δεν κινηθούν εγκαίρως για να τις περιορίσουν.
Όλα τα πιο πάνω αφορούν το μέλλον της Ε.Ε., που κινείται προς τη διεύρυνση με τη μεγάλη αγροτική αγορά της Ουκρανίας, και την εμβάθυνση της Ένωσης, και το ερώτημα τι γίνεται με την Κοινή Αγροτική Πολιτική σε αυτή τη νέα εποχή. Τα ερωτήματα δεν είναι καθόλου εύκολα, και τις επόμενες εβδομάδες η Κύπρος θα πρέπει να είναι παρούσα στην αναζήτηση λύσεων. Γιατί πέρα από το γενικότερο πλαίσιο που θα δώσουν οι Βρυξέλλες, εναπόκειται στην κυβέρνηση της κάθε χώρας να εξηγήσει και να προτείνει ρυθμίσεις που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες και να συνεισφέρουν στη βελτίωση της κατάστασης στο σύνολο της Ε.Ε.
Οι ζημιές στην πλατεία Λουξεμβούργου, ο πανικός Μακρόν (ο οποίος βρίσκεται στην τελευταία θητεία του και εργάζεται για ένα καλό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές που να διασφαλίσει την επιτυχία στην όποια ή όποιο διάδοχό του), τα μέτρα που προωθεί η Κομισιόν (και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που βασίζει τον επαναδιορισμό της εν μέρει σε καλά εκλογικά αποτελέσματα για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και τον περιορισμό διαρροών προς την άκρα δεξιά), είναι στοιχεία μιας αναδυόμενης πανευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας.
Αυτή η θητεία των θεσμών, από το 2019 μέχρι φέτος, ήταν γεμάτη με κρίσεις που δεν μπορούν να αφεθούν για χάρη μικροπολιτικής στο κατώφλι των οικονομικά ασθενέστερων κρατών (όπως είχε γίνει με τη χρηματοπιστωτική κρίση) ή αυτών που έτυχε να βρίσκονται πρώτες στον δρόμο των προσφύγων. Τα μεγαλύτερα προβλήματα της τελευταίας πενταετίας ήταν πραγματικά παγκόσμια, από την πανδημία, την εισβολή στην Ουκρανία και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, στην ενεργειακή κρίση, στη διαταραχή των εμπορικών οδών και στην άνοδο των τιμών. Και η κλιματική αλλαγή έχει σταματήσει εδώ και καιρό να είναι ένας θεωρητικός κίνδυνος – είναι μια καθημερινή πραγματικότητα, από τις πλημμύρες στην κεντρική Ευρώπη στις άγριες πυρκαγιές στη Μεσόγειο.
Είναι ίσως η πρώτη φορά που υπάρχει τόση άμεση και γρήγορη πληροφόρηση (όχι πάντα σωστή, αλλά υπάρχει) για τις σε εξέλιξη παγκόσμιες κρίσεις και το πώς οδηγούν, σε ευθεία γραμμή, μέχρι το πανάκριβο ελαιόλαδο στις υπεραγορές.
Η Κύπρος εννοείται πως δεν εξαιρείται από αυτή την εποχή των κρίσεων, και δεν πρέπει να λείπει από τις συζητήσεις για τις λύσεις. Και δεν θα πρέπει μόνο να αντιδρά, αλλά να ψάχνει τρόπους να πρωταγωνιστεί, και να βρίσκεται στο τραπέζι. Για να γίνει αυτό θα πρέπει το πολιτικό μας προσωπικό να βλέπει τον έξω κόσμο με ανοιχτό μυαλό, να διψά να μάθει, και να εξελίσσεται.
Να μη μένει το μυαλό του ερμητικά κλειστό και να εστιάζει μόνο σε πολιτικές του 1980 για το Κυπριακό. Να αξιοποιεί τις όποιες ευκαιρίες για ακόμα και κοινωνικές συναντήσεις με αυτούς που έχουν θέσεις κλειδιά για τη λήψη παγκόσμιων αποφάσεων, και να μπαίνει μπροστά.
Η εξωστρέφεια δεν είναι πλέον κάτι που είναι «καλό να υπάρχει». Είναι προσόν επιβίωσης. Μπορεί να μην πουλάει στην αέναη προεκλογική εκστρατεία στην οποία ζει το κυπριακό πολιτικό προσωπικό. Αλλά, χωρίς αυτήν, η ηγεσία μας δεν θα μπορέσει ποτέ να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Και θα παραμείνει εσωστρεφής κομπάρσος.
