Του Γιώργου Κακούρη
Μέχρι λίγο πριν από την ώρα της ομιλίας του την Τρίτη στο Στρασβούργο, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεξεργαζόταν το κείμενο. Οι απεσταλμένοι που βρεθήκαμε εκεί δεν ξέραμε ακριβώς τι άλλαζε, εμμέσως όμως ξέραμε πως δεν είχε ολοκληρωθεί όσο αργούσε η αποστολή της ομιλίας με εμπάργκο δημοσίευσης. Δεν είναι περίεργο, ασυνήθιστο, ούτε λάθος να γίνονται αλλαγές σε ένα κείμενο μέχρι την τελευταία στιγμή, πόσω μάλλον σε ομιλία προέδρου κράτους όπου η κάθε λέξη που λέγεται ή δεν λέγεται μετρά. Ο χρόνος που χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί η ομιλία αναφέρεται μόνο ως μονάδα μέτρησης της προσοχής με την οποία συντάχθηκε. Και δεδομένου αυτού του χρόνου, έκανε εντύπωση το ότι τελικά οι ερωταπαντήσεις ήταν πιο ενδιαφέρουσες από την ίδια την ομιλία.
Είναι ίσως ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο εργάζεται ο ΠτΔ το ότι ένα κείμενο το οποίο έτυχε τόσης πολλής επεξεργασίας έφτασε από το ένα άκρο, όπου ζει ο κίνδυνος του να κάνεις λάθος, στο άλλο άκρο, όπου ζει η φυλή των αδιάφορων κοινοτοπιών. Η μισή περίπου ομιλία ήταν θεωρητική και ακαδημαϊκή στην ουσία της, εξηγώντας τη σημασία και τον ρόλο του ΣτΕ και του ΕΔΑΔ, ενώ το δεύτερο μισό πέρασε στις «παγωμένες κρίσεις», ένα «δεσμεύομαι» για λύση ΔΔΟ και έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να συνεισφέρει για να αλλάξει το αρνητικό κλίμα.
Στις ερωταπαντήσεις ο ΠτΔ δεν είχε πλήρη έλεγχο της ατζέντας. Κλήθηκε να απαντήσει για θέματα για τα οποία δεν είχε προετοιμαστεί (με εξαίρεση ενδεχομένως τις μεταρρυθμίσεις για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ όπου φαίνεται να είχε γίνει προεργασία για συμπερίληψη στο κείμενο που τελικά δεν έγινε). Γι’ αυτό και ο ΠτΔ εμφανώς αντιδρούσε, όταν απάντησε στις δύο ερωτήσεις που έκαναν και τη μεγαλύτερη εντύπωση: του Ουκρανού βουλευτή Ολέξι Γκοντσαρένκο και του Τ/κ παρατηρητή, Ογουζχάν Χασίπογλου.
Στην πρώτη, ο ΠτΔ απάντησε με ιδιαίτερη ένταση στις αναφορές για χρήση της Κύπρου από «τσέπες του Πούτιν», προφανώς εκνευρισμένος που συνεχίζει να βρίσκει μπροστά του την τάτσα των διαβατηρίων. Ήταν μια ευκαιρία να επαναλάβει, όπως και έκανε, ότι η Κύπρος καταδικάζει τη ρωσική εισβολή και εφαρμόζει τις κυρώσεις και για λόγους αρχής, αλλά και γιατί η Κύπρος έχει πέσει θύμα εισβολής.
Ο συγκεκριμένος διάλογος ίσως πρέπει να αποτελέσει μάθημα για τον ΠτΔ. Μπορεί να θεωρεί, και αυτό να ισχύει, πως η Κύπρος τα έκανε όλα σωστά σε σχέση με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (έστω επί δικής του διακυβέρνησης), όμως τα παλιά αμαρτήματα δεν εξαφανίζονται μόλις αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε σωστά. Ο ΠτΔ θα βρίσκει αυτή την εικόνα πολύ καιρό μπροστά του, και θα πρέπει να την αντέξει, με στόχο σταδιακά να την αλλάξει.
Η δεύτερη ερωταπάντηση με τον Τ/κ εκπρόσωπο (ο οποίος για την ΚΣΕΕ βρίσκεται υπό την ομπρέλα της κυπριακής αντιπροσωπείας) ήταν μια καλή ευκαιρία για τον ΠτΔ να αναδείξει τα θετικά που προσφέρει η προοπτική επανένωσης και η Ε.Ε. στους Τ/κ. Ο κ. Χριστοδουλίδης ήταν μάλλον τυχερός που ο κ. Χασίπογλου, μέλος του UBP του Τ/κ ηγέτη, έμεινε στις τ/κ κοινοτοπίες για το 2004 αντί να μιλήσει για δύο κράτη, κάτι που θα όξυνε αντιπαραγωγικά τη συζήτηση.
Και πάλι όμως ο ΠτΔ άφησε κάπως τον εκνευρισμό του να τον παρασύρει, αφήνοντας αιχμές για το ενδεχόμενο ο κ. Χασίπογλου να ταξίδεψε στο Στρασβούργο με ευρωπαϊκό διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας (από τ/κ πλευράς υποστηρίζεται πως λαμβάνουν βίζα απευθείας από το γαλλικό κράτος στο μη αναγνωρισμένο τ/κ διαβατήριό τους).
Το πρόβλημα ξανά δεν βρισκόταν τόσο στο μήνυμα, όσο στον τρόπο εκφοράς του, ο οποίος μπορεί να ενθουσίασε όσους θέλουν να βλέπουν «πληρωμένες απαντήσεις» στα διεθνή φόρα για να νιώθουν όμορφα, όμως υπό άλλες συνθήκες θα υποβάθμιζε όσα ανέφερε στη συνέχεια ο ΠτΔ για τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία συμβάλει στην απομόνωση των Τ/κ και τον τρόπο που η Ε.Ε., μέσω της Κ.Δ., τους στηρίζει.
Και εδώ, όπως και στις αναφορές του για την Ουκρανία, όπως και σε τόσα άλλα θέματα από την προεκλογική και μετά από αυτήν, ο ΠτΔ ελέγχεται για τη συνέχεια και τη συνέπεια της ουσίας των πράξεών του, αλλά και για την ικανότητά του να τις επικοινωνήσει μακροπρόθεσμα.
Όπως η συνέχιση μιας σθεναρής στάσης υπέρ της Ουκρανίας (χωρίς αστερίσκους και παράπονα) είναι το κλειδί για να ξεθωριάσει η τάτσα περί δορυφόρου των Ρώσων, έτσι και η συνέχιση και η προσθήκη ουσίας στις περιληπτικές προαναγγελίες της Παρασκευής για τους Τ/κ και μια πιο γενναία στάση στο Κυπριακό, ίσως αφαιρέσει την τάτσα που φέρει ο ίδιος ο ΠτΔ ως συνεργάτης του προέδρου Αναστασιάδη στο Κραν Μοντανά.
