Του Γιώργου Κακούρη
Στην ομιλία του στην κοπή της βασιλόπιτας του ΡΙΚ την Πέμπτη, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης δεν ανέφερε τι στόχους έχει η κυβέρνησή του για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, και περιόρισε την ομιλία του στις κοινοτοπίες με τις οποίες πολλές φορές διανθίζει την πολιτική του ρητορική. Αμέσως μετά πάντως, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΡΙΚ, Γιώργος Κέντας, έγινε κάπως πιο συγκεκριμένος, καταγράφοντας στόχους για αναθεώρηση της νομοθεσίας και της εσωτερικής λειτουργίας. Πράγματα χρήσιμα μεν, χωρίς λεπτομέρειες για το τι ακριβώς θα πρέπει να κάνει μια «σύγχρονη δημόσια ραδιοτηλεόραση».
Ψάχνω και υπεραναλύω κάποιες εθιμοτυπικές, εορταστικές δηλώσεις γιατί η «δημόσια ραδιοτηλεόραση» σε άλλες χώρες δεν είναι πια αυτό που βλέπαμε αγοράζοντας κάθε δεκαπενθήμερο το Ραδιοπρόγραμμα. Δεν είναι μια τηλεόραση και κάποια ραδιόφωνα με διαγωνισμούς, εκπομπές για τους ομογενείς μας και Διαφώτιση. Σε άλλες χώρες τα δημόσια ΜΜΕ είναι οργανισμοί δημόσιας επικοινωνίας και ενημέρωσης με ισχυρή παρουσία σε Διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και streaming. Και δημοσιογραφικοί οργανισμοί που υπηρετούν το κοινό τους, και όχι το κράτος ή την κυβέρνηση. Η ίδια η ποιότητα της δημοσιογραφίας περνά από την υγεία αυτών των δημόσιων οργανισμών, ειδικά σε μικρά κράτη όπως τα δικά μας.
Θυμίζουμε άλλωστε πως το 2022 η έκθεση της Κομισιόν για το κράτος δικαίου στην Κύπρο για πρώτη φορά άγγιζε το ΡΙΚ, υπενθυμίζοντας πως το εύρος των κριτηρίων που αφορούν τον διορισμό στο Δ.Σ. «τυγχάνουν εκμετάλλευσης από την κυβέρνηση καθώς και από πολιτικά κόμματα».
Βλέπουμε κάποια βήματα προς αυτή την κατεύθυνση; Στην κοπή της βασιλόπιτας ο ΠτΔ μίλησε για τις προκλήσεις και τα προβλήματα που «δεν έχουν ούτε κομματικό χαρακτήρα, ούτε ιδεολογικό χαρακτήρα και είναι μόνο μέσα από τη συνεργασία, που θα μπορούμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες του κυπριακού λαού», βάζοντας στο κάδρο της προσπάθειας το ΡΙΚ και τους ιδιωτικούς σταθμούς (και ιστοσελίδες και εφημερίδες θα πρόσθετα).
«Η αδυναμία μου στον δημοσιογραφικό κόσμο είναι δεδομένη από το 2014, όταν είχα διοριστεί κυβερνητικός εκπρόσωπος, και είμαι σίγουρος ότι αυτή η αδυναμία όσο περνά ο καιρός ενισχύεται ακόμη περισσότερο μέσα από τη συνεργασία, μέσα από τον σεβασμό της δικής σας δουλειάς, του δικού σας λειτουργήματος, ένα πολύ σημαντικό λειτούργημα σε μια δημοκρατική χώρα. Να εργαστούμε όλοι από κοινού, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες του κυπριακού λαού» πρόσθεσε.
Όμως η «αδυναμία» αυτή και η επίκληση στο «λειτούργημα» δεν αρκούν για την αντιμετώπιση των αδυναμιών άλλης ετυμολογίας, αυτών του ΡΙΚ και της αγοράς των ΜΜΕ στην Κύπρο. Δεν καλύπτουν ούτε τις απροσεξίες της κυβέρνησης η οποία σε επίπεδο Ε.Ε. είχε επιλέξει να σεκοντάρει την προσπάθεια της Γαλλίας για προσθήκη ουσιαστικά εξαιρέσεων στην απαγόρευση παρακολούθησης δημοσιογράφων για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Για να είμαστε δίκαιοι, ο χαιρετισμός του κ. Κέντα ήταν αυτός που προσφερόταν για να δούμε να αντανακλώνται κάποια πιο συγκεκριμένα πράγματα από την κυβερνητική πολιτική για το ΡΙΚ, καθώς πρόκειται για έναν ημικρατικό οργανισμό, ο οποίος θεωρητικά επιλέγει την κατεύθυνση του αυτόνομα.
Όσον αφορά όμως το ποιο είναι το περιεχόμενο της αναθεώρησης της νομοθεσίας για μια «σύγχρονη δημόσια ραδιοτηλεόραση», ο κ. Κέντας περιορίστηκε να εξηγήσει πως «το ΡΙΚ πρέπει να μάθει να πειθαρχεί, να είναι υπόλογο στον έλεγχο, όπως και οι υπόλοιποι ραδιοσταθμοί». Το οποίο στέκει μεν όσον αφορά τις οικονομικές ή άλλες ατασθαλίες, αφήνει δε μια περίεργη γεύση, αν θυμηθεί κανείς το αιώνιο ταγκό μεταξύ συμπολιτεύσεων και αντιπολιτεύσεων για τον έλεγχο των καρεκλών στην κορυφή του.
Όπως άλλωστε είχε αναφέρει και η Κομισιόν στην έκθεση για το κράτος δικαίου το 2022, η λογοδοσία στο κράτος πρέπει να εξισορροπείται από ανεξαρτησία από καταχρηστική επιρροή από το κράτος ή άλλους παράγοντες.
Αναφέρθηκε πάντως στις τομές που έχουν γίνει για «μια σειρά από εσωτερικούς κανονισμούς και εσωτερικής λειτουργίας για τις δημόσιες προσφορές, για τις προσλήψεις, για τις συμβάσεις και για άλλα ζητήματα», κάτι που μας κάνει να ελπίζουμε πως ο έλεγχος αφορά ακριβώς τις γνωστές αμαρτίες του ιδρύματος.
Από εκεί και πέρα όμως, δεν ακούσαμε τίποτα για το μέλλον, μείναμε στη διαχείριση των πληγών του παρελθόντος, και στη «σειρά δραστηριοτήτων και προγράμματος» για την αέναη ετήσια επέτειο, που φέτος τυγχάνει να συμπληρώνει ακόμα έναν στρογγυλό αριθμό.
