Του Γιάννη Ιωάννου
Η Μέση Ανατολή δέκα μήνες μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023 περνάει, αυτή την στιγμή, την πιο κρίσιμη καμπή της. Η τελευταία κλιμάκωση στον άξονα Ισραήλ-Ιράν-Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η εξουδετέρωση νωρίτερα του Ισμαήλ Χανίγιε και σημαινόντων στελεχών της σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου και το αδιέξοδο στη Λωρίδα της Γάζας, με ένα ανυπολόγιστο αποτύπωμα ανθρωπιστικής τραγωδίας (χιλιάδες νεκροί άμαχοι, επισιτιστική κρίση, κατεστραμμένα κτίρια) και ένα συνεχές αδιέξοδο στο ζήτημα της εκεχειρίας/τύχης των ομήρων της Χαμάς, απειλούν ολόκληρη την περιοχή με ένα γενικευμένο, περιφερειακό, πόλεμο.
Σε αυτή την κατάσταση πραγμάτων που έχει ουσιαστικά θάψει κάθε ειρηνευτική προσπάθεια στο Παλαιστινιακό έχοντας γυρίσει την περιοχή πολλές δεκαετίες πίσω αναδεικνύονται όχι μόνο οι επιμέρους αστοχίες της διεθνούς κοινότητας και η αδυναμία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής να συγκρατήσει –στην προκείμενη– τον Νετανιάχου και τους ακροδεξιούς εταίρους του αλλά και οι εμμονές αναθεωρητικών δυνάμεων, όπως το Ιράν καθώς και σημαντικών μη κρατικών δρώντων όπως η Χαμάς που προκάλεσε όλο αυτό το χάος ή η Χεζμπολάχ που για δεκαετίες ορίζει την πολιτική μοίρα του Λιβάνου.
Έχουν επίσης αναδειχθεί και ζητήματα όπως η ακραία παραπληροφόρηση, η ιδεοληπτική προσέγγιση στην ανάλυση, πρόσληψη και δημοσιογραφική κάλυψη των εξελίξεων και φυσικά ένας –ένθεν κακείθεν– ανθεκτικός αντισημιτισμός αλλοτινών, σκοτεινών εποχών, που σε συνδυασμό με την συχνή απανθρωποίηση των Παλαιστινίων δημιουργεί ένα εκρηκτικό μίγμα πόλωσης που μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης γιγαντώνεται.
Το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στην περιοχή τους επόμενους μήνες –εν μέσω αμερικανικών εκλογών και του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία– δεν προμηνύει αισιόδοξα σενάρια. Η περιοχή διανύει, σχεδόν αβίαστα, μια περίοδο όπου δυστυχώς έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ κακών και λιγότερο κακών σεναρίων σε ένα υποσύστημα όπως αυτό της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής που παραμένουν, διαχρονικά, ρευστά και συνεχώς μεταβαλλόμενα. Παράλληλα ένας πόλεμος Ισραήλ-Χεζμπολάχ ή μια αναμέτρηση διά αντιπροσώπων Ιράν-Ισραήλ έχει και άμεσες επιπτώσεις, ιδίως για εμάς στην Κύπρο που έχουμε να κάνουμε με τις πτυχές της ανθρωπιστικής κρίσης, δυνητικά σενάρια που θα επηρέαζαν την εθνική ασφάλεια και τη διάσταση του προσφυγικού-μεταναστευτικού –ιδίως αν ο Λίβανος εισέλθει στη δίνη του πολέμου.
Παράλληλα όσα συμβαίνουν, σε μια συγκυρία που το Κυπριακό επανέρχεται ως ζήτημα που μπορεί να μας απασχολήσει τόσο ως μια νέα, αλλά δύσκολη, ευκαιρία για συνομιλίες ή ως μια συνειδητοποίηση οριστικού αδιεξόδου μισό αιώνα μετά το 1974 πρέπει να μας υπενθυμίσουν πως τα χρονίζοντα και δυσεπίλυτα προβλήματα της περιοχής μπορούν εύκολα να μετατοπιστούν σε μια κατάσταση ενεργής σύγκρουσης.
Ο Νετανιάχου, που στην κυπριακή δημόσια σφαίρα την περίοδο των «Τριμερών», αποθεώνονταν από τον ελληνόφωνο Τύπο σε Κύπρο και Ελλάδα, αποτελεί πλέον την μοιραία πολιτική προσωπικότητα της περιοχής μας και ίσως ο ηγέτης που το σενάριο της συνέχισης της σύγκρουσης στη Γάζα παρατείνει, πολύ κυνικά, την εξαιρετικά δύσκολη πολιτική επιβιωσιμότητά του. Το ίδιο ισχύει και για προσωπικότητες όπως τον Χανίγιε που πανηγύριζε στις 7 Οκτωβρίου για βιασμούς γυναικών και δολοφονίες ανήλικων, πριν τον βρει κάτι κυριολεκτικά… πάνω στο κεφάλι του και που μερίδα ΜΜΕ ή σχολιαστών για πολλούς μήνες λειτουργούσαν απολογητικά για όσα αποτρόπαια σχεδίασε.
Καλό θα ήταν όλοι και δη η Πολιτεία να έχει ένα σοβαρό πλάνο για τα όσα μπορεί να βιώσουμε στην περιοχή και κυριότερα λύσεις για τις συνέπειες που άμεσα ή έμμεσα θα υποστούμε αν τα πράγματα οδηγηθούν σε κλιμακωτικά σενάρια. Και, κυριότερα, να θυμόμαστε πως ο δρόμος για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, απαιτεί θάρρος και όραμα.
Twitter: @JohnPikpas
