Του Γιάννη Ιωάννου
Η συζήτηση για το ΑΚΕΛ στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια γίνεται με δύο ποιοτικά στοιχεία: Mε όρους ιδεολογικής καθαρότητας μεταξύ εκείνων που επιθυμούν να δουν στο κόμμα «επαναστατικότερες» προσεγγίσεις και που γοητεύονται από την Αριστερά, ιδίως στην Ελλάδα. Και με όρους πολιτικού ρεαλισμού μεταξύ εκείνων που επιθυμούν το ΑΚΕΛ να επιστρέψει στην προοπτική διακυβέρνησης –όπως συνέβη, ιστορικά, για πρώτη φορά στις προεδρικές εκλογές του 2008 με την υποψηφιότητα του αείμνηστου Δημήτρη Χριστόφια. Η αλήθεια είναι πως το κόμμα, το ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων του τόπου, απώλεσε μετά το 2013 μεγάλο μέρος της πολιτικής του δύναμης. Πράγμα που αποτυπώθηκε όχι μόνο στα ποσοστά του στις βουλευτικές εκλογές αλλά και στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2013 και του 2018. Με το 2023 να επιφυλάσσει ένα σημαντικό διακύβευμα για το πολιτικό του μέλλον: Το αν θα μετριαστεί σε μια ακόμη «χαμηλών πτήσεων» πολιτική πορεία που θα το απομακρύνει περαιτέρω από την εξουσία και θα μειώσει, περαιτέρω, την πολιτική του δύναμη. Μια 15ετία εξάλλου με κυβέρνηση της Δεξιάς δεν είναι και λίγος –πολιτικά– χρόνος. Δεκαεπτά χρόνια, ως εκ τούτου, κυβέρνησε τη χώρα ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, από καταβολής της μέχρι τον θάνατό του το 1977.
Ένα ακόμη ποιοτικό στοιχείο που ενυπάρχει ωστόσο στη συζήτηση για την Αριστερά –με επίκεντρο το ΑΚΕΛ– στην Κύπρο είναι το ιδεολογικό πλέγμα προσέγγισης. Δεν είναι μόνο η πολιτική κουλτούρα πέριξ του ΑΚΕΛ που, ιστορικά, το ακολουθεί με ξεκάθαρους όρους και ενδιαφέρουσες, διαχρονικά, συνθέσεις ή αντιφάσεις αλλά και η ίδια η φύση του κόμματος: Ένα κόμμα που ό,τι και αν του προσάψεις ιδεολογικά, όσο κι αν συμφωνείς ή διαφωνείς με την πολιτική πρότασή του ή κοσμοθεωρία του, διατηρεί –στο κυπριακό πολιτικό σύστημα– μια διαδικασία λήψης αποφάσεων βαθιά δημοκρατική. Διαβουλεύεται, αποφασίζει και προχωρεί. Με τους φραξιονισμούς του, τους παραγοντισμούς του, τα επιμέρους προβλήματα ή γκρίνιες που προκύπτουν κατά καιρούς. Δημοκρατικά ωστόσο. Συνεπώς το μεγάλο ερώτημα δεν είναι μόνο αν το ΑΚΕΛ μπορεί να επιβιώσει πολιτικά, αν με την επιλογή Μαυρογιάννη θα περάσει ή όχι στον δεύτερο γύρο κι αν επιλέγει υποψήφιο «κινηματικό» ή της «Δεξιάς» αλλά και πώς διαμορφώνεται αυτό το ιδεολογικό πλέγμα.
Στην Κύπρο συχνά μεταξύ των προοδευτικών ψηφοφόρων (που δεν ψηφίζουν τα κόμματα της Δεξιάς) κυριαρχεί ένα παράδοξο. Πως συζητούν για το ΑΚΕΛ, χωρίς το ΑΚΕΛ. Ή πως συζητούν για το ΑΚΕΛ όντας μεταξύ του ή εκτός του. Στην πρώτη περίπτωση γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική του ΑΚΕΛ στον προοδευτικό χώρο και στη δεύτερη περίπτωση γιατί δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τον ιστορικό ρόλο του ΑΚΕΛ –σε αντίθεση με το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ πριν από την ανάληψη της εξουσίας σε ένα σημείο καμπής στην Ελλάδα– ως κόμματος εξουσίας. Γιατί το ΑΚΕΛ αυτό είναι, και παραμένει. Αλλά κάποιοι σίγουρα θα επιθυμούσαν να το δουν είτε μόνιμα στην αντιπολίτευση, είτε συρρικνωμένο για σκοπούς της ιδεολογικά καθαρολογικής εμμονής του.
Αυτά τα στοιχεία προέκυψαν έντονα στον δημόσιο διάλογο με την απόφαση του ΑΚΕΛ να προκρίνει την υποψηφιότητα του κ. Μαυρογιάννη, έναντι αυτής του κ. Δημητριάδη –αμφότερων υποψηφίων με συγκεκριμένες ποιότητες στα μάτια μιας μερίδας του εκλογικού σώματος. Ενός ικανού διπλωμάτη καριέρας δηλαδή κι ενός επιτυχημένου νομικού που συνδέθηκαν, διαχρονικά, με το Κυπριακό και τις διεργασίες του. Τι αποδεικνύει αυτή η συζήτηση; Και πως το Κυπριακό παραμένει διαμορφωτικό τάσεων κι αντιλήψεων στην κοινωνία, παρά τη χείριστη προοπτική του μετά το 2017 αλλά και πως το παράδοξο της ομάδας ψηφοφόρων που περιγράψαμε παραπάνω καλά κρατεί. Της ίδιας ομάδας που δεν αντέδρασε όταν το ΑΚΕΛ συνομιλούσε με το ΔΗΚΟ και τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Των ίδιων που δεν αναστοχάστηκαν ποτέ για τον ρόλο του ΑΚΕΛ την περίοδο 1960-1977 και των ίδιων που –πέραν της στάσης υπέρ της λύσης στο Κυπριακό– κατέληξαν «γυρολόγοι» κομμάτων και οργανώσεων πολιτών με γνώμονα το τελευταίο χωρίς ποτέ, στρατηγικά, να επιτύχουν οποιοδήποτε απτό αποτέλεσμα επί του πεδίου. Κι ας μιλάνε, ανεδαφικά κατά τη γνώμη μου, για «μαζικό εργατικό κίνημα», «καταλήψεις» και «επαναστατικό σοσιαλισμό».
Θα σώσει το ΑΚΕΛ ο Μαυρογιάννης; Όχι, φυσικά. Ωστόσο, μπορεί να αποδειχτεί μια υποψηφιότητα που το 2023 μπορεί να διασώσει το κόμμα από τη δυστοπική προοπτική του να αποκλειστεί στον δεύτερο γύρο, και στον δεύτερο γύρο, μετά από δέκα χρόνια διακυβέρνησης ΔΗΣΥ, γιατί όχι, να κάνει και την έκπληξη. Γιατί η αίσθηση που δημιουργείται στην περίπτωση του (αξιοπρεπέστατου ως προς το πρόγραμμά του) κ. Δημητριάδη είναι πως δεν μπορεί να ενώσει δυνάμεις και ψηφοφόρους πέραν του «στρατοπέδου της λύσης». Που αν ήταν όσο ισχυρό θέλει να παρουσιάζεται θα εξέλεγε Πρόεδρο και το 2013 και το 2018.
Twitter: @JohnPikpas
