Του Σταύρου Χριστοδούλου
Πολλά γράφτηκαν για τη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι και τον θρίαμβο της ακροδεξιάς στη χώρα που γέννησε τον φασισμό. Το πρωτοσέλιδο της Liberation ξεχώρισε, γιατί αποτύπωσε με γλαφυρό τρόπο τη νέα πραγματικότητα. Με ένα τρομακτικό κοντινό της πρωθυπουργού εν αναμονή, ένα φτηνό snap shot που χλευάζει τη σοκαρισμένη Ευρώπη για την πολιτική ανατροπή στην Ιταλία. Ο τίτλος απευθύνεται ξεκάθαρα σε όσους επιμένουν να καλλιεργούν ψευδαισθήσεις: «Φασισμός στην Ευρώπη: Όλοι οι φόβοι οδηγούν στη Ρώμη». Φόβοι που εκπορεύονται από τις Βρυξέλλες και διαχέονται στα κράτη μέλη καθώς βλέπουν τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης ν’ αλλάζει.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ιταλία πάντως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία σε σχέση με την προέλαση της ακροδεξιάς. Στη Σουηδία, μερικές βδομάδες πριν, το εθνικιστικό κόμμα του Τζίμι Άκερσον κατέγραψε ιστορικά υψηλό ποσοστό αγγίζοντας το 20%. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μιλάμε για μια χώρα με δημοκρατική παράδοση και εμβληματικό ρόλο στο παγκόσμιο κίνημα της σοσιαλδημοκρατίας. Αλλά και στη Γαλλία, χώρα με ειδικό πολιτικό βάρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πολλοί καρδιοχτύπησαν μέχρι το τελικό αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Ο Εμανουέλ Μακρόν νιώθει πλέον ζεστή την ανάσα του Εθνικού Μετώπου της Μαρί Λεπέν, η οποία δεν κουβαλά μόνο την κληρονομιά του ακροδεξιού πατέρα της αλλά και τις περγαμηνές της φιλίας της με τον Πούτιν. Η Ουγγαρία είναι το τρίτο παράδειγμα από τις νέες ισορροπίες στην Ευρώπη το πολιτικά ασταθές 2022. Τον περασμένο Απρίλιο ο Βίκτορ Όρμπαν κατάφερε να αναδειχθεί στον μακροβιότερο πρόεδρο στην ιστορία της χώρας, κερδίζοντας τις εκλογές για τέταρτη φορά. Ένας ηγέτης με τοξικό λόγο και με καταλυτική επιρροή στα ΜΜΕ, γεγονός που του επέτρεψε να βυθίσει τον ουγγρικό λαό στις εθνικιστικές φοβίες.
Όλα έχουν να κάνουν με τους φόβους. Δεν τρελάθηκαν ξαφνικά οι Έλληνες και γίναν νεοναζί, ούτε οι Ιταλοί φασίστες, ούτε οι Ούγγροι ή οι Σουηδοί ακροδεξιοί. Οι φόβοι και οι ανασφάλειες θρέφουν το μαύρο θεριό που σαρώνει την Ευρώπη. Πρόκειται για τα επίχειρα μιας βαθιάς οικονομικής κρίσης που οδηγεί τους μικρομεσαίους σε απελπισία και τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες στο φάσμα της φτώχιας. Όταν δεν έχεις να πληρώσεις το ρεύμα, όταν έχεις παιδιά και δεν μπορείς να τους εξασφαλίσεις τα απαραίτητα, όταν είσαι νέος και δεν μπορείς να ξεκινήσεις τη ζωή σου, όταν η απόκτηση στέγης είναι απαγορευτική και ο κατώτατος μισθός οριακός για να επιβιώσεις, τότε ξεκινά η γκρίνια. Γκρίνια για τους ξένους που μας πιάνουν τις δουλειές και λαμβάνουν επιδόματα, γκρίνια για τους αλλόθρησκους που απειλούν να αλλοιώσουν τον εθνικό κορμό, γκρίνια για τους προνομιούχους και το κομματικό κατεστημένο.
Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται ως από μηχανής Θεός ο ακροδεξιός με το λαϊκό προσωπείο και τη λαϊκίστικη ρητορική. Δεν είναι ο παλιός βίαιος φασίστας που ξέραμε. Στην εποχή μας ο φασισμός φοράει λευκό κολάρο και φιλτράρεται μέσα από την περιβόητη πια «κανονικοποίηση». Αλλά ας μην πάμε τόσο μακριά. Δείτε τι γίνεται εδώ, στο σπίτι μας, με τα στελέχη της Χρυσής Αυγής που κρύβονται πίσω από την ταμπέλα του ΕΛΑΜ. Οι δικοί μας Χρυσαυγίτες δεν βρίζουν, ούτε καν προκαλούν. Δεν δίνουν χαστούκια όπως τον Κασιδιάρη, ούτε ενεργοποιούν ομάδες κρούσης όπως στη Νίκαια και το Πέραμα. Δεν έχουν επίσης τη γενναιότητα να συνταχθούν με τους ομοϊδεάτες τους στην Αθήνα, οι οποίοι προχθές χαιρετούσαν ναζιστικά στη δίκη της Χρυσής Αυγής σε δεύτερο βαθμό. Ο υποψήφιος για την προεδρία Χρίστος Χρίστου προτιμά να μιλάει για την πατρίδα ή να χαϊδεύει τον συντηρητισμό του μέσου Κύπριου ψηφοφόρου.
Έτσι δημιουργούνται οι Όρμπαν και οι Μελόνι. Με το ξέπλυμα φασιστικών ιδεολογιών στην κολυμβήθρα του κοινοβουλευτισμού και την «κανονικοποίηση» μιας ρητορικής που ξεχειλίζει μίσος για οτιδήποτε το διαφορετικό. Όποιοι τους ανέχονται, ή πολύ περισσότερο όποιοι τους χρησιμοποιούν, ας μην ολοφύρονται μετά πάνω από τα αποκαΐδια της δημοκρατίας. Δεν πρόκειται για θεωρητική τοποθέτηση. Να θυμίσω ότι η κατά τ’ άλλα συμπαθής Αννίτα Δημητρίου εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής με ψήφους του ΕΛΑΜ.
