Το μίσος

Το φαινόμενο, σύμπτωμα της εποχής μας, δεν είναι κομματικό. Δεν είναι καν ζήτημα Αριστεράς - Δεξιάς, σύμφωνα με τον παλιό διαχωρισμό, καθώς η τοξικότητά του διατρέχει τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής κοινωνίας. Αυτοί που έριξαν στην πυρά τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, έκαψαν στην ίδια λαμπρατζιά και τον ευρωβουλευτή του ΑΚΕΛ Γιώργο Γεωργίου. «Στης Ελλάδας τον κόρφο ώς πότε θα φωλιάζουν ηγέτες προδότες;» διακήρυττε το μισαλλόδοξο πανό τους. Κάπου αλλού, κάποιοι άλλοι όμοιοί τους, έκαιγαν τον Μιχάλη Κατσουνωτό, στέλνοντας το εγκληματικό μήνυμα: «Ζούμε νεκρό για να σε δούμε». Και σε μια άλλη λαμπρατζιά, το χριστιανικό έθιμο φούντωσε τις φλόγες του μίσους κατακαίγοντας τους ΛΟΑΤΚΙ.

Έχει σημασία πώς και πότε αντιδρούμε σε αυτά τα φαινόμενα εκφασισμού. Γι’ αυτό σημείωσα την άμεση αντίδραση της τέως επιτρόπου Στέλλας Κυριακίδου, η οποία σε μερικές αράδες μόνο ανέδειξε το πολιτικό διακύβευμα: «Καμία ρητορική μίσους –είτε ατομική είτε συλλογική– δεν είναι αποδεκτή. Δεν είναι “άποψη”. Είναι απειλή κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της δημοκρατίας. Τροφοδοτεί τη βία, υπονομεύει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ελευθερία της έκφρασης και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η σιωπή δεν είναι ουδετερότητα. Η αντίδραση πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Για μια κοινωνία ισότητας και σεβασμού». Υπήρξαν και άλλες αντιδράσεις –προς τιμήν τους– αλλά η αποδελτίωση δεν προσθέτει κάτι στην πολιτική ουσία. Εκτός ίσως από την ανάγκη να μπει επιτέλους φρένο στην εργαλειοποίηση του εθίμου της λαμπρατζιάς από την Ακροδεξιά. Κι ας κρύβεται πίσω από ανηλίκους που τάχα μου έχουν το ακαταλόγιστο. Ο τόπος είναι μικρός και γνωριζόμαστε. Αν το συντεταγμένο κράτος θέλει να βρει την άκρη δεν είναι δύσκολο να το κάνει. Αρκεί να το θέλει. Αρκεί να υπερισχύσει η πολιτική βούληση έναντι του πολιτικού κόστους.

Έχουν λεχθεί πολλά για τις ευθύνες, οι οποίες έγιναν μπαλάκι ανάμεσα στην κυβέρνηση, τη Βουλή και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Θα ήταν πιο παραγωγικό, όμως, τώρα που κόπασε ο κουρνιαχτός και μετράμε ένα 22χρονο άντρα νεκρό, να μεριμνήσουν για του χρόνου. Γιατί δεν είναι μόνο οι λαμπρατζιές του μίσους που πρέπει να απαγορευτούν. Είναι κι όλο αυτό το σόου βαρβαρότητας με τις κροτίδες που ευθύνεται για εκατοντάδες ακρωτηριασμούς.

Από τον αρμόδιο υπουργό δεν περιμένουμε πολλά. Κατ’ ακρίβειαν δεν περιμένουμε τίποτε, αφού ο κατά τεκμήριο πιο αποτυχημένος υπουργός της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη φαίνεται να ζει στον δικό του παράλληλο κόσμο. Αν προσπεράσουμε το blame game για το ποιος ευθύνεται που δεν ψηφίστηκε το επίμαχο νομοσχέδιο, αξίζει τον κόπο να εστιάσουμε στις προτάσεις του για την πάταξη του φαινομένου. Ως θέμα νεανικής παραβατικότητας το αντιλαμβάνεται ο υπουργός. Για το οποίο προτείνει δύο μέτρα: πρώτον, τη διασύνδεση της παραβατικότητας με τη διαγωγή του μαθητή στο απολυτήριό του και δεύτερον, την άμεση εκδίκαση των υποθέσεων νεανικής παραβατικότητας. Ξεκινώντας από το δεύτερο, ο υπουργός της Δικαιοσύνης θα έπρεπε να γνωρίζει ότι δεν δύναται να υπαγορεύσει στην ανεξάρτητη Δικαιοσύνη την ταχύτητα με την οποία εκδικάζει τις υποθέσεις. Όσο για το πρώτο μέτρο, αναρωτιέμαι αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ενήμερος για την αφελή (στην καλύτερη περίπτωση) ή φαιδρή (στη χειρότερη περίπτωση) σκέψη του υπουργού του. Αλήθεια τώρα; Με τη διαγωγή κοσμία και τους παιδονόμους θα επιλυθεί ένα κοινωνικό πρόβλημα που αντανακλά ό,τι πιο τοξικό διακινείται στον σύγχρονο κόσμο; Αν ο Χαρτσιώτης πάντως παραμείνει ακλόνητος στην καρέκλα του η ευθύνη ανήκει πλέον στη Βουλή. Τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου οφείλουν να συνεργαστούν ώστε να τερματίσουν αυτόν τον αναχρονισμό που προτάσσει ως άλλοθι το έθιμο.

Υγ. Η ταινία «Το Μίσος» (LaHaine) αποδείχτηκε εφιαλτικά προφητική. Η αλήθεια είναι πως το 1995, όταν ο Ματιέ Κασσοβίτς άνοιγε ένα παράθυρο για ν’ αφουγκραστούμε τα λαϊκά προάστια του Παρισιού, δεν υποπτευόμασταν πόσο πολιτικό βάθος είχε η φράση «το Μίσος γεννάει μίσος». Αλλά να που φτάσαμε στο σήμερα, περιπλανώμενοι στο δυστοπικό σύμπαν του Τραμπ και των Ακροδεξιών, καθώς βουίζει ακόμα στ’ αφτιά μας η φωνή στην ταινία: «Πρόκειται για μια κοινωνία σε ελεύθερη πτώση…».