Του Σταύρου Χριστοδούλου
Σε κάθε Υπουργικό Συμβούλιο υπάρχει μια «πολυτελής» θέση την οποία καταλαμβάνει ο εκάστοτε υπουργός Εξωτερικών. Ο πιο «προστατευμένος» υπουργός της κυβέρνησης, αφού σπανίως εκτίθεται στην πολιτική φθορά. Ακόμα και στις περιπτώσεις όπου η χώρα βρίσκεται στη δίνη μιας γεωπολιτικής κρίσης, ο ΥΠΕΞ συνήθως γλιστρά κάτω από το ραντάρ της κοινής γνώμης και το όποιο κόστος χρεώνεται στον πολιτικό του προϊστάμενο. Πράγμα δίκαιο πάντως, καθώς ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εισπράττει αυτός κυρίως και τα επιτεύγματα της εξωτερικής πολιτικής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο, την οποία ο Νίκος Χριστοδουλίδης καρφίτσωσε ως παράσημο στο πέτο του.
Τίποτε βεβαίως από όλα όσα εκτυλίχθηκαν στον Λευκό Οίκο δεν θα συνέβαινε αν δεν υπήρχε ο αθόρυβος και εξόχως αποτελεσματικός όπως αποδείχτηκε Κωνσταντίνος Κόμπος, ο οποίος μας είχε προϊδεάσει για τις ικανότητές του με το σχέδιο Αμάλθεια που έβαλε την Κύπρο στον χάρτη των εξελίξεων στο Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή. Η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο αποτελεί συνέχεια της καλής δουλειάς που γίνεται εδώ και καιρό στο υπουργείο Εξωτερικών και είναι αφέλεια αν πιστεύει κανείς ότι προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Προφανώς κανείς δεν γνώριζε τίποτε –το παραδέχτηκε ο υπουργός στη συνέντευξή του στο Τρίτο– αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε προηγηθεί μια επίμονη διπλωματική προσπάθεια. Αυτό ακριβώς πιστώνεται ο Κωνσταντίνος Κόμπος: τη μεθοδική δουλειά στο πλαίσιο μιας δομημένης στρατηγικής για την κατεύθυνση της εξωτερικής μας πολιτικής. Σε μια χρονική συγκυρία μάλιστα, όπου σημειώνεται κινητικότητα στο Κυπριακό και η χώρα μας αναζητεί ερείσματα ανάμεσα στους δυνατούς διεθνείς παίκτες. Γι’ αυτό και τη συνάντηση Χριστοδουλίδη–Μπάιντεν πρέπει να τη «διαβάσουμε» με δύο τρόπους: Πρώτον, ως υλοποίηση του στρατηγικού προσανατολισμού και δεύτερον, ως εμβάθυνση των διμερών σχέσεων.
Η Κύπρος έπειτα από πολλές παλινδρομήσεις στρέφεται προς τη Δύση, βαδίζοντας με σταθερά βήματα στην ευρωπαϊκή οδό. Οι εξελίξεις στην περιοχή μάς δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τον παράγοντα γεωγραφία, κτίζοντας στερεές συμμαχίες, με την Τουρκία να είναι φυσικά στο κάδρο, αναλαμβάνοντας το κόστος των δικών της επιλογών. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Τούρκου βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Ναμίκ Ταν, ο οποίος μίλησε για «ντροπιαστική ήττα της τουρκικής διπλωματίας» με αφορμή τη συνάντηση Μπάιντεν–Χριστοδουλίδη: «Η προθυμία της Τουρκίας να λειτουργήσει ως προστάτης της Χαμάς και εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ παρέχει στην Ελλάδα και την “ΕΔΝΚ” (Κυπριακή Δημοκρατία) ευκαιρίες που αναζητούσαν και αναγκάζει τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. να επανεξετάσουν τις πολιτικές τους στην Ανατολική Μεσόγειο».
Αναφορικά με τις διμερείς σχέσεις το κυρίαρχο μήνυμα μετά τη συνάντηση ήταν ότι ανοίγεται ο δρόμος για περαιτέρω ανάπτυξή τους, στους νευραλγικούς τομείς της ενέργειας, της ασφάλειας και των επενδύσεων. Η δήλωση του Αμερικανού προέδρου πως «δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορούν να πετύχουν οι δύο χώρες όταν δουλεύουν μαζί» έδωσε και τον τόνο της διπλωματικής επιτυχίας. Την ίδια ώρα, εξίσου σημαντική ήταν η τοποθέτηση του Τζο Μπάιντεν για την επανεκκίνηση των συνομιλιών, μιλώντας ξεκάθαρα για τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία ως αποδεκτό πλαίσιο λύσης.
Εν όψει των πιο πάνω είναι φανερό ότι η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο είχε θετικό πρόσημο και ενίσχυσε την εκτίμηση ότι «έξω πάμε καλά». Σε επίπεδο προσώπων ο πιο ενισχυμένος είναι ο υπουργός Εξωτερικών, γεγονός που θα αποτυπωθεί πιστεύω στους επόμενους δείκτες δημοφιλίας. Θετική είναι και η αποτίμηση για τον Νίκο Χριστοδουλίδη, με τη διαφορά ότι η δική του «πολιτική εξίσωση» είναι πολύ πιο σύνθετη. Όσο ευνοϊκές κι αν είναι οι εξελίξεις στο εξωτερικό, εκείνο που καθορίζει τη δημοτικότητά του, αλλά και της κυβέρνησης συνολικά, είναι η «πραγματικότητα επί του εδάφους». Οι επικοινωνιακές εντυπώσεις βοηθούν, αλλά δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στον καθημερινό βραχνά της ακρίβειας και στον τρόπο που πιέζονται οι πολίτες με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα. Απ’ την άλλη, θα ήταν μίζερο αν δεν αναγνωρίζαμε ότι η βδομάδα που πέρασε ήταν μια καλή βδομάδα για τον Πρόεδρο και την κυβέρνηση.
stavros.christodoulou@gmail.com
