Για ποιον χτυπά η καμπάνα;

Όλοι συμφωνούμε ότι η δημοσκόπηση δεν είναι παρά μια φωτογραφία της στιγμής. Απ’ την άλλη όμως, όταν η «φωτογραφία» επαναλαμβάνεται, οι εικονιζόμενοι δεν νομιμοποιούνται να την αντιμετωπίζουν αψήφιστα ή ακόμα χειρότερα να υποβαθμίζουν τη σημασία της. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η έρευνα της IMR για τον Reporter, η οποία κατέγραψε την πρόθεση ψήφου ως εξής: ΑΚΕΛ 20%, ΔΗΣΥ 18,5%, ΕΛΑΜ 12,5%, ΔΗΚΟ 7% και μετά… το χάος: ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ 3,5%, ΔΗΠΑ 2,4%, ΕΔΕΚ 2,3% και το πρωτοεμφανιζόμενο VOLT 1,3%. Μια απλή ανάγνωση των ποσοστών απαντά ξεκάθαρα (sic) στο ερώτημα «για ποιον χτυπά η καμπάνα» στις επερχόμενες εκλογές.

Το ΑΚΕΛ δικαιούται να αισθάνεται ικανοποιημένο όχι γιατί έχει την πρωτιά στο τσεπάκι αλλά επειδή αλλάζει η δυναμική του έπειτα από μια δύσκολη και κατηφορική σε ποσοστά δεκαετία. Το λεγόμενο «momentum Μαυρογιάννη» αποδίδει, και στον βαθμό που το κόμμα θα κάνει τις σωστές κινήσεις θα αποτυπωθεί στην κάλπη του Ιουνίου. Η λέξη-κλειδί για το ΑΚΕΛ είναι η «εξωστρέφεια» έτσι ώστε να διευρύνει το εκλογικό ακροατήριό του πέραν του κομματικού του χώρου. Η πολιτική συγκυρία είναι σίγουρα βοηθητική, όχι μόνο επειδή η κυβέρνηση συνεχίζει να καταγράφει αρνητικό πρόσημο αλλά κυρίως λόγω της βαθιάς κρίσης που ταλανίζει τον Δημοκρατικό Συναγερμό.

Όποιος άκουσε την παρέμβαση της Αννίτας Δημητρίου στην εκπομπή της Κατερίνας Ηλιάδη για τα κομματικά αλληλοφαγώματα στην Πάφο, μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος των κραδασμών στον ΔΗΣΥ. Αν το πρόβλημα ήταν η σύγκρουση δύο στελεχών σε τοπικό επίπεδο (Τσέλεπος Vs Κωνσταντίνου) η κρίση θα ήταν διαχειρίσιμη. Το ξέσπασμα της προέδρου, όμως, φανερώνει ότι το μέγεθος του προβλήματος υπερβαίνει τις προσωπικές διαφορές και τον όποιο τοπικό χαρακτήρα. Με αυτά τα δεδομένα μοιάζει φυσιολογική η πίεση των ποσοστών προς τα κάτω, αν και είναι πολύ νωρίς για να τα θεωρήσουμε «κλειδωμένα». Ο συσχετισμός δυνάμεων στην κορυφή, όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές, είναι δυνατόν να αλλάξει.

Το πιο ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας αφορά στην τρίτη θέση. Πρόκειται για τον «ελέφαντα στο δωμάτιο» καθώς αλλάζουν άρδην οι ισορροπίες των τελευταίων δεκαετιών στον κομματικό μας χάρτη. Το ΕΛΑΜ όχι μόνο καταγράφει διψήφιο ποσοστό, αλλά καταφέρνει να κρατήσει σε μεγάλη απόσταση το ΔΗΚΟ. Το φαινόμενο δεν είναι βεβαίως κυπριακό και συνδέεται με την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Δεν παύει όμως να είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, αφού αν επιβεβαιωθεί η «φωτογραφία της στιγμής» στην κάλπη, το ΕΛΑΜ θα κερδίσει μία έδρα στην Ευρωβουλή. Αυτή τη φορά πρέπει να θεωρείται περισσότερο από βέβαιο ότι το δίλημμα «ΕΔΕΚ ή Ακροδεξιά» δεν θα βρει πρόθυμα αφτιά. Όπως έχει επισημανθεί από πολλούς άλλωστε, πρόκειται για ψευδοδίλημμα, μια που η ΕΔΕΚ του Σιζόπουλου λέει τα ίδια με το ΕΛΑΜ ενδυόμενη ένα πάλαι ποτέ σοσιαλιστικό μανδύα.

Αν το πρόβλημα περιοριζόταν στην ΕΔΕΚ τα πράγματα θα ήταν απλά, υπό την έννοια ότι τη συρρίκνωση των ποσοστών θα τη χρεώναμε στους αλλοπρόσαλλους χειρισμούς του Σιζόπουλου. Εδώ όμως μιλάμε για την άλωση του ενδιάμεσου χώρου. Η Οικολόγοι προσπαθούν να βρουν τον βηματισμό τους μετά την επιστροφή του Περδίκη, αλλά δεν πείθουν. Το κόμμα του Μάριου Καρογιάν θυμίζει κάτι κουρασμένα παλικάρια και το ΔΗΚΟ σκιά του παλιού του εαυτού. Όσο για το Volt, αν και είναι νωρίς ακόμα για να εξάγουμε συμπεράσματα, το μέλλον δεν προδιαγράφεται ευοίωνο.

Έλεγα πριν ότι η απλή ανάγνωση των κομματικών ποσοστών απαντά στο ερώτημα «για ποιον χτυπά η καμπάνα». Υπάρχει όμως και ένας ακόμα αθέατος χαμένος σε αυτή την ιστορία, ιδιαίτερα αν προβάλουμε τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης με ορίζοντα το 2028. Αναφέρομαι στον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο οποίος υφίσταται τη φθορά ερήμην. Γιατί εάν επιβεβαιωθεί το φυλλορρόημα του κεντρώου χώρου, τότε η κυβέρνηση χάνει τα στηρίγματά της. Ακόμα κι αν δεν αλλάζουν οι συσχετισμοί δυνάμεων στη Βουλή (αφού πρόκειται για ευρωεκλογές και εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης), εάν τα συμπολιτευόμενα κόμματα εντέλει συρρικνωθούν, θα είναι σαν να υποχωρεί το έδαφος κάτω από τα πόδια της διακυβέρνησης.