Της Μαρίνας Οικονομίδου
Αν κάτι δίδαξε η παρουσία του Στέφανου Κασσελάκη στην Κύπρο την εβδομάδα που πέρασε και οι καλά δουλεμένες δηλώσεις του μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, είναι πως η πολιτική μπορεί πλέον να αποστηθιστεί. Η γκάφα περί «κρατιδίου τέλος πάντων» θα μπορούσε με ευκολία να αποφευχθεί, αν ακολουθούσε την πεπατημένη της σύντομης πολιτικής του διαδρομής: αυτής των προσεγμένων βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πίσω από τα οποία βρίσκεται ολόκληρος στρατός παραγωγής. Κάποιος δηλαδή αναλαμβάνει ρόλο κειμενογράφου, γράφοντας το αφήγημα που κερδίζει συνειδήσεις και τα ευήκοα για τα αφτιά των ψηφοφόρων συνθήματα. Άλλος αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία, τη μουσική υπόκρουση και στο πολιτικό πρόσωπο απομένει να αναλάβει ρόλο ηθοποιού που αποστηθίζει πιστά το σενάριο που του δίδεται. Η τεχνολογία έχει αναβαθμιστεί τόσο, που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να μετατρέψουν ένα πρόσωπο με ωραία εικόνα, σε ψηφιακό πολιτικό ογκόλιθο. Ένα πρόσωπο του οποίου τα βίντεο και οι εύστοχες ατάκες, που συνήθως του γράφουν άλλοι, γίνονται viral. Ένα πρόσωπο το οποίο με ευκολία μπορεί να ανέβει στα ψηλότερα δώματα και να διεκδικήσει τα υψηλότερα αξιώματα χωρίς όμως κανένα ιδεολογικό και πολιτικό υπόβαθρο.
Θα πουν πολλοί πως είδαμε και στην πράξη όσους είχαν και το πολιτικό υπόβαθρο και την ιδεολογική κατεύθυνση πόσο ωφέλησαν τον τόπο τους. Ποιος χρειάζεται πολιτικό όραμα, όταν υπάρχει η σαγήνη; Όμως η πολιτική δεν θα έπρεπε να είναι ταχύρρυθμα μαθήματα ή ένα μονόπρακτο που πρέπει να παίξει κάποιος, αν θέλει να αναλάβει την εξουσία. Κάποτε θα μάθουν πώς να στέκονται σωστά, όταν ψάλλεται ο Εθνικός Ύμνος, πώς κατατίθεται ένα στεφάνι, κάποτε θα αποστηθίσουν σωστά ορολογίες όπως είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, όμως ποιος μπορεί να μας πείσει πως πρόσωπα που απλώς αγωνίζονται να μάθουν τον ρόλο τους, όταν αναλάβουν την εξουσία θα υλοποιήσουν όσα αρχικά –και ενδεχομένως ακατανόητα για τους ίδιους– είχαν εξαγγείλει; Κυρίως όμως ποιος μπορεί να πειστεί πως αυτή η πολιτική θα οδηγήσει σε βαθιές τομές και όχι σε απλή διαχείριση της μέρας;
Οι ψηφιακοί πολιτικοί ογκόλιθοι μετριούνται βεβαίως όταν αναλάβουν θέση ευθύνης, έτσι και ο Στέφανος Κασσελάκης θα κριθεί από το αποτέλεσμα. Όμως όσο κι αν ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την πιο ακραία μορφή της «μεταπολιτικής», είναι τουλάχιστον υποκριτικός ο κυπριακός ολοφυρμός για τον τρόπο που πολιτεύεται.
Μία βόλτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου θα κάνει πολλούς που χλεύασαν τον Κασσελάκη να καταπιούν τα λόγια τους. Πότε άραγε παράγεται πολιτική, πότε λαμβάνονται πολιτικές θέσεις, πότε καταστρώνεται το όραμα για το κόμμα και τον τόπο, όταν τα βίντεο που κατακλύζουν τον λογαριασμό της και αγκαλιάζονται από το μεγάλο μέρος της κοινωνίας αφορούν εκδηλώσεις, εγκαίνια, χορούς και αποστήθιση συνθημάτων στο Κυπριακό και την οικονομία;
Το δουλεμένο σύνθημα και η εικόνα, όμως, εκφράστηκε πρωτίστως και πολύ επιτυχώς από τον ίδιο τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης δούλεψε προσεκτικά το προφίλ του, αντιλήφθηκε πρώτος πως η κοινωνία έχει ανάγκη την εικόνα, αποστρέφεται την αντιπαράθεση, δεν ευνοεί τη σκληρή κομματική γλώσσα. Σε αυτό το πλαίσιο πρόβαλε το ανθρώπινο προφίλ, το ακομμάτιστο, έδωσε έμφαση σε εύηχες για τους ψηφοφόρους λέξεις, όπως η ενότητα και ο διάλογος με την κοινωνία. Υποσχέθηκε το νέο, τον πόλεμο με το κατεστημένο και το τέλος της διαπλοκής. Και όσο κι αν η κλεμμένη εξαγγελία της υποψηφιότητάς του θα έπρεπε να προϊδεάσει για τη συνέχεια, η αποκάλυψη έγινε αμέσως μετά την εκλογή του και όσα παρακολουθούμε όλο αυτόν τον καιρό. Από την ατολμία να κυβερνήσει, λαμβάνοντας εγκαίρως αποφάσεις, μέχρι και την αυτοακύρωσή του ως εκπροσώπου του άφθαρτου, όταν αποκαλύφθηκαν συντάξεις, υπερωρίες και βόλεμα ημετέρων.
Η εποχή της εικόνας έχει κατακλύσει την πολιτική και αυτό δεν θα ήταν απαραιτήτως κακό, αν η εικόνα ήταν το μέσο και όχι το μήνυμα της πολιτικής. Αν η εικόνα συνοδευόταν από πολιτικό βάρος και περιεχόμενο. Όσο λείπει η γλώσσα της πολιτικής, η εικόνα προφανώς μπορεί να εκλέξει πρόσωπα. Τα σκονάκια, οι καλά δουλεμένες ατάκες, η αποστήθιση και τα σκηνοθετημένα βίντεο, ωστόσο, δεν μπορούν να κυβερνήσουν μια χώρα. Γιατί αργά ή γρήγορα διαπιστώνεται πως η εικόνα όσο εύκολα ανεβάζει όλους αυτούς τους νέους εκπροσώπους της, τόσο εύκολα τους καθιστά αναλώσιμους.
