Του Γιάννη Ιωάννου
Η διαπραγμάτευση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη» μεταξύ της κοινοπραξίας του τεμαχίου «12» με επικεφαλής την Chevron και την Κυπριακή Δημοκρατία εισέρχεται στη τελευταία του φάση με την προσεχή Κυριακή, 5 Νοεμβρίου, να λήγει η διορία που η Λευκωσία έχει δώσει προς τον αμερικανικό κολοσσό προκειμένου να ξεκινήσει τις εργασίες FEED. Η διαφωνία παραμένει γνωστή (είναι οικονομοτεχνικής φύσης σε σχέση με το προηγούμενο, του 2019, σχέδιο ανάπτυξης του θαλασσοτεμαχίου) και έχουν ήδη γραφτεί διάφορες αναλύσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας στο κυπριακό Τύπο σε σχέση με το αν το αδιέξοδο προκαλείται από την μία ή την άλλη πλευρά, αν η Chevron θα φύγει ή αν η Λευκωσία θα της ανακαλέσει την άδεια επί του τεμαχίου.
Αισθάνεται κανείς, περιδιαβαίνοντας τα όσα γράφονται, πως το ζήτημα δεν αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης αλλά μάλλον ένα πεδίο όπου ο καθένας γράφει εκείνο που, περισσότερο, επιθυμεί παρά την ακριβή αποτύπωση της πραγματικότητας και των δεδομένων. Εξάλλου σε μια διαπραγμάτευση τέτοιας φύσης κυριαρχεί πάντα ο ανταγωνισμός έναντι της μεγιστοποίησης, για την κάθε πλευρά, της σχέσης κόστους-ωφέλειας, οι έξωθεν παρεμβάσεις, η ασταθής φύσης μιας βιομηχανίας που αφορά σε μεταβολές τιμών αγαθών όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο και φυσικά τα συμφέροντα κρατικών και μη-κρατικών δρώντων σε ένα ρευστό περιβάλλον, γεωπολιτικά, όπως είναι η ανατολική Μεσόγειος.
Εκτός απροόπτου οι δύο πλευρές θα δώσουν παράταση ορισμένων μηνών, τριών ή παραπάνω προκειμένου να επανέλθουν στις αρχές Φεβρουαρίου ή Μαρτίου προκειμένου να δούνε πως προχωρούν. Κι εκ του αποτελέσματος το βασικό σενάριο που προκύπτει είναι πως το «Αφροδίτη», εκτός απροόπτου, θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο να αναπτυχθεί -δεδομένου ότι η ανακάλυψη του κοιτάσματος πηγαίνει πίσω 12 χρόνια, στο 2011 και πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει εντάξει τους υδρογονάνθρακες σε ένα σύστημα παραγωγής που πιέζει τους καταναλωτές σε συνθήκες ακρίβειας.
Θυμάμαι πως το 2011 η προοπτική των υδρογονανθράκων είχε καταστεί, για τη δημόσια σφαίρα στη Κύπρο, μια υπερβολική συζήτηση περί οικονομικής ανάπτυξης και γεωπολιτικής από την οποία, στη πρώτη διάσταση απουσίαζε η προοπτική μιας στρατηγικής fast-track ανάπτυξης και στη δεύτερη διάσταση άκουγες κυριολεκτικά τα… πάντα. Από την συζήτηση για την επίλυση του Κυπριακού μέχρι να καταστεί η Κυπριακή Δημοκρατία το… frontier state της παραγωγής υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο. Αγωγοί, ΑΟΖ-ολογία, «εταιρείες κολοσσοί», τριμερείς και ένα σωρό άλλες διαστάσεις που ωστόσο δεν προχώρησαν ποτέ επί της ουσίας και που υπό το βάρος της τρέχουσας διαπραγμάτευσης και του αδιεξόδου συγκρατούν το φυσικό αέριο στο υφαλοπρανές της «Αφροδίτης».
Το «γκάζι» όπως και η ενεργειακή πολιτική της ΚΔ τα τελευταία χρόνια δείχνει να μην υπάγεται σε κάποιου είδους μίνιμουμ στρατηγικό σχεδιασμό με θεσμικό αποτύπωμα και προβολή σε σχέση με την επιδίωξη, τον τρόπο και τα μέσα επίτευξης της και το πως η ανάπτυξη των επιβεβαιωμένων κοιτασμάτων επί της ΑΟΖ μας θα ωφελήσουν το σύνολο των κρατικών χωρητικοτήτων της Κύπρου. Είναι όπως πολλές άλλες πολιτικές στη Κύπρο ένα πεδίο χωρίς συνέχεια, συνέπεια και σχεδιασμό όπου συχνά επιστρέφουμε «από εκεί που ξεκινήσαμε». Το αδιέξοδο της «Αφροδίτης», ανεξαρτήτως έκβασης, αποτελεί την υπενθύμιση μιας αποτυχίας (που πέραν της Chevron και του πως κινείται για να διασφαλίσει τα δικά της συμφέροντα) αφορά κατεξοχήν την δική μας έλλειψη μιας θεσμικά συγκροτημένης στρατηγικής.
Twitter: @JohnPikpas
