Του Γιάννη Ιωάννου
Το 2023, ιδίως για τη Κύπρο, υπήρξε η χρονιά που συνδέθηκε αμιγώς με τις προεδρικές εκλογές και την αλλαγή παραδείγματος στην εξουσία μετά από μια δεκαετία διακυβέρνησης Αναστασιάδη. Η εκλογή Χριστοδουλίδη -που πήγε εναντίον του κόμματος του, η αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του ΔΗΣΥ μετά την αποτυχία Νεοφύτου, η κυβέρνηση που χαρακτηρίστηκε «αχταρμάς» και η διάσωση της παρτίδας για το ΑΚΕΛ -που αναζητεί στίγμα και rebranding αποτέλεσαν τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα της χρονιάς που οδεύει προς το τέλος της. Την ίδια στιγμή η συζήτηση για την μεταπολιτική, την υπερβολική προβολή της εικόνας έναντι της ουσίας και την άνοδο της Ακροδεξιάς αποτέλεσαν βασικά αντικείμενα συζήτησης. Μαζί, πάντα, με το Κυπριακό -στην δυσκολότερη, ίσως, περίοδο που διανύει μετά από χρόνια αδιεξόδου.
Στο Κυπριακό μια συζήτηση περί ΝΑΤΟ, ευρωπαϊκής διαμεσολάβησης μέσω απεσταλμένου και η όλη διαδικασία μέχρι να διοριστεί ειδική απεσταλμένη κατέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο προεκλογικά, παρατεταμένα προεκλογικά και μετεκλογικά, μετά τον Φεβρουάριο, το εθνικό ζήτημα γίνεται συχνά αντικείμενο εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης στην απουσία μιας συλλογικής στρατηγικής προσέγγισης -με μίνιμουμ συναίνεση- για άρση του αδιεξόδου.
Την ίδια στιγμή η κατάσταση στη νεκρή ζώνη όπου η κρίση στη Πύλα σημάδεψε τη χρονιά, αλλά και η τρέχουσα συγκυρία σε περιφερειακό επίπεδο λόγω των πολέμων στην Ουκρανία και στη Γάζα ανέδειξαν τις προκλήσεις το αποτύπωμα των οποίων είναι κρίσιμο όχι μόνο για τη Κύπρο αλλά και για τις προκλήσεις που θα βρεθούν ενώπιον μας εντός του 2024 -με το πρώτο εξάμηνο να είναι ιδιαίτερα καθοριστικό για το αν στο Κυπριακό θα βιώσουμε μια δύσκολη καμπή ή αν θα βρεθεί πεδίο για να ξεκλειδώσουμε τις συνομιλίες. Επιπλέον το ζήτημα του ανθρωπιστικού διαδρόμου για τη Γάζα -μέσω Κύπρου- τείνει να πάρει την όψη -τουλάχιστον σε επίπεδο υλοποίησης- της saga με τον διορισμό διαμεσολαβητή της ΕΕ που ακούγαμε καθημερινά για πολλούς μήνες και σήμερα… αγνοείται.
Το 2023 σημαδεύτηκε επίσης από τα απόνερα του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, τις αμερικανοβρετανικές κυρώσεις με φόντο τη Ρωσία και την προβολή, ξανά, της Κύπρου σε διεθνή ΜΜΕ με τρόπο που πλήττει την εικόνα της διεθνώς -αλλά και με μια επιμονή το πληγωμένο branding της Κύπρου να μην ανακάμπτει. Κοινωνικά, τα γεγονότα της Πάφου και της Λεμεσού ανέδειξαν σοβαρά ζητήματα βίαιης ριζοσπαστικοποίησης και μιας συντηρητικής μεταστροφής της κυπριακής κοινωνίας με χαρακτηριστικά ρατσιστικής βίας. Ανέδειξαν επίσης την αδυναμία του Κράτους Δικαίου να μπορεί να προκαταλάβει περιστατικά βίας -πράγμα που είδαμε και με την γηπεδική βία.
Τέλος, το 2023 μπορεί οικονομικά να μην ανέδειξε κάποια μεγάλη είδηση ωστόσο παραμένει μια χρονιά όπου οι πληθωριστικές τάσεις, η αύξηση της ακρίβειας και η «μεγάλη γενναιότητα» της νέας κυβέρνησης στον δημοσιονομικό τομέα εξακολουθούν να παραμένουν εστίες, εύλογης, ανησυχίας.
Για το 2024 νομίζω πως αυτό που αποτελεί κοινή οριζόντια διαπίστωση είναι πως η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, στον πρώτο μόλις χρόνο της, απογοήτευσε στο να υλοποιήσει τις εξαγγελίες της και δη την διάσταση της «διαβούλευσης με την κοινωνία» και των νέων και σύγχρονων, υπερκομματικών, πολιτικών πρακτικών. Ο πρώτος χρόνος είναι αρκετά αποκαλυπτικός περί τούτου και μένει να διαφανεί η συνέχεια σε ένα πολιτικό σύστημα που το 2024 θα συνεχίζει να διαμορφώνεται από συστημικές και εξωσυστημικές δυναμικές εμπεδώνοντας μάλιστα τις προθέσεις, τις ικανότητες και την ισχύ της τρέχουσας κυβέρνησης στο να παραδίδει, να λαμβάνει αποφάσεις και να παράγει πολιτική. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για την αντιπολίτευση.
Το 2024 θα είναι δύσκολο. Ξεκινάει και τελειώνει με το Κυπριακό. Ας ευχηθούμε τα καλύτερα και ας οπλιστούμε με υγεία, υπομονή και δύναμη.
Twitter: @JohnPikpas
