Του Γιάννη Ιωάννου
Η υπόθεση με τη Βρετανίδα υπήκοο και τους 12 Ισραηλινούς στην Αγία Νάπα το καλοκαίρι του 2019 αποτελεί μια μελανή ιστορία για την Κυπριακή Δημοκρατία. Όχι αναφορικά με τη δυσφήμιση της Κύπρου και δη του τουριστικού προϊόντος της Αγίας Νάπας –που ενίοτε είναι πολύ χαμηλής ποιότητας ως προς τη νυχτερινή διασκέδαση, αλλά σε σχέση με το πώς δουλεύει η δικαιοσύνη και η αστυνόμευση στην Κύπρο. Η ιστορία αναδεικνύει πως όταν η Κύπρος βρίσκεται στο επίκεντρο μιας πολύς σοβαρής υπόθεσης, όπως ο καταγγελθείς βιασμός από τη νεαρή, δεν σταθμίζεται μια προσέγγιση στα πρότυπα της σύγχρονης αστυνόμευσης και της αποτελεσματικής νομικής έρευνας –αλλά επικρατούν λογικές που συνδέονται με το ποιος εμπλέκεται στην υπόθεση –από τη σκοπιά του εν δυνάμει θύματος και του εν δυνάμει θύτη. Το πώς οι αστυνομικές αρχές χειρίστηκαν την υπόθεση της καταγγελίας ομαδικού βιασμού μιας Βρετανίδας τουρίστριας από 12 Ισραηλινούς εμπεριέχει, συμπυκνωμένα, όλη την αποτυχία της Κύπρου ως κράτους: Απαράδεκτη αστυνόμευση, έμφυλα και ρατσιστικά στερεότυπα σε σχέση με την εθνική καταγωγή των εμπλεκομένων στην υπόθεση και κάμποσο αρχοντοχωριατισμό. Που αποθεώθηκε στη δήλωση του τότε δημάρχου και νυν υπουργού Μεταφορών, κ. Καρούσου, ο οποίος ανέφερε πως η Βρετανίδα δυσφημεί την Αγία Νάπα. Το πώς χειρίστηκε το ίδιο το κράτος την υπόθεση το είδαμε πανηγυρικά στην υπόθεση που έφτασε μέχρι το Ανώτατο, το οποίο δικαίωσε τη Βρετανίδα ως προς το αν δυσφημεί την Κυπριακή Δημοκρατία.
Μια Δημοκρατία που δυσφήμισαν κατά καιρούς οι πολιτικοί της με τον πιο χυδαίο τρόπο με πιο πρόσφατο παράδειγμα την περίπτωση του ΠτΒ, Δημήτρη Συλλούρη, στο βίντεο του Al Jazeera, εξάντλησε την αυστηρότητά της σε μια νεαρή τουρίστρια που βρέθηκε στο δωμάτιο ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος με 12 Ισραηλινούς νεαρούς. Και ολόκληρη η κυπριακή κοινωνία κοίταξε μέσα από την κλειδαρότρυπα προκειμένου «να κάνει μπανιστήρι» και να σπεύσει να χαρακτηρίσει τη νεαρή με τα πιο απαράδεκτα σεξιστικά επίθετα αντί να απαιτήσει τη διερεύνηση –όπως αρμόζει–της καταγγελίας της κοπέλας περί του βιασμού της. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο.
Στα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη δεν έχει σημασία αν –ως θύμα ή ως θύτης– είσαι πολίτης του κράτους ή αλλοδαπός, όταν τελείς υπό διερεύνηση ή όταν εκδικάζεσαι. Η κατάθεσή σου γίνεται με σύγχρονες τεχνικές ως προς το basic police working και τα ανθρώπινα δικαιώματά σου γίνονται σεβαστά. Και δεν χρειάζεται να ειπωθεί τίποτε παραπάνω. Η Κύπρος, ευτυχώς, είναι πολύ μικρή, κι εκεί έξω υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μας, Ελληνοκύπριοι, που εξέτισαν ποινές σε κράτη της Ευρώπης για σωρεία αδικημάτων –από απάτες μέχρι φόνους. Ρωτήστε τους κάποτε.
Η υπόθεση της Βρετανίδας υπενθυμίζει ωστόσο πως στην ευρύτερη παρακμή που ζούμε, διαφθοράς, κοινωνικής αποχαύνωσης και απαξίωσης, ένα μέρος της κυπριακής δικαιοσύνης εξακολουθεί να δουλεύει. Υπάρχουν εκεί έξω ακόμη τίμιοι δικαστές (όπως και αστυνομικοί, και πολιτικοί, κι επαγγελματίες κάθε είδους). Και η δικαίωση της κοπέλας ως προς την κατηγορία της δυσφήμισης της Κύπρου αποτελεί ένα ηχηρό χαστούκι σε όσους έσπευσαν να την κατηγορήσουν για κάτι τέτοιο. Σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, οι αστυνομικοί που της πήραν κατάθεση και ο νυν υπουργός Μεταφορών που έδειξε υπερβάλλοντα ζήλο στο να υπερασπιστεί την καλή φήμη της Αγίας Νάπας έναντι της Βρετανίδας που «ήθελε να τη διαβάλει» λόγω της καταγγελίας της θα έπρεπε να είναι ήδη σπίτι τους. Αλλά «This is... Cyprus».
Τέλος, η επιλεκτική ευαισθησία μας όσον αφορά τον τρόπο που προσλαμβάνουμε τη δυσφήμιση της Κύπρου σε διεθνές επίπεδο –σε μια χρονική συγκυρία που η Κύπρος, διεθνώς, έχει ταυτιστεί ως ένα νησί ρεμούλας και διαφθοράς χάνοντας κάθε αξιοπιστία– πρέπει να πάψει, επιτέλους, να κινείται γύρω από την ομφαλοσκοπική αντίληψη του ότι είμαστε οι άσπιλοι και αμόλυντοι. Ζούμε σ’ ένα νησί που ουκ ολίγες φορές γίναμε παγκοσμίως ρεζίλι. Από τα «χρυσά διαβατήρια» και τις διάφορες λαμογιές μέχρι τα μνημεία-πατάτας και το κυπριακό cult που μας ακολουθεί σε διάφορες εκφάνσεις. Κι από τα πλαστικά πεταμένα στην άκρη σχεδόν κάθε αμαξιτού δρόμου μέχρι την κακής υποστάθμης νυχτερινή διασκέδαση στα καλοκαιρινά beach bar –με τα αέρια γέλιου, το MDMA και το κακής ποιότητας αλκοόλ.
Και κάτι τελευταίο: O Κύπριος πολίτης δεν είναι ποθκιάντροπος, ούτε απατεώνας οπότε καλό να μην υποτιμούμε τόσο πολύ τη νοημοσύνη του. Αν κάποιοι –ιδίως τώρα που η προεκλογική ενόψει 2023 έχει πάρει τα πάνω της– από τους υποψήφιους ή εν δυνάμει υποψήφιους δεν λάβουν ξεκάθαρη θέση για όλες αυτές τις κραυγαλέες παραλείψεις που κατά καιρούς μας εκθέτουν σε τόσο μεγάλο βαθμό διεθνώς, θα το βρουν μπροστά τους. Η κοινωνία όσο εύκολα κρυφοκοιτάζει μέσα από τη βρώμικη κλειδαρότρυπα της Βρετανίδας τουρίστριας, άλλο τόσο μπορεί να μπουκάρει και στο δωμάτιο. Αν στη θέση της Βρετανίδας βρίσκεται η κόρη της ή η αδερφή της. Εκεί οδεύουμε.
