Του Ανδρέα Ανδρέου
Η αγορά κατοικίας είναι μια μεγάλη απόφαση, αλλά δεν χρειάζεται να είναι και πολύπλοκη. Δεν χρειάζεται μεν, αλλά πολλές φορές την ανάγουμε σε πολύπλοκη δε, επειδή η αναπόφευκτη δέσμη συναισθημάτων που συνοδεύει μια τέτοια απόφαση αφήνεται να μας κυριεύσει.
Αν καταφέρουμε να δαμάσουμε τα συναισθήματά μας τόσο όσο, έτσι ώστε να πάρουμε την απόφασή μας στη βάση λογικών παραμέτρων, τότε καλύψαμε μεγάλο μέρος της απόστασης που απαιτείται για να κατακτήσουμε τον αντικειμενικό μας σκοπό: αυτόν της απόκτησης ιδιόκτητης στέγης στην τιμή που μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά. Όλοι έχουμε στο μυαλό μας το σπίτι των ονείρων μας. Και δεν είναι κακό, επειδή πολύ απλά το σπίτι των ονείρων μας μπορεί κάλλιστα να είναι εντός των οικονομικών δυνατοτήτων μας. Το πρόβλημα ξεκινά όταν αρχίσουμε να παραγνωρίζουμε το σκέλος των οικονομικών δυνατοτήτων μας. Αν το παρακάνουμε, τότε είτε πέφτουμε σε κατάθλιψη επειδή όταν βρίσκουμε κάτι που μιλά στην ψυχή μας είναι εκτός budget και δεν μπορούμε να το αποκτήσουμε, ή ρισκάρουμε και επενδύουμε περισσότερα χρήματα και θέτουμε τις βάσεις για οικονομική στενότητα για σειρά ετών με προβλεπτές ή ακόμη και απρόβλεπτες συνέπειες.
Για να αποφύγουμε τέτοιες παγίδες που μπορεί να μας επηρεάσουν ψυχοσωματικά, θέτουμε ρεαλιστικές παραμέτρους.
Το πρώτο πράγμα είναι να γνωρίζουμε τι μπορούμε να αγοράσουμε με τα χρήματα που διαθέτουμε. Άρα θέτουμε ένα ασφαλές όριο προϋπολογισμού, το οποίο αφενός μας δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουμε πολλά από τα θέλω μας και αφετέρου, δεν συμβιβάζει σε ασφυκτικά όρια τις άλλες πτυχές της ζωής μας –τωρινές και μελλοντικές. Όταν θέσουμε ένα σωστό προϋπολογισμό τότε αυτός καθαρίζει το τοπίο σε μεγάλο βαθμό, αφού από εκεί καθορίζονται οι περιοχές ενδιαφέροντος αποτρέποντάς μας να κοιτάζουμε σε λάθος τόπους χάνοντας χρόνο και ενέργεια. Επίσης σημαντικό, είναι να ξεκινάμε την αναζήτηση από το χαμηλό μέρος του εύρους του προϋπολογισμού μας. Σκεφτείτε απλά πως το να τσοντάρετε €15.000 περισσότερα στην τιμή αγοράς, σήμερα μπορεί να σημαίνει πέραν των €35.000 κόστος στην τσέπη σας εντός της περιόδου αποπληρωμής ενός δανείου που θα συνάψετε για τον σκοπό.
Αυτό μας φέρνει στο άλλο σημαντικό προαπαιτούμενο: να μιλήσετε με την τράπεζά σας για να σας δώσει μια ένδειξη για το ποσό που δύναστε να δανειστείτε. Για να είσαστε στο ψάξιμο πρέπει να έχετε ένα δικό σας κομπόδεμα. Αυτό ή μέρος αυτού θα αποτελέσει τη δική σας συνεισφορά στην αγορά της νέας σας κατοικίας. Αναλόγως του ύψους της δικής σας συνεισφοράς, των εισοδημάτων σας και της γενικότερης οικονομικής σας επιφάνειας, θα κριθεί και το ποσό που μπορείτε να δανειστείτε. Συνεπώς αυτά μαζί, σας δίνουν τον προϋπολογισμό. Αν επιμένετε να κοιτάζετε πιο ακριβές επιλογές, τότε τη διαφορά θα πρέπει να την καταβάλετε εσείς από την τσέπη σας. Αν μπορείτε καλώς, αν ζορίζεστε μην το κάνετε, επειδή τα προβλήματα θα εμφανιστούν συντομότερα από όσο νομίζετε.
Άλλο βασικό είναι να ξέρουμε τις πραγματικές μας ανάγκες. Κάνουμε συμβιβασμούς, αλλά όχι συμβιβασμούς που θα μας προκαλέσουν πρόβλημα. Για παράδειγμα, αν σκοπεύουμε σύντομα να αποκτήσουμε οικογένεια με παιδιά, τότε ίσως δεν πρέπει να κοιτάζουμε για διαμερίσματα του ενός και των δύο υπνοδωματίων αλλά για κάτι μεγαλύτερο. Μετά είναι το γνωστό δίλημμα: «σωστό» σπίτι σε «λάθος» περιοχή ή «λάθος» σπίτι σε «σωστή» περιοχή Το να γνωρίζουμε τις πραγματικές μας ανάγκες καθορίζει και το εύρος της αναζήτησής μας. Πρέπει να έχουμε όραμα. Σε όλη μου τη σταδιοδρομία, βρίσκω αυτό το χαρακτηριστικό να είναι το πιο ποιοτικό. Να μπορούμε δηλαδή να οραματιζόμαστε πόσο ψηλά, αισθητικά και λειτουργικά μπορεί να φτάσει αυτό που έχουμε ενώπιόν μας. Μπορεί εκ πρώτης όψεως αυτό να ταιριάζει μόνο σε υφιστάμενες μεταχειρισμένες κατοικίες, αλλά σας διαβεβαιώ ότι μπορεί να ισχύσει και για ανεγειρόμενες. Στις τελευταίες, τα χρονικά περιθώρια αλλαγών είναι πιο πιεστικά, αλλά στην περίπτωση των μεταχειρισμένων μπορούμε πραγματικά να λάμψουμε καθώς έχουμε όλο τον χρόνο μπροστά μας να κάνουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε ακόμα και σταδιακά. Θα συνέστηνα ανεπιφύλακτα την αγορά μιας κατοικίας στην οποία δεν έγινε κανένα φρεσκάρισμα, για να μην πληρώσετε αυτό το φρεσκάρισμα που δεν είναι και του γούστου σας.
Αν όμως επιλέξετε κάτι μεταχειρισμένο που δεν είναι και φτιαγμένο, καλό είναι να κάνετε έναν έλεγχο για να δείτε τι είναι σε καλή λειτουργήσιμη κατάσταση και τι όχι και να λάβετε μια ενδεικτική ανάλυση κόστους αναβάθμισης/ ανακαίνισής του, έτσι ώστε να μην βαδίζετε στα τυφλά και να βρεθείτε αύριο προ εκπλήξεων και –πάλι– εκτός προϋπολογισμού.
Τέλος, θα έλεγα πως ούτε βιαζόμαστε να κλείσουμε το deal, ούτε όμως χρονοτριβούμε άσκοπα. Η απόφαση θα πρέπει να είναι συνειδητοποιημένη και αρκούντως ενημερωμένη.
Μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε για την κατοικία, την πολυκατοικία, τη γειτονιά, τι να αναμένετε, τι να μην αναμένετε και φυσικά συγκρίνετε την ζητούμενη τιμή με το τι εναλλακτικά βρίσκετε με τα ίδια χρήματα. Ένα από τα καλά της σημερινής τεχνολογίας είναι πως μπορείτε να βλέπετε τις περισσότερες συγκρίσεις από την οθόνη σας.
Η παράληψη των πιο πάνω βημάτων οδηγεί σε λάθη που προκαλούν πόνο σε εσάς και στην τσέπη σας.
