Του Παναγιώτη Καπαρή
«Λαμπρόν να σε κάψει…» είναι η συνηθισμένη λαϊκή ρήση, ενίοτε και κατάρα, η οποία ακούγεται στους καφενέδες και στα σοκάκια πόλεων και χωριών. Ξεκινά από τα «Σόδομα και τα Γόμορρα» τα οποία έκαψε με φωτιά, με λαμπρόν, ο Θεός και φθάνει μέχρι τις μέρες μας, όπου το «λαμπρόν πέφτει και κρούζει» ανθρώπους και όχι μόνο. Και αυτήν τη ρήση σίγουρα θα αναφωνούσε ο μακαρίτης Αλέκος Μαρκίδης, αν διάβαζε το περίφημο νομοσχέδιο «ο περί ρύθμισης και ελέγχου Λαμπρατζιών Νόμος του 2025», το οποίο ήθελε το υπουργείο Δικαιοσύνης και η κυβέρνηση «ππάσα-ππάσα», με τη μορφή του κατεπείγοντος, να περάσει από τη Βουλή. Πρώτα, αυτός ο οποίος συνέταξε το νομοσχέδιο, σίγουρα δεν ξέρει καλά τη δουλειά. Τίναξε στον αέρα, σύμφωνα με βουλευτές και όχι μόνο, το Σύνταγμα, τινάζοντας και όλους αυτούς οι οποίοι το υπέγραψαν, το ενέκριναν και το κατέθεσαν στη Βουλή. Σοβαροί βουλευτές και σοβαροί τεχνοκράτες του κοινοβουλίου, γελούσαν και έκλαιγαν, με το κατάντημα της εκτελεστικής εξουσίας, η οποία δεν συντάσσει πλέον νομοσχέδια με «παραθυράκια», αλλά συντάσσει νομοσχέδια με «καμαρόπορτες», ώστε να ακυρωθούν με την πρώτη υπόθεση, η οποία θα οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη.
Ίσως για πρώτη φορά επιχειρείται στην Κύπρο να νομοθετηθεί ένα έθιμο, το οποίο ορίζεται ως «λαμπρατζιά» και σημειώνεται ότι είναι στο πλαίσιο της παράδοσης της κυπριακής κοινωνίας. Ίσως, για πρώτη φορά ορίζεται ότι ένας νόμος αφορά μόνο την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου ή άλλο χριστιανικό δόγμα. Καλά, οι υπόλοιποι πολίτες της Κύπρου, Μωαμεθανοί, Ινδουιστές, Βραχμάνοι, Δωδεκαθεϊστές, άθεοι και ό,τι άλλο πιστεύει ο καθένας, δικαιούνται να κάνουν ό,τι θέλουν. Να ανάβουν λαμπρατζιές, αλλά να μην τους αγγίζει ο νόμος, γιατί δεν είναι Χριστιανοί; Ίσως για πρώτη φορά, από την πρώτη ανάγνωση νομοσχεδίου, υπήρξαν τόσες πολλές αντιδράσεις και υποδείξεις, ότι καταφανώς έρχεται σε σύγκρουση με άλλες νομοθεσίες. Υπήρξαν ακόμη και απειλές από τους Οικολόγους, ότι αν υιοθετηθεί, θα γίνει καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και επί της ουσίας, με πονηρό τρόπο, μετατίθενται οι ευθύνες της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, στις τοπικές αρχές, οι οποίες όπως είναι φυσικό αντιδρούν. Το πιο παράξενο είναι η πρόνοια για μία λαμπρατζιά σε κάθε ναό, πρόνοια η οποία θα αυξήσει αντί να μειώσει τον αριθμό των λαμπρατζιών. Και το πιο εξοργιστικό, είναι ότι προνοούνται ποινές μέχρι 12 χρόνια φυλάκιση, ή μέχρι 75 χιλιάδες ευρώ πρόστιμο ή και οι δύο ποινές μαζί, για μια λαμπρατζιά, στην οποία κατά κανόνα «ένοχοι» είναι ανήλικοι.
Η προβληματική σύνταξη νομοθεσιών, δεν είναι σημερινό φαινόμενο και πάντα υπάρχει η «πονηρή σκέψη», ότι πίσω από όλα αυτά, κρύβονται τα λεγόμενα «παραθυράκια» των νόμων και ανομολόγητα συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ένα σωρό αποφάσεις στα δικαστήρια στηρίζονται σε προβληματικές διαδικασίες και όχι στην ουσία των υποθέσεων. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τα μεγάλα έργα του δημοσίου και οι προαγωγές δημοσίων υπαλλήλων. Οι μεγαλοδικηγόροι ξέρουν τους τρόπους να ακυρώνουν ακόμη και καταφανείς παρανομίες. Ακόμη και ένα «και» μπορεί να αποτιμάται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ, είτε για το δημόσιο είτε για τους «αετονύχηδες».
Υπάρχει και η απλή διάσταση της υπόθεσης, με την «έλλειψη» ανθρώπων οι οποίοι να κατέχουν την τέχνη της σύνταξης νομοθεσιών. Έφυγε ο «γκουρού» της σύνταξης νομοθεσιών, ο αείμνηστος Αλέκος Μαρκίδης. Ευτυχώς υπάρχουν και μερικοί λειτουργοί στο κοινοβούλιο, με μεγάλη πείρα και ιδιαίτερες γνώσεις, οι οποίοι μπορούν να εντοπίζουν και να διορθώνουν «λάθη» νομοσχεδίων. Συνταγματικά, αρμόδια για τη σύνταξη νομοσχεδίων είναι η κυβέρνηση και υπεύθυνη για τον νομοτεχνικό έλεγχο είναι η Νομική Υπηρεσία. Ωστόσο, είτε λόγω απειρίας, είτε λόγω αδυναμιών, είτε για άλλους λόγους, φθάνουν «ασύντακτα», ενίοτε «ανορθόγραφα» και καταφανώς λανθασμένα νομοσχέδια στο κοινοβούλιο. Στο παρελθόν καταβλήθηκε μια σοβαρή προσπάθεια για σύσταση ομάδας, η οποία θα έλεγχε τα νομοσχέδια. Ωστόσο, η προσπάθεια δεν καρποφόρησε, αφού τάχα ήταν προσβλητική η όλη διαδικασία, για τους αξιωματούχους.
Στην εποχή των τεχνολογικών θαυμάτων, ήδη κάποιοι «συντάσσουν» νομοσχέδια, μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, κατά κανόνα είναι γεμάτα «παιδαριώδη» λάθη. Η εμπειρία δεν αγοράζεται και σίγουρα δεν μπορεί να χωρέσει σε καμιά ψηφιακή μηχανή. Σε αυτό το επίπεδο εντάσσονται και τα ψηφιακά προγράμματα τα οποία ετοιμάζουν περιλήψεις νομοθεσιών, ετοιμάζουν αγορεύσεις για δικαστήρια και ακόμη δίδουν νομικές συμβουλές. Αλλά και πάλι τα αποτελέσματα είναι τραγικά, όπως μαρτυρούν έμπειροι δικηγόροι, οι οποίοι ξέρουν να κερδίζουν νομικές μάχες. Ο άνθρωπος έχει «θεϊκές» καταβολές και σίγουρα ποτέ δεν θα ανατραπεί από ανθρώπινα κατασκευάσματα. Ούτε βεβαίως θα καταφέρει ποτέ να ανατρέψει τον δημιουργό του.
