Του Λάρκου Λάρκου
Η διαδήλωση των Τ/κ δεν έγινε για τη μαντίλα, έγινε εξ αφορμής της. Η μαντίλα είναι ένα «σύμβολο» που τέμνει την ιδεολογική σύγκρουση στη σύγχρονη ιστορία των Τούρκων. Στο τιμόνι οι νικητές του 1919/22, μεταρρυθμίσεις από τα πάνω για τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Οι κεμαλιστές: κατάργηση του χαλιφάτου, διαχωρισμός κράτους - θρησκείας, τα θρησκευτικά τάγματα κλείνουν, όχι στο φέσι, ναι στο καπέλο, όχι στη μαντίλα, προτρέπονται οι γυναίκες «όχι στον φερετζέ».
Ο Ταχίρ Γκιόκτσεμπελ, γ.γ. της συντεχνίας των Τ/κ καθηγητών, λέει: «Αυτό το θέμα δεν αφορά μόνο την ελευθερία ενδυμασίας ή τους νόμους και τους κανονισμούς, είναι ένα πολύ βαθύτερο ζήτημα. Δεν υπερασπιζόμαστε μόνο ένα θέμα, αλλά την κοσμική ζωή με τις αρχές του Ατατούρκ», (ΚΥΠΕ, 8/4).
Ο Μπουράκ Μαβίς, γ.γ. της συντεχνίας των Τ/κ δασκάλων λέει: «Το θέμα της μαντίλας είναι δικαίωμα μιας κοπέλας που θα ενηλικιωθεί και όχι ενός παιδιού. Το ταμπέλωμα με θρησκευτικά σύμβολα σε παιδιά των οποίων η ανάπτυξη ταυτότητας δεν έχει ολοκληρωθεί, είναι χειραγώγηση» (ΚΥΠΕ, 8/4).
Τα συνδικάτα είναι μπροστά, ριγάρουν το γήπεδο με τις προτεραιότητές τους και οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης είναι εκεί (Ερχιουρμάν, Ακιντζί, Ταλάτ, Οζερσάι), είναι μαζί στις εκδηλώσεις, κάθονται στην πίσω γραμμή. Αυτό για όσους στην ε/κ κοινότητα αποφεύγουν να δουν ότι η αυτονομία των συνδικάτων στην τ/κ κοινότητα, παράγει πολύ σημαντικά αποτελέσματα και ότι κομματική ποδηγέτηση παράγει μόνο φτωχά.
Εξ αφορμής της μαντίλας, μάχη της προοδευτικής παράταξης στην τ/κ κοινότητα για να κρατήσει τη διακριτή της ταυτότητα, την κοσμικότητα της παιδείας βασισμένης στην επιστημονική γνώση. Κατά συνέπεια, όχι στα σύμβολα (μαντίλα) ή τα περιεχόμενα (τζαμιά), ή τα θρησκευτικά σχολεία, χαρακτηριστικά που προβάλλει το κυβερνών την Τουρκία Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης. Η τ/κ διακριτή ταυτότητα έχει κανόνες στο πολιτικό επίπεδο: ΔΔΟ, όπως προνοούν τα ψηφίσματα των Η.Ε., η τ/κ κοινότητα όχι παράρτημα της Τουρκίας, ούτε και επιστροφή στην εποχή της ε/κ επικυριαρχίας. Μαζί με τους Ε/κ σε ένα ομόσπονδο, ενωμένο κράτος, με αυτονομία στις πολιτείες.
Η συγκυρία βλέπει τον Οκτώβριο, η υποψηφιότητα Τατάρ βλέπει πίσω, η υποψηφιότητα Ερχιουρμάν βλέπει την πρόοδο. Δύσκολη μάχη, τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν θα επαναληφθεί η εκλογική παρέμβαση της Άγκυρας κατά τον τρόπο του 2020. Παρουσία-έκπληξη στη διαδήλωση, που ίσως κρίνει πολλά τον Οκτώβρη, αυτή του Σερντάρ Ντενκτάς. Για πολλούς Τ/κ η συζήτηση για την ισορροπία στις σχέσεις με την Τουρκία εξακολουθεί να υφίσταται. Πόσο μακριά και πόσο κοντά στην Τουρκία θα είναι η υποψηφιότητα Τ. Ερχιουρμάν; Άλλοι τη θέλουν πιο επικριτική, άλλοι τη θεωρούν ισορροπημένη. Για τους περισσότερους Ε/κ, καλός Τ/κ πολιτικός είναι αυτός που ασκεί την πιο πολλή κριτική στην Τουρκία. Αλλά τα δεδομένα είναι εκεί, και μόνο τυφλοί στα πασιφανή δεν τα βλέπουν: επιτυχημένη είναι εκείνη η πολιτική που αναγνωρίζει τα δεδομένα και τις δυσκολίες και έχοντας καθαρή εικόνα για το μέλλον, βρίσκει την κάθε φορά «χρυσή τομή» που οδηγεί στην πρόοδο, στην επίλυση, στην αυτοτέλεια. Συνεπώς, ο Τ. Ερχιουρμάν δεν έχει παρά να μελετήσει τις κινήσεις Μ.Α. Ταλάτ και Μ. Ακιντζί, να κρατήσει ό,τι πέτυχε, να μην επαναλάβει ότι δεν απέδωσε και ανάλογα να οργανώσει τη στρατηγική του. Επιτυχημένη είναι εκείνη η πολιτική που αλλάζει τα δεδομένα και βελτιώνει με έργα τη ζωή των ανθρώπων και όχι εκείνη που κινείται στο «παρά λίγο».
Οι διαφορετικές γνώμες ανάμεσα στην Άγκυρα και τους Τ/κ, δεν είναι κάτι νέο. Είναι η ε/κ κοινότητα που αποφεύγει να αναλύσει τις βαθύτερες πολιτικές και τα χρώματα. Στην κυρίαρχη ε/κ αφήγηση, οι Τ/κ είναι η προέκταση της Άγκυρας, ένας ιμάντας μεταβίβασης της γραμμής της. Αυτά όμως που έκαναν στη διαδήλωση, δεν κολλούν με ό,τι έχουμε μάθει. Έτσι, τα γνωστά ε/κ ΜΜΕ, αυτά που αντιστρατεύονται την ομοσπονδιακή επίλυση, αλλάζουν θέμα. Τα ενοχλεί η δυνατότητα ο μέσος Ε/κ να έχει μια πληρέστερη αντίληψη στα πράγματα. Γι’ αυτό σχεδόν αυτόματα, μπαίνει σε εφαρμογή το σύστημα «αγνοήστε τα», «υποβαθμίστε τα», συνεχίζουμε τη μάχη υπέρ της στασιμότητας.
Ο ΔΗΣΥ με σχετική ανακοίνωσή του γράφει ότι «τα όσα τεκταίνονται τις τελευταίες ημέρες στα κατεχόμενα αποτελούν μια ακόμη κλιμάκωση της διαρκούς προσπάθειας της Τουρκίας για διάβρωση του κοσμικού χαρακτήρα της τ/κ κοινότητας. Οι Τ/κ μπορούν να έχουν ένα ευρωπαϊκό μέλλον σε μια ενωμένη Κύπρο». Η διαπίστωση ΔΗΣΥ ασφαλώς έχει πραγματική βάση, γι’ αυτό και οι μαζικές αντιδράσεις «κατά της διάβρωσης». Αλλά η υποκριτική πολιτική κάποια στιγμή χρειάζεται να πάρει τέλος. Αν υπερασπίζεσαι «τον κοσμικό χαρακτήρα της τ/κ κοινότητας», τότε χρειάζεται να πεις πώς υπερασπίστηκες τον κοσμικό χαρακτήρα της ε/κ! Χρειάζεται να πεις λ.χ. στα 10 χρόνια της διακυβέρνησης Αναστασιάδη, πόσο και πού έγινε, ή να καταγράψεις πόσοι σχολικοί χώροι γέμισαν με παρεκκλήσια στα ίδια 10 χρόνια. Ή η υπεράσπιση της κοσμικότητας έχει ισχύ μόνο για τους άλλους; Θα ήταν επίσης χρήσιμο ο ΔΗΣΥ να πει λ.χ. πόσες φορές διαφώνησε ή άσκησε κριτική στις δημόσιες παρεμβάσεις του αρχιεπισκόπου, οι οποίες οδηγούν τις προσπάθειες για επανάληψη των συνομιλιών σε ξαφνικό θάνατο. Δεν αρκεί να μιλάμε για τα εύκολα που αφορούν άλλους. Προέχει η προσπάθεια για να αλλάξει η δική μας κατάσταση πραγμάτων και το πόσο συμβάλλει ο κάθε σχηματισμός στο να αντιμετωπιστούν τα ποικίλα αδιέξοδα πρώτα στο «χωριό» μας, για να πείθουμε ότι μιλώντας για τους άλλους έχουμε και την απαιτούμενη αξιοπιστία!
