Το μικρό μας σύμπαν

Ομολογουμένως χρειάζεται ειδικό ταλέντο μέσα στον όλεθρο του πολέμου εμείς να παραμένουμε προσκολλημένοι στον κυπριακό μας μικρόκοσμο. Αγνοώντας ή ακόμα χειρότερα ερμηνεύοντας λανθασμένα το λιγότερο γνωστό απόφθεγμα του Πάολο Κοέλιο: «Είμαστε υπεύθυνοι για το σύμπαν επειδή είμαστε το σύμπαν». Το οποίο βεβαίως δεν σημαίνει ότι είμαστε ο ομφαλός της γης, να εξηγούμεθα. Σύμπτωμα και αυτό του μικρομεγαλισμού που χαρακτηρίζει τόσο την πολιτική μας ζωή, όσο και το ξερό κεφάλι του κυρίαρχου λαού, ο οποίος κάθε πέντε χρόνια λαμβάνει τις σοφές αποφάσεις. Είμαστε υπεύθυνοι για το σύμπαν σημαίνει κατ’ αρχάς ότι έχουμε καθαρή ματιά. Κι ότι η πολιτική μυωπία και οι ιδεοληψίες δεν μας εμποδίζουν να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα λοιπόν… Ποιος είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ποια είναι η σημερινή Ρωσία; Όταν κατέρρευσε ο υπαρκτός σοσιαλισμός αυτό που ακολούθησε ήταν ο πιο σκληρός καπιταλισμός. Ο Πούτιν είναι δημιούργημα αυτής της κατάστασης. Ένας σύγχρονος Τσάρος που διοικεί με σιδηρά πυγμή ένα βαθιά ανελεύθερο καθεστώς. Οι διώξεις των δημοσιογράφων και των κάθε λογής αντιφρονούντων το μαρτυρούν. Και το επιβεβαιώνουν οι κοινωνικές ανισότητες που βαθαίνουν, ενώ το καθεστώς πλειοδοτεί στον μεγαλοϊδεατισμό χωρίς να κρύβει τις επεκτατικές του βλέψεις. Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικοί και δημοκράτες να μην κατανοούν τα αυτονόητα; Και πώς γίνεται βάζοντας αστερίσκους, υποσημειώσεις και ουρές να αποπροσανατολίζουν από τη μεγάλη εικόνα; Διανύουμε την τρίτη βδομάδα του πολέμου και ομολογώ πως ακόμα εκπλήσσομαι από την επιμονή κάποιων να ταυτίζουν τη Ρωσία του Πούτιν με τη Σοβιετική Ένωση. Κατά τον ίδιο τρόπο που δεν μπορώ ν’ αντιληφθώ την πρόταξη της ρητορικής ενάντια στο ΝΑΤΟ, όταν αυτό που συμβαίνει είναι ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου επί του εδάφους της Ουκρανίας.

Ενσυναίσθηση απαιτείται μόνο για να αντιληφθεί κανείς ότι μπροστά σ’ ένα στυγερό έγκλημα, οι θεωρητικές συζητήσεις περί εγκληματικότητας όχι μόνο περισσεύουν αλλά είναι και εκ του πονηρού. Είναι απάνθρωπο να αναλωνόμαστε σε γεωπολιτικές αναλύσεις, όταν η φρίκη του πολέμου μαίνεται μπροστά στα μάτια μας. Νεκρά παιδιά, κατεστραμμένες πόλεις, άνθρωποι που υποφέρουν χωρίς νερό και τροφή, δύο εκατομμύρια πρόσφυγες. Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να κατέβουν κάποιοι από τον θρόνο που τοποθέτησαν τους εαυτούς τους και να τοποθετηθούν με ειλικρίνεια γι’ αυτό το έγκλημα που συντελείται στην Ουκρανία; Κι όμως, κόντρα σε κάθε λογική, ζήσαμε και με αυτή την αφορμή το φαινόμενο της πολιτικής ομφαλοσκόπησης. Σε ένα ημικατεχόμενο νησί, μια κουτσουλιά στον παγκόσμιο χάρτη, υπάρχουν άνθρωποι που αρνούνται πεισματικά να δουν τη μεγάλη εικόνα. Στην απέναντι όχθη, εξίσου φανατικοί και κοντόφθαλμοι, αρνούνται να καταδικάσουν τις παράπλευρες απώλειες του πολέμου. Όπως αυτές που κατέληξαν στο πρωτοφανές καλλιτεχνικό κυνήγι μαγισσών, με θύματα τον Ντοστογιέφκσι, τον Τολστόι και τον Σοστακόβιτς. Τα παραδείγματα πολλά και εξόχως αποκαρδιωτικά: από την απόφαση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής της Πολωνίας να μην ανεβάσει την όπερα «Μπορίς Γκοντούνοφ» του Μουσόργκσι και τις ακυρώσεις των ρεσιτάλ του Αλεξάντερ Μαλόφιεφ στο Βανκούβερ του Καναδά, μέχρι την αντικατάσταση του Ρώσου βιολονίστα Βαντίμ Ρέπιν από την Annapolis Symphony στο Μέριλαντ. Μια ακόμα απόδειξη δυστυχώς, ότι η τάση των ανθρώπων να εγκλωβίζονται στο μικρό τους σύμπαν δεν είναι μόνο κυπριακή παθογένεια.

Υγ. Ποιος δεν συγκινήθηκε αλήθεια με την εικόνα του δεκάχρονου αγοριού, καθώς περνούσε ασυνόδευτο τα σύνορα της Ουκρανίας κλαίγοντας; Και πολύ καλά κάναμε, πλην όμως ας κρατάγαμε και λίγα δάκρυα για τα παιδιά που βιώνουν τη σκληρότητα του Κέντρου Προσωρινής Φιλοξενίας Πουρνάρα. Όπου σύμφωνα με την έκθεση της Επιτρόπου για τα Δικαιώματα του Παιδιού τρώνε ένα κομμάτι ψωμί το πρωί και περνούν την ημέρα με ένα μπουκαλάκι νερό. Κοιμούνται ανά δύο σ’ ένα κρεβάτι, πολλά και στο πάτωμα, ενώ μία ντουζιέρα και δύο τουαλέτες αναλογούν σε 300 ανήλικα. Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, ο Νουρής παραμένει στην υπουργική καρέκλα ενδεδυμένος τον πολιτικό μουσαμά του κι εμείς συνεχίζουμε να κάνουμε ζάπινγκ, νομιμοποιώντας με την απάθειά μας αυτή την ντροπή. Ντροπή μας.