Του Παναγιώτη Καπαρή
Ο συγκλονιστικός προοιμιακός ψαλμός (103), η ανάγνωση του οποίου γίνεται κατά την έναρξη της ακολουθίας του Εσπερινού, καθορίζει με τον πιο απλό και ξεκάθαρο τρόπο, όχι μόνο την παντοδυναμία του Θεού, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί η θεία δίκη ή η θεία δικαιοσύνη. «Ανοίξαντός σου την χείρα, τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος. Αποστρέψαντος δε σου το πρόσωπον, ταραχθήσονται. Αντανελείς το πνεύμα αυτών, και εκλείψουσι, και εις τον χουν αυτών επιστρέψουσιν. (…) Εκλείποιεν αμαρτωλοί από της γης, και άνομοι, ώστε μη υπάρχειν αυτούς. Ευλόγει, η ψυχή μου, τον Κύριον…». Και σε μετάφραση: «Όταν ανοίγεις το πλουσιόδωρο χέρι σου, τα σύμπαντα γεμίζουν από τα αγαθά σου. Μα όταν πάρεις απ’ αυτά το πρόσωπό σου, τα πιάνει ταραχή και τρόμος. Παίρνεις τη ζωή τους και σβήνουν και επιστρέφουν στο χώμα απ’ όπου προήλθαν. Κι όταν τους στείλεις πάλι τη ζωογόνα πνοή σου, ξαναδημιουργούνται, κι έτσι ξανακαινουργιώνεις το πρόσωπο της γης. Ας είναι, λοιπόν, δοξασμένος ο Κύριος στους αιώνες…».
Στους σπουδαίους ψαλμούς του Δαυίδ, φανερώνεται ο τρόπος ενέργειας του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη. Ο ίδιος τρόπος συνεχίζεται και στην Καινή Διαθήκη, αφού ο Χριστός ήλθε και συμπλήρωσε τον νόμο και σίγουρα δεν τον κατάργησε. Ο Χριστός έθεσε πάνω από τους νόμους και τους κανόνες την αγάπη, η οποία είναι συνώνυμη με τον Θεό. Αγαπώντας τον Θεό, αγαπάς και τους ανθρώπους, και αγαπώντας τους ανθρώπους, αγαπάς και τον Θεό. Η φυσική πορεία των πραγμάτων, είτε στον άνθρωπο, είτε στη φύση, ξεκινά και τελειώνει στο «ό,τι κάμνεις βρίσκεις…» όπως έλεγαν οι πρόγονοί μας, οι οποίοι νήστευαν σαράντα μέρες. Πέραν τούτου, οτιδήποτε είναι φυσικό και αληθινό είναι και χριστιανικό. Και όσο ο άνθρωπος ανατρέπει τη δική του φύση και την φυσική δημιουργία, πολεμά τον ίδιο τον εαυτό του, με τις ανάλογες συνέπειες. Και όπως περιέγραψαν οι παππούδες μας τον εγωισμό, την ύψιστη αμαρτία, «το πουλλίν το μουτάτο ο Θεός προυμουτά το…».
Ο όσιος Αββακούμ, ο πραγματικά θαυματουργός άγιος της Κύπρου, για τους πιστούς οι οποίοι κατέφευγαν εδώ και εκατοντάδες χρόνια στη χάρη του, για να θεραπευτούν κυρίως από ασθένειες της κεφαλής, έκανε αυτή τη φορά, ίσως το μεγαλύτερο θαύμα. Απέταξε με ηχηρότατο τρόπο, όλους όσοι στο όνομα του αγίου, εξαπατούσαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τους πιστούς.
Σε αυτό τον δυνατό άνεμο της κάθαρσης και της θείας δίκης, συμπαρασύρονται και κονιορτοποιούνται δεσποτάδες, ηγούμενοι, πολιτικοί ταγοί και προύχοντες του τόπου, οι οποίοι από τη μία στιγμή στην άλλη, από τις δόξες και τους θρόνους, κατακρημνίστηκαν στα βάραθρα της απαξίωσης, στη δίνη «αιμοβόρων» μέσων μαζικής ενημέρωσης, και στους «αχόρταγους» ανθρώπους, οι οποίοι ψάχνουν «αίμα, σεξ και βία» για να δικαιολογήσουν τάχα τη συνείδησή τους. Από την άλλη, υπάρχουν και οι «καθαροί και αμόλυντοι», οι οποίοι διέρχονται από την κάμινο όλων αυτών των βασάνων. Σίγουρα ο Θεός –με μυστικό τρόπο– θα τους αναδείξει και θα τους χαριτώσει, είτε σε αυτή τη ζωή, είτε στη άλλη, την αληθινή ζωή.
Στο προσκήνιο έρχονται και τα φοβερά λόγια του Ευαγγελίου της Κρίσης, το οποίο λέει «Ω ποία ώρα τότε και ημέρα φοβερά, όταν καθίσει ο Κριτής επί θρόνου φοβερού. Βίβλοι ανοίγονται, και πράξεις ελέγχονται, και τα κρυπτά του σκότους δημοσιεύονται…». Ο φιλάνθρωπος Θεός άνοιξε από τώρα τα «βιβλία» των πρωταγωνιστών της υπόθεσης της Μονής του Οσίου Αββακούμ και έδωσε από τώρα, από αυτή τη ζωή, την ευκαιρία στους ανθρώπους να μετανοήσουν και να σωθούν. Πολλοί πιστοί μπορεί να σκανδαλίστηκαν, αλλά αυτό είναι σίγουρα μια προσωρινή θλίψη, δεδομένου ότι τα βάσανα του βίου είναι τόσα πολλά και ο φόβος του θανάτου τόσο ισχυρός, ώστε όλοι αργά ή γρήγορα να ζητούμε το έλεος του οικτίρμονα Θεού. Η όλη ιστορία αποτελεί και ένα ισχυρότατο μήνυμα κατά της εκκοσμίκευσης, στον χώρο της Εκκλησίας, πρακτική ή πάθος, το οποίο αποτελεί την εύκολη δικαιολογία για πολλές παρεκτροπές.
Η Εκκλησία ψάλλει τη Μεγάλη Παρασκευή στα Εγκώμια προς τον ταφέντα Χριστό «Παύσον τα σκάνδαλα και ειρήνευσον τον λαόν σου» και συμπληρώνει ο ψαλμωδός απευθυνόμενος προς την Παναγία, «Παναμώμητε αγνή Παρθένε, παύσον Εκκλησίας τα σκάνδαλα και βράβευσον ειρήνην ως αγαθή». Η Εκκλησία ουδέποτε έζησε χωρίς σκάνδαλα και, φυσικά, ουδείς αναμάρτητος. Το ζητούμενο πάντα είναι η μετάνοια, δηλαδή η αλλαγή πορείας, η οποία είναι ταυτόσημη με την ειρήνη, τη χαρά και την αγάπη. Και πάντα η γλώσσα του Θεού είναι η σιωπή και η υπομονή. Όλα στην ώρα τους.
