Του Παναγιώτη Καπαρή
Με στεντόρεια τη φωνή, μεγαλο-αξιωματικός της Αστυνομίας, πριν από μερικά χρόνια, έκραζε ενώπιον χιλίων και πλέον νεοσύλλεκτων εθνοφρουρών. Αύριο κάποιος από εσάς θα σκοτωθεί σε δυστύχημα. Και η αυτοεκπληρούμενη προφητεία έγινε πραγματικότητα. Το βράδυ ένας φαντάρος σκοτώθηκε σε οδική σύγκρουση, παγώνοντας αξιωματικούς και στρατιώτες, οι οποίοι ενημερώθηκαν την επομένη για το τραγικό γεγονός. Άραγε ο πολύπειρος αξιωματικός είχε μαντικές ικανότητες, ή απλώς στηρίχθηκε στα στατιστικά στοιχεία για τα θανατηφόρα δυστυχήματα. Υπάρχει και η άλλη εκδοχή, ότι η «κραυγή θανάτου» εξώθησε ένα καταθλιπτικό παιδί, με αυτοκτονικές τάσεις, να επιταχύνει την απονενοημένη πράξη του. Τα ίδια τα οποία συμβαίνουν και στη δημοσιογραφία, όπου όταν μεταδοθεί μια είδηση με αυτοκτονία, ακολουθούν ακόμη τρεις με μαθηματική ακρίβεια. Τα ίδια και με τη μετάδοση τηλεφωνημάτων για φάρσα, αφού την ίδια μέρα ή την επομένη ακολουθούν δεκάδες τηλεφωνήματα για φάρσες. Από εκεί και πέρα, ποιοι είναι οι αληθινοί ένοχοι για τα θανατηφόρα και τις αυτοκτονίες είναι μια άλλη δύσκολη υπόθεση, η οποία έχει να κάνει περισσότερο με τη συνείδηση των ανθρώπων και όχι τόσο με τους νόμους και τις απαγορεύσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο φόβος φέρνει κόλαση και ποτέ δεν οδηγεί στον παράδεισο.
Πρόσφατα ένας «μάγκας» και σοφός καθηγητής τόλμησε να αλλάξει τον τρόπο διδασκαλίας για την πρόληψη των δυστυχημάτων. Δεν χρησιμοποίησε το όπλο του φόβου, αλλά το όπλο της λογικής. Παρουσίασε με επιστημονικό τρόπο τις δυνατότητες των αυτοκινήτων, τις σύγχρονες τεχνολογίες, την καταλληλόλητα των δρόμων, ενώ υπέβαλε και τους μαθητές σε διάφορα διαγνωστικά δοκίμια, χωρίς βαθμολογίες, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν είχαν την παράμετρο του φόβου. Ο άνθρωπος αξιολόγησε με επιστημονικό τρόπο τα αποτελέσματα, δηλαδή αν συνειδητοποίησαν ή όχι οι μαθητές τους κινδύνους και τα οφέλη από μια ασφαλή οδήγηση και κατάληξε στο συμπέρασμα, μαζί με άλλους ειδικούς, ότι ήταν εξαιρετικά θετικά τα αποτελέσματα. Το μάθημα επαναλήφθηκε ύστερα από μερικούς μήνες και όλοι έμειναν έκπληκτοι, αφού οι μαθητές θυμόντουσαν με λεπτομέρειες τη διδασκαλία. Αντιθέτως, στις περιπτώσεις «από καθέδρας» κηρυγμάτων φόβου από «καραβανάες», την επομένη οι νέοι ξεχνούν σχεδόν τα πάντα.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται με τα θανατηφόρα δυστυχήματα στην Κύπρο και όλα ξεχνιούνται μόλις περάσουν μερικές μέρες ή και ώρες. Οι μόνοι οι οποίοι συνεχίζουν να κλαίνε μια ζωή είναι οι συγγενείς των θυμάτων, αφού «εκεί που πέφτει το λαμπρόν καίει». Ακόμη και πολλοί λεγόμενοι αρμόδιοι, οι οποίοι δεν μπορούν να κοιμηθούν τα βράδια από τις ερινύες. Πριν από μερικές δεκαετίες σκοτώθηκαν σε μετωπική σύγκρουση, τέσσερα παιδιά στον δρόμο από το Μετόχι του Κύκκου, προς το αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Τότε ο «καβγάς» ήταν η τοποθέτηση ή όχι διαχωριστικού κιγκλιδώματος στη μέση του δρόμου. Αιτία το γεγονός ότι η δρόμος ήταν στενός για την εποχή του και μέχρι σήμερα δύσκολα μπορούν να κυκλοφορήσουν δύο οχήματα στις δύο από τις τέσσερεις λωρίδες κυκλοφορίας. Το θέμα πήγε και τότε στη Βουλή, με βουλευτές να φωνάζουν για το πλάτος του δρόμου. Υπό το βάρος της λαϊκής κατακραυγής από τη θυσία των παιδιών, τοποθετήθηκε διαχωριστικό κιγκλίδωμα το οποίο είναι το ίδιο, χωρίς διαπλάτυνση του δρόμου.
Πριν από μερικές δεκαετίες, στα Κοκκινοχώρια τα θανατηφόρα δυστυχήματα με μοτοσυκλέτες ήταν καθημερινό φαινόμενο. Καθημερινό φαινόμενο ήταν και οι καταδιώξεις μοτοσυκλετιστών, από την Αστυνομία, μέχρι που κάποιο παιδί σκοτώθηκε κατά την καταδίωξη και σταμάτησε και αυτή η πρακτική. Και όλα αυτά μέχρι που κάποιος άνθρωπος με απλή λογική, έφτιαξε πίστες για μοτοσυκλέτες και οι νέοι με τον κατάλληλο εξοπλισμό, αθλούνταν, έβγαζαν την οργή τους και έτσι μειώθηκαν δραματικά τα δυστυχήματα. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ακούμε ότι θα φτιάξουν πίστες και για αυτοκίνητα, ώστε να μπορούν να τρέχουν και να εκτονώνονται και οι οδηγοί αυτοκινήτων. Αλλά τελικά όλα μένουν σκονισμένα στα συρτάρια.
«Σιωπηλοί» ψυχολόγοι, χαρακτηρίζουν από προβληματικές έως και άκρως ακατάλληλες τις εκστρατείες πρόληψης δυστυχημάτων, αφού στηρίζονται κατά κανόνα στον φόβο. Δεν φαίνεται να γνωρίζουν οι λεγόμενοι ειδικοί, ότι η έννοια του φόβου του θανάτου, είναι άγνωστη στους νέους. Τοποθετούν στραπατσαρισμένα αυτοκίνητα και βάζουν μανάδες να κλαίνε στις τηλεοράσεις, για να παραδειγματιστούν οι νέοι, μόνο που για τους νέους όλα αυτά είναι αστεία πράγματα, όταν όλη μέρα βλέπουν απίστευτες εικόνες βίας στο διαδίκτυο. Δεν είναι τυχαίο και το γεγονός ότι στρατολογούνται και σκοτώνονται στους πολέμους, πάντα νέοι οι οποίοι δεν έχουν την αίσθηση του φόβου του θανάτου και νομίζουν ότι είναι αθάνατοι. Στο τέλος της ημέρας, το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς δεν είναι αθάνατος.
