Του Παναγιώτη Καπαρή
Απαιτείται «καρδιά χριστιανού», όπως έλεγαν οι παλαιότεροι, για να αντέξει ένας άνθρωπος σε καθημερινή βάση τον ανθρώπινο πόνο και την απύθμενη ταπείνωση των ασθενών. Οι λειτουργοί της υγείας, γιατροί, νοσηλευτές και άλλοι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, είναι αφανείς ήρωες. Μπορεί η συνήθεια να είναι δεύτερη φύση και οι «ξένοι ασθενείς» να μην προκαλούν συναισθηματικό βάρος στους λειτουργούς της υγείας. Ωστόσο, η συνείδηση δεν καμουφλάρεται και τόσο εύκολα, ό,τι και να λένε οι έμπειροι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία. Η δουλειά είναι μεν καλοπληρωμένη, αλλά σίγουρα δεν είναι για όλους.
Χαλεπή στιγμή, δικοί μου άνθρωποι, το τελευταίο διάστημα, υποχρεωτικά πέρασαν από νοσοκομεία της Λευκωσίας, κρατικά και ιδιωτικά. Η εμπειρία δύσκολη, αλλά αυτό το οποίο μπορεί να κρατήσει κάποιος, είναι η διαφορά στο χαμόγελο των εργαζομένων. Στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, οι νοσηλευτές και οι άλλοι εργαζόμενοι, μιας σχετικά ώριμης ηλικίας, ήταν και αρκετοί και περιποιούνταν άψογα τους ασθενείς, τηρώντας κατά γράμμα τα πρωτόκολλα. Το σπουδαιότερο, όμως, ήταν ότι μιλούσαν όλοι ελληνικά. Ένας καλός λόγος, ένα γλυκό χαμόγελο, μια χαλαρή κουβέντα και η ασθένεια μπορεί να μη γινόταν πέρα, αλλά σίγουρα «επιταχυνόταν» η διαδικασία της θεραπείας.
Όλα ξεκινούσαν με το, από πού είσαι και τι κάνεις. Άνοιγε η καρδιά και ξεχύνονταν τα βάσανα και οι χαρές της ζωής. Στο τέλος της κουβέντας, όλοι ήταν κοντοχωριανοί και κουμπάροι. Αποκορύφωμα το «Δόξα σοι ο Θεός» και η ευχή «περαστικά», να βγαίνει από τα βάθη της ψυχής, η οποία ήταν μια αληθινή προσευχή.
Στο ιδιωτικό νοσηλευτήριο ήταν σαφώς λιγότεροι οι νοσηλευτές και οι άλλοι εργαζόμενοι. Πολλοί από αυτούς ήταν αλλοδαποί, χωρίς να μιλούν ελληνικά. Ήταν ευγενέστατοι, αλλά έτρεχαν «σαν τους πελλούς» για να προλάβουν τους ασθενείς. Μοιραία έλειπε και το χαμόγελο και η καλή κουβέντα. Απουσίαζε η ανθρώπινη ζεστασιά σε μεγάλο βαθμό και το χειρότερο, ήταν η αίσθηση ότι βρισκόσουν σε μια ψυχρή επιχείρηση προσφοράς υπηρεσιών. Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται γλυκανάλατα, αφού όταν μπαίνει ένας ασθενής σε ένα νοσοκομείο, το μόνο το οποίο ψάχνει είναι καλούς γιατρούς και όχι τη διαμονή. Αλλά ο άνθρωπος είναι και ψυχή και σώμα και ο καλός λόγος έχει μεγάλη αξία. Και όταν η τσέπη είναι άδεια ή μισοάδεια, η αξία του γλυκού χαμόγελου είναι θησαυρός. Παραφωνία στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, οι Πρώτες Βοήθειες, οι οποίες δεν περιποιούν τιμή σε κανένα. Αντιθέτως, αποτελούν μια πρόκληση και δημιουργούν απορίες γιατί τόσα χρόνια δεν εφαρμόζονται τα απλά και αυτονόητα. Ο χώρος αναμονής αφιλόξενος. Η αγωνία της αναμονής καταντά τρόμος. Ασθενείς με τον φόβο στα πρόσωπα, καταβεβλημένοι σωματικά, κάθονται ο ένας δίπλα στον άλλο, σε πλαστικές καρέκλες, μαζί με τους συνοδούς τους –αν έχουν– και αναμένουν για ώρες, πολλές φορές, τη σειρά τους. Οι «πορτιέρηδες» αυστηροί και ενίοτε σκληροί. Η πρώτη διαλογή για τη σοβαρότητα της κατάστασης επιτείνει αντί να μειώνει την ανησυχία. Ακολούθως πολύωρη αναμονή στα κρεβάτια, μέχρι να γίνει η εισαγωγή στους θαλάμους. Η έναρξη έργων αναβάθμισης του χώρου είναι άριστη εξέλιξη. Αλλά να δούμε αν θα αλλάξει και το σύστημα, γιατί εκεί είναι τα δύσκολα. Στο Ισραήλ και σε άλλες χώρες ο χρόνος αναμονής στις Πρώτες Βοήθειες είναι γύρω στα 15 λεπτά. Υπάρχουν επί τόπου γιατροί, οι οποίοι επιλαμβάνονται των περιστατικών. Οι ασθενείς δεν αναμένουν να κατέβουν από τους θαλάμους ή από τα σπίτια τους, οι ειδικοί γιατροί.
Εμείς οι δημοσιογράφοι, συχνά πυκνά γράφουμε για τα κακώς έχοντα στο ΓεΣΥ και τον κίνδυνο να ανατρέψουν τα οικονομικά του κράτους, σύμφωνα με καταγγελίες στη Βουλή. Μπορεί να λοιδορούμαστε, αλλά ακολουθούμε τον δικό μας «σταυρό». Κάποτε η Κύπρος ήταν γεμάτη τραπεζικά καταστήματα. Σήμερα είναι είδος προς εξαφάνιση και κατάντησαν καταστήματα τρόμου.
Σήμερα η Κύπρος γέμισε με διαγνωστικά κέντρα, φαρμακεία και προσωπικούς γιατρούς. Η ευχή όλων είναι να μην επιβεβαιωθούν οι φόβοι και να καταστούν και αυτά είδος προς εξαφάνιση. Το «κάκιστο» παράδειγμα της Βρετανίας είναι ίσως ο κυριότερος λόγος, όπου το ένα τρίτο των Κυπρίων πληρώνουν διπλά. Και ΓεΣΥ και ιδιωτικές ασφάλειες. Η ζωή του ανθρώπου μπορεί να διαρκεί όσο μια αστραπή. Αλλά προλαβαίνουμε και να χαρούμε και να κλάψουμε. Είναι τόσοι πολλοί οι παραλογισμοί και τα σκάνδαλα σε αυτό τον τόπο και δεν χρειάζεται ο κανόνας αυτός να επεκτείνεται στον τομέα της υγείας. Αναντικατάστατοι δεν είναι ούτε οι γιατροί ούτε οι νοσοκόμοι, αλλά ούτε και αυτοί οι οποίοι «πλουτίζουν» με τον πόνο και τη φτώχεια των ανθρώπων.
