Της Μαρίνας Οικονομίδου
Τον περασμένο Ιούνιο ο Αβέρωφ Νεοφύτου καλούσε τους ανθυποψηφίους του σε debate ώστε να ακουστούν δημοσίως οι απόψεις τους, τι πρεσβεύουν και ποιο είναι το όραμά τους για τον τόπο. «Δεν μπορούμε να βγάλουμε την προεκλογική κρυπτόμενοι» διαμαρτυρόταν «και να κάνουμε προεδρικές εκλογές σαν να κάνουμε προεδρικές Instagram και απολιτίκ».
Τέτοια ήταν η ζέση για πολιτική συζήτηση και η απαξίωση του ΔΗΣΥ για τον προεκλογικό της εικόνας, που όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης αρνήθηκε να παρευρεθεί σε μια τηλεμαχία του ΡΙΚ, το ένα μετά το άλλο στελέχη του ΔΗΣΥ απασφάλιζαν εναντίον του. Τον κατάγγελλαν πως «επιχειρεί κρυπτόμενος να δραπετεύσει από την υποχρέωσή του για δημοκρατικό διάλογο» και διερωτούνταν αν αυτό είναι το νέο πολιτικό ήθος που ευαγγελίζεται.
Δεν γνωρίζουμε αν αυτό είναι το νέο ήθος στην πολιτική, το σίγουρο όμως είναι πως η παρουσία του στην πολιτική σηματοδότησε και την επικράτηση της πολιτικής της επικοινωνίας αντί της ουσίας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ουδέποτε τσαλακώθηκε, απέφυγε επιμελώς να υπογραμμίσει το πολιτικό του στίγμα και επέμεινε στο να υπογραμμίζει την ανάγκη ενότητας. Αυτό που υπηρετούσε, όμως, για κάποιο λόγο βοηθούσε την εικόνα της κυβέρνησης. Και βεβαίως εξυπηρετούσε πλήρως τον ΔΗΣΥ. Όμως τον εξυπηρετούσε και τον βόλευε όσο θεωρείτο διαχειρίσιμος.
Μέχρι να εκδηλώσει τις φιλοδοξίες του για τις προεδρικές, όταν ψέγαμε το γεγονός ότι η εξωτερική πολιτική περιοριζόταν σε πολιτική της επικοινωνίας, με τις περιβόητες κυρώσεις που πέρασαν κάτω από τον πήχη των προσδοκιών και τις χειραψίες στους διαδρόμους, πολλοί από αυτούς που τον κατάγγελλαν στη συνέχεια για την απουσία θέσεων, μας κατηγορούσαν για λαϊκισμό. Χρειάστηκε να διεκδικήσει απέναντι από το κόμμα τους για να το πάνε και ένα βήμα πιο κάτω: Ότι η παρουσία του ήταν επιζήμια για την πορεία του Κυπριακού.
Όλος όμως ο συναγερμικός ζήλος για παρουσία πολιτικών θέσεων, εξαφανίστηκε όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης, με «πολιτική του Ιnstagram» και με την «απολιτίκ» προσέγγισή του κέρδισε τις εκλογές. Όταν το «χρυσόψαρο» απέκλεισε τον ΔΗΣΥ από τον β΄ γύρο, η θέση του κόμματος πάλι άλλαξε άρδην.
Άλλαξε άρδην, γιατί η νέα τάξη πραγμάτων στον ΔΗΣΥ υιοθέτησε πλήρως την «πολιτική του Ιnstagram», της εικόνας, αλλά κυρίως της πολιτικής του να μιλάς χωρίς να λες τίποτα. Όλα αυτά που πριν από έναν μόλις μήνα απαξίωναν και κατάγγελλαν ως επικίνδυνα για τον τόπο, τα υιοθέτησαν μέσα σε μία νύχτα, θεωρώντας προφανώς πως αυτό θέλει ο κόσμος.
Ο ΔΗΣΥ απέτυχε να αναγνώσει σωστά το αποτέλεσμα των εκλογών. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν έχασε επειδή ήταν πολιτικό ον. Έχασε γιατί η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος δεν πείστηκε ότι θα εξυπηρετήσει τα δικά του συμφέροντα έναντι των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων. Έχασε επειδή δεν είχε επαφή με τη βάση, αλλά και επειδή πλήρωσε την φθορά της δεκαετούς παραμονής του κόμματος στην ηγεσία. Η φθορά αυτή όμως δεν θα ήταν τόσο ακαριαία, αν το κόμμα παρέμενε κόμμα αρχών και δεν μετατρεπόταν τα τελευταία χρόνια σε κόμμα σκοπιμοτήτων. Αν είχε ξεκάθαρη θέση στο Κυπριακό, στην οικονομία και πού θέλει να οδηγήσει τον τόπο. Χωρίς να χαϊδεύει τα αφτιά της μισαλλοδοξίας και της ξενοφοβίας, όποτε τον σύμφερε.
Όμως το μάθημα της ήττας θα έπρεπε να είχε αφήσει ένα πιο ξεκάθαρο πολιτικό αποτύπωμα στον ΔΗΣΥ. Μετά από μια τέτοια ήττα θα έπρεπε να είχε γίνει αντιπαραβολή συγκεκριμένων πολιτικών θέσεων. Επιχειρημάτων που έχουν να κάνουν με την πολιτική ταυτότητα του κόμματος, τις αρχές του και το όραμά τους για τον τόπο. Θέσεις για τη διαφάνεια, την πάταξη της διαπλοκής και την απαγκίστρωση του κόμματος από το κατεστημένο συμφερόντων.
Αντί αυτού, η νέα εποχή του ΔΗΣΥ παρουσίασε ένα πολιτικό πλαίσιο που θύμισε έκθεση ιδεών, ενίσχυσε την ανησυχία για απουσία πολιτικού οράματος και κυρίως τη θέληση να συγκρουστούν με ό,τι βλάπτει τον τόπο. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι πως είδαμε τη διάδοχη κατάσταση του Αβέρωφ Νεοφύτου να φοβάται να παρουσιαστεί σε debate, μπας και τσαλακωθεί. Και τα στελέχη που επί Χριστοδουλίδη ολοφύρονταν για τον κίνδυνο της δημοκρατίας, να το δέχονται σιωπηρά.
Θα ζήσουμε λοιπόν τη μόδα του απολιτίκ, η εικόνα να επικρατεί της ουσίας. Η απουσία πολιτικού λόγου να αποτελεί προτέρημα και η ατολμία να συγκρουστείς γι’ αυτά που πρεσβεύεις να μεταφράζεται ως μετριοπάθεια. Η νεότητα θα αναλώνεται σε μία γερασμένη πολιτική των δημοσίων σχέσεων. Θα χαρίζουμε όμως χαμόγελα αντί θέσεων και η νέα ιδεολογία θα είναι μία αόριστη ενότητα. Και όταν θέλουμε να συσπειρώσουμε το κόμμα, θα μετατρεπόμαστε σε τυμβωρύχους του κληριδισμού.
