Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Αγαπούσα τη ζωή μου κι αυτή καταστράφηκε σε μία μέρα. Είχα τους υπέροχους φίλους μου που εργάζονταν σε δημιουργικούς τομείς και βγαίναμε για κρασί κάθε Παρασκευή. Είχα μια προνομιούχα ζωή και δεν ήθελα να αφήσω το διαμέρισμά μου στο κέντρο του Κίεβο. Σήμερα έχω μόνο μία τσάντα ώμου και ένα παντελόνι. Δεν ξέρω πώς θα συνεχίσει η ζωή μου. Δύο μέρες προηγουμένως σκεφτόμουν αν θα έπρεπε να γυρίσω πίσω στο Κίεβο για να πάρω ακόμα λίγα πράγματα, αλλά σήμερα νιώθω απλώς τυχερή που είμαι ζωντανή. Ήμουν δημοσιογράφος και περήφανη για τον εαυτό μου, και τώρα είμαι απλώς ένας πρόσφυγας», έλεγε σε ένα συγκλονιστικό βίντεο μία νεαρή Ουκρανή δημοσιογράφος. Το βίντεο έγινε viral. Ίσως γιατί πολλοί ταυτιστήκαμε με τη ζωή της Ουκρανής, άλλοι ίσως να νιώσαμε για πρώτη φορά τη φωτιά του πολέμου και άλλοι γιατί νιώσαμε συμπόνια για όσα περνά ο ουκρανικός λαός.
Η προσφυγιά είναι προσφυγιά και η ανθρωπιά είναι αδιαπραγμάτευτη. Χωρίς αστερίσκους στο φύλο, το χρώμα, την ηλικία, την προέλευση και την κοινωνική θέση. Στην προσφυγιά όλοι γίνονται ένα και ο πόνος τους είναι ο ίδιος. Κανείς δεν θέλει να αφήσει το προνομιακό του διαμέρισμα, τη ζωή του, τις σπουδές, την καριέρα του και τους δικούς του ανθρώπους. Κανείς δεν θέλει να αποτελεί αντικείμενο οίκτου. Και όπως κανείς δεν θα διακινδύνευε να βάλει το παιδί του μόνο σε ένα τρένο γράφοντας, με ένα τηλέφωνο επικοινωνίας στο χέρι του, έτσι και άλλοι τόσοι γονείς δεν θα έβαζαν τα παιδιά τους στις βάρκες, αν η θάλασσα δεν ήταν πιο ασφαλής από τη στεριά τους.
Η προσφυγιά είναι προσφυγιά κι εμείς την μάθαμε καλά. Από τους γονείς και τους παππούδες μας. Ζούμε με αυτήν.
Η προσφυγιά απαιτεί ανθρωπιά και η ανθρωπιά μετριέται με πράξεις. Και όσο κι αν κυπριακή κοινωνία έδειξε εμπράκτως την αλληλεγγύη της απέναντι στην προσφυγιά, το ίδιο θα έπρεπε να κάνει και η Πολιτεία. Μόνο που όλο αυτό το διάστημα είδαμε εμπράκτως την υποκρισία. Υποκρισία, δεδομένου ότι συναγερμικά στελέχη επέλεξαν να μετατρέψουν το Ουκρανικό σε πεδίο αναμόχλευσης του Ψυχρού Πολέμου. Να κουνούν το δάκτυλο σε όσους δεν καταδικάζουν με την ένταση που οι ίδιοι θεωρούν πρέπουσα τη ρωσική εισβολή.
Υποκρισία γιατί οι δακρύβρεχτες αναρτήσεις πολιτικών στελεχών για τις απώλειες του πολέμου δεν είναι αρκετές. Μάλλον υποκινούνται από σκοπιμότητες. Αγανακτούν –και σωστά– με όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, γιατί δεν αγανακτούν και με όσα βιώνουν πρόσφυγες που βρίσκονται ήδη στην Κύπρο; Όλοι αυτοί που απαιτούσαν πιστοποιητικά αντιρωσισμού για το έγκλημα στην Ουκρανία έκλεισαν τα μάτια και τα αφτιά, όταν η Επίτροπος Δικαιωμάτων του Παιδιού κατήγγειλε ότι τα παιδιά τρέφονταν με ένα κομμάτι ψωμί. Δεν φάνηκε να ντράπηκαν για το κράτος, όταν η Επίτροπος Διοικήσεως στην έκθεσή της επιβεβαίωσε τον υπερπληθυσμό, την έλλειψη ζεστού νερού και την έλλειψη κλινών. Δεν ευαισθητοποιήθηκαν, όταν ανήλικα παιδιά επέλεξαν να κοιμούνται στον δρόμο παρά στο Πουρνάρα της ντροπής. Χωρίς κρεβάτι, χωρίς κουβέρτες, χωρίς ζεστά ρούχα, ανάμεσα σε λύματα.
Μία καθωσπρέπει υποκρισία λοιπόν με επιλεκτικές ευαισθησίες. Και μόνο ντροπή. Γιατί έχουν δει τις εικόνες εξαθλίωσης, έχουν ακούσει και μαρτυρίες από τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Κανείς όμως από όλους αυτούς δεν άνοιξε το στόμα του να διαμαρτυρηθεί. Να ζητήσει την παραίτηση του υπουργού Εσωτερικών. Ενός υπουργού που αραδιάζει ανερυθρίαστα ότι υπάρχουν 17 τρομοκράτες του Isis που κρατούνται στη Μενόγεια, που αμφισβητεί ότι πρόκειται για ανήλικα ασυνόδευτα παιδιά, που καταγγέλλει γκετοποίηση και φατρίες. Που στοχοποιεί με ευκολία μη κυβερνητικές οργανώσεις. Και που με την ίδια ευκολία αύριο θα αρνηθεί Ουκρανούς με το πρόσχημα ότι μεταξύ τους υπάρχουν Τατάροι.
Είναι μια απάνθρωπη πολιτική ενορχηστρωμένη από απάνθρωπους. Που δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι προσβάλλουν το κράτος παραμένοντας στη θέση τους. Υπάρχει η νομιμότητα, υπάρχουν διεθνείς συμβάσεις που διέπουν το προσφυγικό και υπάρχει η ηθική υποχρέωση πως κάθε πρόσφυγας έχει δικαιώματα που πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού. Αυτό αποτελεί την αρχή και το τέλος της συζήτησης. Και αν ο Πρόεδρος δεν αντιλαμβάνεται τη ζημιά που προκαλεί ο Νίκος Νουρής, αν δεν τον αγγίζουν οι εικόνες εξαθλίωσης απεγνωσμένων ανθρώπων, ας τον παύσει για την ντροπιαστική εικόνα που έχει δημιουργήσει για το κράτος μας. Και που πόρρω απέχει από οτιδήποτε θυμίζει Ευρώπη της αλληλεγγύης, Ευρώπη των λαών.
