Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η παρουσίαση του Νίκου Κόσιη ως προτύπου για την εξάρθρωση του οργανωμένου εγκλήματος, η περιφορά του σε τηλεοπτικούς σταθμούς ως ειδικού για την πάταξη του υποκόσμου, κάθε φορά που το έγκλημα θεριεύει, μου προκαλούσε πάντα ιδιαίτερη αμηχανία. Με τον ίδιο τρόπο και η τάση μυθοποίησης πρακτικών της δεκαετίας του ’90. Τότε δηλαδή που μερίδα της αστυνομίας δρούσε ανεξέλεγκτα και κυρίως τότε που ο υπόκοσμος και οι διαφορετικές φατρίες αλληλοσκοτώνονταν στους δρόμους.
Και αυτό γιατί σε μία ευνομούμενη δημοκρατία με αρχές και νόμους τέτοιες πρακτικές θα έπρεπε να καταδικάζονται και όχι να αποτελούν πρότυπο. Με τον ίδιο όμως τρόπο, σε ένα ευνομούμενο κράτος ισχύουν νόμοι που πρέπει να εφαρμόζονται. Σε ένα κράτος δικαίου υπάρχουν θεσμοί που πρέπει να λειτουργούν με επάρκεια, ώστε να παρέχεται αλλά και να εμπνέεται στον πολίτη το αίσθημα της ασφάλειας.
Πώς λοιπόν μερίδα της κοινωνίας και των ΜΜΕ έφτασε να επικροτεί πρακτικές που σε ένα κανονικό κράτος θα έπρεπε να καταδικάζονται; Η ασυδοσία, η έλλειψη λογοδοσίας, κοινώς η ατιμωρησία αλλά και η εμφανής ανεπάρκεια που επιδείχθηκε σε μία σειρά περιστατικών, έχουν πλήξει ανεπανόρθωτα τους θεσμούς. Τόσο έχουν διαβρωθεί, που έχουν συμβάλει, μεταξύ άλλων, και στην πλήρη αποθράσυνση του οργανωμένου εγκλήματος.
Δυστυχώς ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης δεν θα έχει περίοδο χάριτος. Πρώτα για να πείσει πως μπορεί να αντεπεξέλθει στο καίριο πόστο που έχει αναλάβει και στη συνέχεια για να εφαρμόσει ορθές αλλά και αποτελεσματικές πολιτικές. Το ερώτημα όμως που εγείρεται για την ίδια την ηγεσία του κράτους είναι για ποιο λόγο επιλέχθηκε ακόμη μία φορά για ένα τόσο νευραλγικό πόστο, πρόσωπο που μπορεί να έχει καλές προθέσεις, αλλά και σαφή άγνοια γύρω από την έξαρση της εγκληματικότητας και τους τρόπους καταστολής της. Γιατί ως αφέλεια και ως πλήρης άγνοια του τι ακριβώς εκτυλίσσεται στη νύχτα μπορεί να χαρακτηριστεί η πρώτη του πολιτική πράξη. Να ανακοινώσει δηλαδή ως μέτρο καταστολής της εγκληματικότητας την παρουσία ένστολων στο ιστορικό κέντρο της πόλης μπας και φοβηθεί ο υπόκοσμος. Του απάντησε αμέσως το οργανωμένο έγκλημα, για το πόσο αποτελεσματικό θα ήταν κάτι τέτοιο, καθώς μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα είχαμε μία απόπειρα δολοφονίας στη λεωφόρο Λάρνακος, πυροβολισμούς στο Γέρι έξω από οικία, έκρηξη σε καφετέρια στην Προδρόμου και εμπρησμό αυτοκινήτου δημόσιου κατήγορου στην Πάφο. Τη δεύτερη επίθεση σε λειτουργό της Νομικής Υπηρεσίας μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Ακόμα όμως και αν ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης είναι πρόθυμος και αποδειχθεί ικανός να αποκαταστήσει το αίσθημα της ασφάλειας, με ποιους θα το κάνει; Ο αρχηγός της Αστυνομίας Στέλιος Παπαθεοδώρου εμφανίζεται εδώ και καιρό αδύναμος να ανταποκριθεί στον ρόλο του. Το αποδεικνύουν τα επεισόδια στα γήπεδα, το αποδεικνύει το χάος που εκτυλίχθηκε σε Χλώρακα και Λεμεσό, το αποδεικνύει η αποθράσυνση του οργανωμένου εγκλήματος από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα. Το επιβεβαιώνει ωστόσο και το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έψαξε εναγωνίως αντικαταστάτη του. Πώς θα λειτουργήσει, όταν αμφισβητείται από την πολιτική ηγεσία αλλά και κατά συνέπεια από το ίδιο το Σώμα;
Καθόλου τυχαία λοιπόν και η αγανάκτηση του γενικού εισαγγελέα, ο οποίος υπέδειξε στην ηγεσία της Αστυνομίας ότι «δεν υπάρχει περιθώριο ανοχής και δεν αρκούν πλέον δηλώσεις και ευχολόγια». Όμως στο περιθώριο της δίκαιης αγανάκτησής του ο γενικός εισαγγελέας όφειλε να διερωτηθεί, πώς ο ίδιος και ο βοηθός εισαγγελέας φρόντισαν να διαφυλάξουν τον θεσμό που υπηρετούν. Όχι μόνο γιατί σε μία σειρά κεφαλαιωδών ζητημάτων δόθηκε η αίσθηση πως εγκλήματα κουκουλώθηκαν, αγνοώντας παντελώς το περί δικαίου αίσθημα, αλλά και για την εμφανή σύγκρουση συμφέροντος που θα τους ακολουθεί. Η στενή σχέση με τον Νίκο Αναστασιάδη, τον οποίο κατά τα άλλα αναμένεται πως θα ελέγξουν, αποτελεί έναν από τους κύριους λόγους που ο θεσμός της δικαιοσύνης έχει διαβρωθεί ανησυχητικά. Και η κοινή παρουσία του γενικού εισαγγελέα με τον τέως πρόεδρο της Δημοκρατίας στα μπουζούκια, δείχνει το σύμπτωμα και της παρακμής και της διάβρωσης.
Αν το αίσθημα της ασφάλειας θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα για ένα κράτος δικαίου, τότε προτεραιότητα για κάθε κυβέρνηση θα έπρεπε να ήταν η επιλογή των ικανότερων στα αρμόδια πόστα. Αυτών που θα αποδώσουν τη δικαιοσύνη και κυρίως θα μεταδώσουν το αίσθημα της ασφάλειας στην κοινωνία. Αντ’ αυτού, θεσμοί που στόχο θα έπρεπε να είχαν την αποτροπή της εγκληματικότητας, την πάταξη της διαφθοράς και την απόδοση της δικαιοσύνης καταλήγουν να είναι έρμαια κομματικών συνδιαλλαγών και εξυπηρέτησης πολιτικών συμφερόντων. Δίνοντας δυστυχώς την αίσθηση, πως αποτελούν και οι ίδιοι μέρος της διαπλοκής.
