Του Γιάννη Ιωάννου
Ήδη από το 1936 ο σπουδαίος Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας κι επικοινωνιολόγος, Harold Laswell, γνωστός για τα (γνωστά) 5W στη Δημοσιογραφία όριζε πως η πολιτική είναι η τέχνη και η επιστήμη του «ποιος παίρνει τι και πως» σε μια κοινωνία -εισάγοντας ουσιαστικά έναν πρωτόλειο επιστημονικό ορισμό για το πελατειακό σύστημα που διέπει συχνά πολιτικά συστήματα και κουλτούρες.
H περίπτωση μιας 19χρονης που διορίστηκε στο υφυπουργείο Τουρισμού έρχεται να επιβεβαιώσει όχι μόνο το υπαρκτό πρόβλημα, διαχρονικά, του πελατειακού συστήματος στη Κύπρο αλλά και το λογικό άλμα των κυπριακών politics μεταξύ των προεκλογικών δεσμεύσεων περί αξιοκρατίας και της συνήθους πολιτικής πρακτικής βολέματος των ημέτερων. Ήδη σε μόλις λίγους μήνες η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη έχει βρεθεί προ τριών κρίσεων, πολιτικά, σε ζητήματα διορισμών χωρίς να έχει να επιδείξει οτιδήποτε φρέσκο σε σχέση με το τι ευαγγελίζονταν προεκλογικά. Επιπλέον, η σημερινή διαχείριση του ζητήματος εκ μέρους του κ. Κουμή -που δήλωσε πως η 19χρονη ήταν «σύσταση ενός πολύ δικού του ανθρώπου» και «πως είναι σημαντικό κάθε πολιτικό πρόσωπο να έχει πέριξ του ανθρώπους που μπορεί να εμπιστευτεί» σε συνδυασμό με την άγνοιά του -ιδίως στη μικρή Κύπρο- πως η εν λόγω 19χρονη ήταν στο επιτελείο Χριστοδουλίδη- κρίνεται ως βαθύτατα προβληματική δεδομένου ότι η συζήτηση δεν αφορά ούτε την ηλικία, ούτε το πτυχίο της 19χρονης αλλά την -επί της αρχής- διαδικασία προκειμένου κάποιος να βρεθεί σε μια θέση συμβούλου, συνεργάτη, κοκ. Ένας δημόσιος διορισμός δεν είναι δίκαιος αν για μια θέση ενδιαφέροντος δεν υπάρχει κοινή αφετηρία για όλους όσους μπορούν, δυνητικά, να διοριστούν εκεί. Γιατί τον πληρώνει ο φορολογούμενος. Ο φορολογούμενος συνεπώς δεν πληρώνει μόνο το μισθό του διορισμένου. Πληρώνει αγοράζοντας ουσιαστικά, σε μια ευνομούμενη Πολιτεία, την ισονομία -πέραν της Δικαιοσύνης.
Εκτός αν μιλάμε για πολιτικούς διορισμούς -που στη περίπτωση μιας 19χρονης, άνευ πτυχίου που θα ανέβαζε content στα ΜΚΔ (όπως έκανε προεκλογικά στο επιτελείο του κ. Χριστοδουλίδη) δεν εμπίπτει στην κατηγορία του «συμβουλεύει τον Χ υπουργό για κρίσιμα ζητήματα του χαρτοφυλακίου του».
Στη Κύπρο το «ποιος παίρνει τι και πως» είναι γνωστό. Κάθε κυβέρνηση κανονίζει τους δικούς της έναντι αξιότερων και γενικά επικρατεί το βύσμα, το μέσο, η κουμπαριά και το κανόνισμα έναντι της αξιοκρατίας, του σοβαρού recruiting process και του ακόμη σοβαρότερου HR management ή της αξιολόγησης. Στο κομμάτι δε των τυπικών προσόντων η αξιοκρατία περιορίζεται σε μια ορθόδοξη κανονικότητα έναντι πχ των ιδιαίτερων ικανοτήτων στα πλαίσια ενός βεμπεριανού παρθένου γραφειοκρατικού φαντάσματος που τηρεί τον υμένα του η ΕΔΥ ως άλλος κέρβερος -ακριβώς γιατί η νοοτροπία διαχρονικά (εκτός των πελατειακών σχέσεων) εδράζονταν στο «να σαστείς σε μια κυβερνητική θέση».
Μπορεί να αλλάξει κάτι τέτοιο η τωρινή κυβέρνηση; Η αίσθηση που ήδη ξεδιπλώνεται είναι πως όχι. Μπορεί το κυπριακό σύστημα να ξεφύγει, μελλοντικά, από το πελατειακό σύστημα; Η απάντηση είναι μάλλον ένα απαισιόδοξο «ίσως». Όσοι φτύσανε αίμα πάντως για να διαβάσουν, να δουλέψουν, να γίνουν εξαιρετικοί στο αντικείμενό τους και να επιμένουν στο «με τον σταυρό στο χέρι», η αλήθεια είναι πως ή θα ταλαιπωριούνται στον ιδιωτικό τομέα για ψίχουλα ή φεύγουν εκτός Κύπρου ή αν βρίσκονται εντός ενός δημοσίου πολλαπλών ταχυτήτων και νοοτροπιών θα δουλεύουν με μισή καρδιά ή θα τους καταπιεί το σύστημα.
Αυτά και καλή τύχη στην 19χρονη. Και σε κάθε 19χρονη/ο εκεί έξω. Θα την χρειαστούν στη Κύπρο των επόμενων χρόνων.
@Twitter: @JohnPikpas
