Του Γιάννη Ιωάννου
Η επίσκεψη Νετανιάχου στην Κύπρο μπορεί να δημιούργησε μια ακόμη ενδιαφέρουσα και δυνατή, επικοινωνιακά, εικόνα για την συνεργασία των κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά ούτε ο αγωγός EastMed φτιάχτηκε, ούτε λεφτά βρήκαμε για το καλώδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Για την ακρίβεια, εδώ και μια δεκαετία και πλέον, και εννιά χρόνια ακριβώς μετά την κήρυξη του τεμαχίου «12» («Αφροδίτη») ως εμπορικά αξιοποιήσιμου στην Κύπρο, δεν είδαμε κανένα οικονομικό όφελος από τα αποδεδειγμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων τα οποία βρίσκονται βαθιά κάπου στο υφαλοπρανές της κυπριακής υφαλοκρηπίδας –παραμένοντας ανεκμετάλλευτα εδώ και χρόνια.
Επιπλέον, η κάθοδος Νετανιάχου στην Κύπρο, δεν μας είπε τίποτα καινούργιο για την εκκρεμότητα με το συνορεύον κοίτασμα «Ισάι», ενώ οι ανακοινώσεις περί αποφάσεων για την ενέργεια σε βάθος χρόνου έξι μήνες δημιουργούν, πλέον, την αίσθηση ότι σε έξι μήνες πάλι εδώ θα είμαστε –κατά πάσα πιθανότητα χωρίς κάποιο απτό αποτέλεσμα.
Το Ισραήλ είναι το τέλειο παράδειγμα, που τόσο συχνά επικαλούμαστε με διάθεση θαυμασμού για την ισχύ και την κουλτούρα ασφάλειάς του, για το πως ανέπτυξε ολόκληρες ερήμους σε τεχνολογικά θαύματα καλλιέργειας, υδροπονίας και αγροτικής τεχνολογίας ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν ήταν ένα νεοσύστατο κράτος περικυκλωμένο από εχθρικά κράτη. Το ίδιο έκανε και με τις ΑΠΕ και το φυσικό αέριο, μετά την ανακάλυψη του «Λεβιάθαν». Δέσμευσε ένα μέρος για εξαγωγές. Πόνταρε στην Αίγυπτο στην οποία βασίζει μετά το 1979 όλη του την αρχιτεκτονική ασφάλειας και ενώ ο κ. Νετανιάχου πριν επισκεφθεί την Κύπρο τουίταρε για τις ενεργειακές επιλογές που έρχεται να εξετάσει στην Κύπρο, ο υπουργός Ενέργειας του συνομιλούσε με τον Τούρκο ομόλογο του, διατηρεί πλήρως την δέσμευσή του για αύξηση των εξαγωγών προς την Αίγυπτο ενώ –ακόμη σημαντικότερα στα πλαίσια των συμφωνιών του Αβράαμ– εξετάζει τις εξαγωγές σε κράτη που μέχρι πρότινος δεν είχε καν συνάψει διπλωματικές σχέσεις, όπως το Μαρόκο. Όσο ο Νετανιάχου πόζαρε με τους κ.κ. Χριστοδουλίδη και Μητσοτάκη, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ επισκέπτονταν, για πρώτη φορά ιστορικά, το Μπαχρέιν. Με τον Λίβανο, που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση και δεν αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο ως de jure οντότητες, επιλύσαν την αντίστοιχη διαφορά τύπου «Αφροδίτη-Ισάι» και ήδη μια εταιρεία κολοσσός προχωρά με νέες γεωτρήσεις στην ΑΟΖ του Λιβάνου.
Τι κάνει το Ισραήλ συνεπώς πριν διατηρήσει πολλές επιλογές ως προς τον στρατηγικό του σχεδιασμό; Είναι τολμηρό. Βλέπει τόσο το εθνικό συμφέρον του όσο και την ανάγκη επιβίωσης αλλά και ευημερίας των πολιτών του χωρίς φοβικά σύνδρομα ή διαδικασίες σκέψης που υπάγονται σε lazy thinking. Σκέφτεται και δρα έξω από το κουτί. Με άλλα λόγια ακόμη κι αν προτάξει την Κύπρο ως κόμβο (το έκανε ξανά το 2013-2014) ως κόμβο μεταφοράς ή υγροποίησης φυσικού αερίου στην περιοχή προσθέτει πάντα και τον μακροοικονομικό αστερίσκο: Με κόστος που δεν θα εξασφαλίσει το ίδιο.
Η Κύπρος, δώδεκα χρόνια μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου, δεν έχει κατορθώσει ακόμη να απεξαρτηθεί από το μαζούτ. Παραμένει μια οικονομία που σε επίπεδο νοικοκυριού αλλά και επιχειρήσεων –πόσω μάλλον στον τομέα των κρατικών χωρητικοτήτων– πληρώνει ακριβά για ρεύμα, ενώ κάθε φορά που συζητά για το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου διακατέχεται από ένα σύμπλεγμα, μάλλον, γεωπολιτικού μεγαλείου –παρά σε σχέση με το τι έχει κατορθώσει να πετύχει στον εν λόγω τομέα, σε μια συγκυρία μάλιστα που η Ε.Ε. χρειάζεται εναλλακτικές πηγές παροχής φυσικού αερίου για την ενεργειακή της ασφάλεια.
Δέκα χρόνια φαγούρας λοιπόν. Όπου κυριότερα δεν έχουμε δει ούτε μισό εκατοστό φυσικού αερίου. Και που, αν συνεχίσουμε με ορισμένες ίδιες νοοτροπίες, μπορεί να μην δούμε ούτε στο προσεχές μέλλον.
Twitter: @JohnPikpas
