Στην πλάτη των θυμάτων

Είναι τρομαχτικό. «Από τη μια ένας γαλαξίας που βλέπει το Ισραήλ ως σιωνιστικό ναζισμό και από την άλλη οι “μέχρι το τέλος” εκδικητές και υποψήφιοι εξολοθρευτές όλων των συμπαθούντων τη Χαμάς! Απομένει ωστόσο ένας χώρος πολιτών που δεν θέλει να παίξει σε αυτό το γήπεδο». Δανείζομαι αυτή την τοποθέτηση του αρθρογράφου της Lifo Νικόλα Σεβαστάκη, στην προσπάθειά μου να κατανοήσω αλλά και να μεταδώσω τον εξής προβληματισμό: Τι μεσολάβησε και έχουμε φτάσει σε αυτό το τρομαχτικό –επαναλαμβάνω τη λέξη– σημείο να μην «επιτρέπουμε» την ύπαρξη «ενδιάμεσου» χώρου; Και μη σπεύσετε να μου αντιτάξετε πως κανείς δεν έχει αποκλείσει την ύπαρξή του, γιατί αρκεί μια πανοραμική ματιά στις θέσεις και απόψεις που εκφράζονται –επίσημες ή ανεπίσημες– για τον πόλεμο που συμβαίνει δίπλα μας ώστε να αντιληφθούμε πως αν δεν θέλεις να παίξεις σ’ αυτό το γήπεδο, τότε δαχτυλοδείχνεσαι ως ουδέτερος ή ισαποστάκης και πρέπει εσύ να αποδείξεις στους απανταχού αναλυτές ή συγκλονισμένους απονεμητές της «δικαιοσύνης» ότι δεν είσαι «ελέφαντας».

Αν λοιπόν είσαι αυτής της άλλης «παράταξης» που –όπως γράφει χαρακτηριστικά ο κ. Σεβαστάκης– δεν «εξωραΐζει την τρομοκρατία κατά των πολιτών βαφτίζοντάς τη λαϊκή αντίσταση αλλά ούτε και ανέχεται την πρόσθεση χιλιάδων νεκρών αμάχων στο αίμα που ήδη χύθηκε», τότε παραμένεις μια σκόρπια μονάδα, ασυντόνιστη, χωρίς τρόπο να παρέμβεις στα γεγονότα. Με άλλα λόγια, αν ανήκεις σ’ αυτούς που πιστεύουν πως «από τη διεύρυνση του στρατιωτικού μετώπου και τον πολλαπλασιασμό των θυμάτων κερδίζουν όσοι βλέπουν στο εβραϊκό κράτος ένα μισητό ρατσισμό προς εξάλειψη και από την άλλη εκείνοι που ταυτίζουν όλο το λαό της Γάζας με τη Χαμάς και τη βάση της τρομοκρατίας», τότε θεωρείσαι πως δεν εκφράζεις θέση, επειδή απλούστατα δεν παίρνεις «ξεκάθαρη» θέση υπέρ της μιας πλευράς και εναντίον της άλλης, και άρα δεν έχεις καν την ικανότητα να συλλογιστείς και να συγκλονιστείς σωστά.

Αυτή η νεύρωση –διότι περί αυτού πρόκειται– η οποία κυκλοφορεί από την εποχή της πανδημίας και υπαγορεύει ένα υποκινούμενο –ας είναι καλά τα σόσιαλ– διχασμό για κάθε αδιανόητα καταστροφικό γεγονός που συμβαίνει στον πλανήτη, από την ίδια την πανδημία μέχρι το Ουκρανικό και τώρα το Μεσανατολικό, είναι ένα σοβαρό σύμπτωμα της εποχής μας με πολύ επικίνδυνες παρενέργειες, κι αν δεν το διαγνώσουμε ως τέτοιο τότε κινδυνεύουμε να γίνουμε έρμαιο συμφερόντων, ειδικά σε εποχές τεχνητής νοημοσύνης και κατασκευασμένων ειδήσεων που ούτε καν διανοούμαστε πού κρύβονται και τι κρύβουν και πόσο εύκολα μπορούν πλέον να μας χειραγωγήσουν χωρίς να το πάρουμε πρέφα.

Καλό θα ήταν λοιπόν να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πως ό,τι τραγικό συμβαίνει στον πλανήτη και δη αυτός ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, στον οποίο πεθαίνουν καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι, δεν νοείται να γίνεται αντικείμενο οπαδοποίησης ή «δικαίωσης» των όποιων ιδεολογημάτων, διότι, αν αφεθούμε σε κάτι τέτοιο, τότε αφενός κινδυνεύουμε να θεωρήσουμε πως κατέχουμε όλες τις απαντήσεις, ενώ επείγει να πολλαπλασιάσουμε τις ερωτήσεις, και αφετέρου να «φανατιζόμαστε», υιοθετώντας τακτικές ακύρωσης για όποιον δεν ακολουθεί αυτή την οδό, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως κάτι τέτοιο μας μετατρέπει σε εκείνο που αντιμαχόμαστε.

Δυστυχώς, έχουμε φτάσει στο σημείο αντί να προτάσσουμε ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το πώς η ανθρωπότητα έχει φτάσει στο σημείο να την κυβερνούν παρανοϊκοί που εκμηδενίζουν καθημερινά την αξία της ανθρώπινης ζωής και πόση ευθύνη άραγε μας αναλογεί σε αυτή την κατάντια, επιλέγουμε ακόμα και σε ζητήματα αίματος να κρίνουμε με διαφορετικά σταθμά το ένα και το άλλο αίμα.

Ας αποφύγουμε λοιπόν –όπως γράφει ο κ. Σεβαστάκης– «τα πρόχειρα ιδεολογικά μπαζώματα που πάνε απλώς να λύσουν άλλους λογαριασμούς στην πλάτη των θυμάτων. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να σημαίνει τύφλωση, αυτολογοκρισία ή σκόπιμη υποβάθμιση των όσων βλέπουμε χάριν μιας “ιδέας” που μάς είναι πολύτιμη. Και αυτό ισχύει για όλες τις πλευρές».