Του Ανδρέα Ανδρέου
Σκεφτείτε μια γραμμή με μήκος «Χ». Για να σας προλάβω, όχι, σήμερα δεν θα ασχοληθούμε με τοπολογία, αλλά θα βοηθήσει την ιστοριούλα μας. Το ένα άκρο της λοιπόν συμβολίζει την απόλυτη επιτυχία και το άλλο άκρο της την απόλυτη αποτυχία. Η διάσταση «Χ» είναι η απόσταση που διανύει κάποιος για να μεταβεί από το ένα στο άλλο αποτέλεσμα. Τώρα προσπαθήστε να σχηματίσετε με αυτή τη γραμμή έναν κύκλο. Αν φέρουμε τα δύο άκρα με κυκλικό τρόπο μαζί, τότε έχουμε ένα κύκλο όπου – στην προκειμένη περίπτωση – η απόλυτη επιτυχία και η απόλυτη αποτυχία είναι τόσο κοντά που πρακτικά αγγίζει η μια την άλλη.
Είναι ευγενής η επιθυμία να αναβαθμιστεί το εμπορικό κέντρο της Πρωτεύουσας. Ένα κέντρο που όσοι κυβέρνησαν αυτό τον τόπο για τόσες δεκαετίες, το εκτέλεσαν αρχικά με αργό θάνατο και ακολούθως φυτεύοντας του σφαίρες στο κεφάλι. Είναι ένα πράμα όμως η επιθυμία και άλλο πράμα η απόκτηση του επιθυμητού αποτελέσματος.
Σε κάποιες εφαρμογές, οι λύσεις τύπου «copy-paste» ενδείκνυνται επειδή κόβεις δρόμο, εξοικονομείς τόσο χρόνο όσο και χρήμα και δεν αναλώνεσαι σε σπαζοκεφαλιές για τις οποίες δόθηκαν λύσεις από άλλους. Με άλλα λόγια, προσπαθείς να μην ανακαλύψεις τον τροχό ή την ταχινόπιτα.
Σε άλλες εφαρμογές οι λύσεις τύπου «copy-paste» ή ακόμη χειρότερα το επιλεκτικό «copy-paste» είναι δεδομένο ότι θα σου προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα από αυτά που προσπαθείς να επιλύσεις. Συνεπώς είτε απλά δεν προσφέρονται ή επανασχεδιάζονται σε τέτοιο βαθμό που να είναι όσο το δυνατό απόλυτα προσαρμοσμένες στα μέτρα σου.
Εν συντομία τι έχουμε στην Πρωτεύουσα (που παρεμπιπτόντως ισχύει σχεδόν σε κάθε πόλη της Κύπρου).
Έχουμε την μέση οικογένεια με μέση ιδιοκτησία 3-4 αυτοκινήτων, εφόσον το αυτοκίνητο έχει την ίδια ή παρόμοια σημασία με το κινητό τηλέφωνο. Η μόνη ουσιαστική διαφοροποίηση είναι πως δεν χωράει το αυτοκίνητο στην τουαλέτα, επειδή αν χώραγε ενδεχομένως να ήταν απόλυτη η ταυτοποίηση. Και γιατί υπάρχει αυτή η εξάρτηση από το αυτοκίνητο. Υπάρχει επειδή καμία γενιά ανθρώπων που ζουν σε αυτό τον δύσμοιρο τόπο δεν είχε την ευκαιρία να μάθει κάτι άλλο, όπως οι επαρκείς και αποδοτικές δημόσιες συγκοινωνίες. Παράλληλα η μετάβαση από τα μουλάρια στα SUV σηματοδότησε και την μετάβαση του Κύπριου από έναν environmentally friendly χρήστη σε έναν ρυπογόνο χρήστη για σκοπούς μετακίνησης.
Έχουμε ένα παραμελημένο κέντρο επειδή δόθηκαν απερίσκεπτα υπεράριθμες άδειες δημιουργίας κλειστών εμπορικών κέντρων, με κυριότερα επιχειρήματα αυτά του μιμητισμού, της προώθησης ιδιωτικών συμφερόντων και του ότι αρέσει στον Κύπριο να ψωνίζει μέσα στο air- condition χωρίς να περπατά μέσα στον «λάλλαρο».
Έχουμε σταθερά ωράρια ή μικρά χρονικά παράθυρα προσέλευσης και αποδέσμευσης μαθητών, δασκάλων, δημοσίων και ημικρατικών υπαλλήλων με αποτέλεσμα, ελλείψει των επαρκών και αποδοτικών δημοσίων συγκοινωνιών, να βιώνουμε το καθημερινό μόνιμο μπλοκάρισμα των δρόμων με σειρές χιλιομέτρων. Μια περίοδος «half-term» ή ένα «thanksgiving» άμα τύχουν, και κλείσουν 2-3 σχολεία, η τροχαία κίνηση μειώνεται αισθητά αφού αφαιρούνται δυο-τρεις χιλιάδες αυτοκίνητα από τις ώρες αιχμής. Έχουμε και πολλά άλλα, αλλά ας μην μακρηγορούμε.
Το τελευταίο παράδειγμα ενδεχομένως να αποδεικνύει πως η προσέγγιση μας όσον αφορά την τοποθέτηση των σχολείων είναι λάθος. Αντί να τα έχουμε μέσα στις γειτονιές τις οποίες μπλοκάρουμε με αυτοκίνητα, ίσως έπρεπε να τα έχουμε στην εξωτερική περίμετρο της πόλης και να έχουμε ένα πλήρως οργανωμένο δίκτυο λεωφορείων να έπαιρνε τα παιδιά σχολείο και μετά πίσω σπίτι. Σκεφτείτε πόση αποσυμφόρηση δρόμων θα επιτυγχανόταν μόνο με αυτό το μέτρο. Αλλά όχι · θέλουμε και τα σχολεία κοντά στο σπίτι και να παίρνουμε τα παιδιά με αυτοκίνητο μέχρι την τάξη.
Η αλήθεια είναι ότι η ανακατασκευή του εμπορικού τριγώνου της Λευκωσίας είναι τέλεια …! Τέλεια αν σκοπός ήταν η δημιουργία ενός τέλειου κέντρου – μινιατούρα που απευθύνεται σε λιλιπούτιους ανθρώπους που διακινούνται με matchbox.
Σαν να μην έφταναν τα μποτιλιαρίσματα επειδή για 60 χρόνια τα σχεδιάζουμε και τα εκτελούμε όλα λάθος, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα κέντρο στα «πρότυπα» πόλεων του εξωτερικού. Ως γενική ιδέα μια χαρά. Τι θέλατε όμως και μας ρίξατε την «Oxford Street» και την «Avenue des Champs-Élysées» σαν πρότυπα.
Βαριέμαι μόνο που μπαίνω στον κόπο των συγκρίσεων. Η μεν πρώτη έχει μήκος 1,9χλμ, στεγάζει 300- 350 καταστήματα και 500.000 επισκέπτες ημερησίως. Η δε δεύτερη έχει μήκος 1,9χλμ, στεγάζει καμιά 200αριά καταστήματα και 300.000 επισκέπτες ημερησίως. Ας μην αναλύσουμε τους υπόγειους και τα μετρό, ούτε τα λεωφορεία, ούτε τα ηλεκτρικά ποδήλατα, μέσω των οποίων διακινούνται εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου ανά πάσα στιγμή. Η δική μας έχει μήκος 1,6χλμ, κάθε 25μέτρα 3-4 καταστήματα, διακινούνται 50-60 σκαστοί από το Πουρνάρα, τα λεωφορεία μας σκαρφαλώνουν στα πεζοδρόμια για να στρίψουν και οι ντελιβεράδες μας αποτελούν το τέλειο παράδειγμα ενός random variable μέσα στις πόλεις.
Ναι, η «Oxford Street» είναι κλειστή για ιδιωτικά οχήματα κατά μήκος, αλλά όχι εγκάρσια. Η «Avenue des Champs-Élysées», είναι ανοικτή για αυτοκίνητα, αλλά κλείνει για αυτά μόνο την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα. Άρα ποιο μοντέλο αντιγράψαμε Κατ’ αρχήν φαίνεται να νομίζουμε ότι ένα είναι το μοντέλο… Στην ουσία όμως κανένα. Κάναμε ένα υβριδικό που τιμωρεί την χρήση του αυτοκινήτου χωρίς να υπάρχει εναλλακτική. Ένα μοντέλο που τιμωρεί τις επιχειρήσεις και επιβραβεύει τα mall. Ένα μοντέλο που υπερακοντίζει τα μποτιλιαρίσματα και ρυπαίνει την ατμόσφαιρα και τα νεύρα μας.
Συγγνώμη αλλά ας σοβαρευτούμε. Για να πας από το Α στο Ω υπάρχουν άλλα 22 γράμματα. Αν «κόψεις στράτα», πας από την απόλυτη επιτυχία στην απόλυτη αποτυχία προφανώς χωρίς να το καταλάβεις.
