Του Ανδρέα Ανδρέου
Έμειναν μόνο δύο μήνες για να κλείσει η χρονιά και ο Οκτώβριος απέδειξε, όπως αναμέναμε, πως η αγορά αν και έχει κάποιες αντιστάσεις μεν, δεν είναι όμως ικανές να γεμίσουν την αγορά με αισιοδοξία, δε. Τα οικονομικά δεδομένα του μέσου νοικοκυριού δεν έχουν σπρώξει τη βελόνα της επενδυτικής όρεξης προς τα δεξιά, ενώ η γεωπολιτική αποσταθεροποίηση αυξάνεται. Ως αποτέλεσμα σχέδια για αγορές μπαίνουν στον πάγο ή αναβάλλονται, ενώ όσο πάμε στα πιο χαμηλά στρώματα ηλικιών, η αγορά στέγης εξελίσσεται από όνειρο σε εφιάλτη. Παράλληλα, η προσφορά παραμένει ανελαστική λόγω του νέου καθεστώτος αδειοδότησης, γεγονός που συντηρεί μεταξύ άλλων ψηλές τιμές αγοράς υπερακοντίζοντας έτσι το πρόβλημα.
Πώς αποτυπώθηκαν τα πιο πάνω στα δεδομένα της κτηματαγοράς κατά τον περασμένο μήνα Η ανάλυση πιο κάτω.
Τον Οκτώβριο του 2024 σημειώθηκαν συνολικά 1.551 πωλήσεις (μεταβιβάσεις) ακινήτων, γεγονός που τον κατατάσσει στην πέμπτη θέση του πρώτου δεκαμήνου του τρέχοντος έτους. Αυτό αποτελεί χειροτέρευση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, καθώς πέρσι ο Οκτώβριος είχε τη δεύτερη καλύτερη επίδοση μέσα στο δεκάμηνο. Σε απόλυτους αριθμούς ο Οκτώβριος του 2023 ήταν καλύτερος από τον φετινό με 1.738 πωλήσεις (μεταβιβάσεις) ακινήτων.
Σε επίπεδο πωλητηρίων εγγράφων (μελλοντικές μεταβιβάσεις ακινήτων που έγιναν), η παγκύπρια εικόνα για τον Οκτώβριο είναι σχεδόν αμετάβλητη σε σχέση με πέρσι. Φέτος κατατέθηκαν συνολικά 1.318 πωλητήρια έγγραφα, ενώ πέρσι τον ίδιο μήνα 1.306, δηλαδή περίπου 1% αυξημένα.
Η συνολική αξία συναλλαγών τον Οκτώβριο φέτος κυμάνθηκε πέριξ των €341,7 εκ. Συγκρινόμενη με τον Οκτώβριο του 2023 όπου η συνολική αξία ήταν πέριξ των €363,2 εκ., βλέπουμε μια σημαντική μείωση φέτος της τάξης του 6%.
Πώς κατανέμεται αυτή η συνολική απόδοση του μήνα μεταξύ των επαρχιών; Συμπεριφέρθηκαν όλες οι επαρχίες κατά αντίστοιχο τρόπο.
Η Λευκωσία κατέγραψε 453 πωλήσεις φέτος και 503 πωλήσεις πέρσι (μείωση 9,9%). Ο συνολικός όγκος συναλλαγών συρρικνώθηκε κατά 3,6% εφόσον φέτος επενδύθηκαν πέριξ των €76,9 εκ., ενώ πέρσι πέριξ των €79,8 εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 29,2% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 22,5% επί της αξίας συναλλαγών.
Επιπλέον, η Λευκωσία κατέγραψε και 297 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 2% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023. Η Λευκωσία κατά τον Οκτώβριο κινήθηκε από παράλληλα έως ελαφρώς ανοδικά σε σχέση με τον Σεπτέμβριο.
Η Λεμεσός κατέγραψε 411 πωλήσεις φέτος και 444 πωλήσεις πέρσι (μείωση 7,4%). Ο συνολικός όγκος συναλλαγών ήταν πέριξ των €133,8 εκ. φέτος και πέριξ των €112,8 εκ. πέρσι, σημειώνοντας αύξηση 18,6%. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 26,5% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 39,2% επί της αξίας συναλλαγών. Επιπλέον, η Λεμεσός κατέγραψε και 402 νέα πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 5% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023. Όπως και τον Σεπτέμβριο, η Λεμεσός αποτέλεσε την κυριότερη στήριξη της αγοράς κατά τον περασμένο μήνα και φαίνεται δειλά–δειλά να παρουσιάζει κάποια στοιχεία αντίστασης μετά από μια εκτεταμένη προβληματική περίοδο.
Η Λάρνακα κατέγραψε 314 πωλήσεις φέτος σε αντίθεση με 326 πωλήσεις πέρσι (μείωση 3,7%). Ο συνολικός όγκος συναλλαγών ήταν πέριξ των €45,6 εκ. φέτος και πέριξ των €57,5 εκ. πέρσι, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 20,7%. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 20,2% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 13,3% επί της αξίας συναλλαγών. Επιπλέον, η Λάρνακα κατέγραψε και 284 νέα πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 8% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023. Η Λάρνακα, αν και επωφελείται από τους ξένους επενδυτές προερχόμενους από Ισραήλ και Λίβανο, εντούτοις η πολύ έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί εκεί φαίνεται να επηρεάζει τη γενική της απόδοση. Η Πάφος κατέγραψε 272 πωλήσεις φέτος και 326 πωλήσεις πέρσι, σημειώνοντας μείωση 16,6%. Ο συνολικός όγκος συναλλαγών ήταν πέριξ των €70,3 εκ. φέτος και πέριξ των €93,1 εκ. πέρσι, σημειώνοντας μείωση 24,5%. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 17,5% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 20,6% επί της αξίας συναλλαγών.
Η Πάφος κατέγραψε και 272 νέα πωλητήρια έγγραφα που είναι σχεδόν αμετάβλητα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023 (-1%). Για την Πάφο, οι πρώτοι δέκα μήνες κύλησαν αρνητικά σε νέα πωλητήρια έγγραφα, αφού ο συνολικός αριθμός τους συρρικνώθηκε κατά 11% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Η Αμμόχωστος κατέγραψε 101 πωλήσεις φέτος και 139 πωλήσεις πέρσι, σημειώνοντας μείωση 27,3%. Ο συνολικός όγκος συναλλαγών ήταν πέριξ των €15 εκ. φέτος και πέριξ των €20,2 εκ. πέρσι, σημειώνοντας μείωση 25,7%. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 6,5% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 4,4% επί της αξίας συναλλαγών.
Η Αμμόχωστος κατέγραψε και 63 νέα πωλητήρια έγγραφα, που είναι κατά 32% μειωμένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023, γεγονός που ρίχνει την επαρχία σε πτώση 4% μέσα στο δεκάμηνο, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι και καταγράφεται ως ο χειρότερος της μήνας του έτους μέχρι τώρα.
Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι επικρατεί κρίση η οποία κτίζει μομέντουμ. Και η κρίση είναι αποτέλεσμα της ακρίβειας λόγω κόστους ενέργειας, δανειστικών επιτοκίων και έλλειψης προσφοράς που να αποσυμπιέζει τις τιμές. Επιπλέον, οι εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά την αγορά επιφέροντας μειωμένους όγκους συναλλαγών.
Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναι CEO της APS Andreou Property Strategy - Chartered Surveyors.
