Του Ανδρέα Ανδρέου
Δεν φτάσαμε να δούμε τη μουδιασμένη χαλάρωση των μέτρων κατά της πανδημίας, ήρθε άλλο ένα γεγονός να ταρακουνήσει τον πλανήτη.
Αυτή την φορά με τη μορφή μιας απρόκλητης εισβολής της Ρωσίας εναντίον της γειτονικής της Ουκρανίας. Πέραν της παρανομίας της πράξης και όλων των συνεπακόλουθων κατάφωρων παραβιάσεων της διεθνούς νομιμότητας, η ενέργεια αυτή όπως εξελίσσεται δημιουργεί και σοβαρό πολυδιάστατο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία.
Κι εάν ακόμη βρεθεί μια «διπλωματική» λύση εντός των επόμενων εικοσιτετράωρων και σταματήσει η πολεμική σύρραξη επί εδάφους, οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν και ενδεχομένως να κλιμακωθούν, εναντίον της Ρωσίας, δεν αναμένεται να αποσυρθούν τόσο σύντομα όσο διήρκησε αυτός ο πόλεμος. Άστε που η όποια εμπιστοσύνη – αν μπορώ να χρησιμοποιήσω ένα τέτοιο όρο – προς τη Ρωσία έχει τραυματιστεί σοβαρά που για να επουλωθεί ενδεχομένως θα απαιτηθεί χρόνος δεκαετιών συνεχούς σταθερότητας.
Η παγκόσμια οικονομία δέχεται ένα νέο πλήγμα πολυδιάστατο και πολυεπίπεδο. Αυτό έχει άμεσες συνέπειες τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση κατά τρόπο αρνητικό στην πορεία ανάκαμψης της.
Ήδη, το κόστος ενέργειας έχει αυξηθεί περεταίρω, ενισχύεται το πρόβλημα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, μειώνεται δραστικά η προσφορά βασικών γεωργικών και άλλων προϊόντων, οι αγορές επενδυτικών προϊόντων αντέδρασαν αρνητικά, οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται και όλα αυτά μαζί με πολυάριθμα άλλα, είναι παράγοντες που φιλτράρονται σε προβλήματα μέχρι το κατώτατο επίπεδο της οικονομικής πυραμίδας – από το μακροοικονομικό στο μικροοικονομικό επίπεδο κάθε τομέα.
Με αυτή τη μακρά εισαγωγή ερχόμαστε στο δια ταύτα: πως αναμένεται να επηρεαστεί ο τομέας των ακινήτων.
Να πούμε αρχικά πως ο επηρεασμός του τομέα των ακινήτων αναμένεται να έχει εκτενή παγκόσμια παρουσία και πολλές μορφές. Θα συμβαδίζει με το καρναβάλι ένα πράμα… που είναι και των ημερών…
Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο συρρικνώνοντας τα εισοδήματα του κόσμου. Συνεπώς οι ενοικιαστές, οι αγοραστές, αλλά και οι κατασκευαστές θα επηρεαστούν από αυτό το φούσκωμα τιμών και κόστους.
Οι επενδυτές συνήθως αντιδρούν υπερβολικά με το άκουσμα ή το ξέσπασμα μιας είδησης και μετά από κάποιο διάστημα συνέρχονται και συνεχίζουν. Αντιδράσεις επενδυτών παίρνουν τη μορφή της ρευστοποίησης υφιστάμενων τοποθετήσεων τους και του παγώματος άλλων επενδυτικών τοποθετήσεων τους.
Αν εστιάσουμε στην κατηγορία του πολυτελούς real estate, ίσως διαπιστώσουμε ότι θα είναι η πιο πληγείσα κατηγορία. Ο ένας λόγος είναι πως για κάποιο διάστημα οι Ρώσοι επενδυτές της κατηγορίας αυτής εκ των πραγμάτων θα είναι εκτός παιχνιδιού.
Ο δεύτερος λόγος είναι πως τα χρήματα που διοχετεύονται σε τέτοιου είδους αγορές συνήθως προέρχονται από ρευστοποιήσεις σε μετοχές και κρυπτονομίσματα. Αυτά αυτή τη στιγμή βιώνουν αρνητικές πιέσεις και αποθαρρύνουν περεταίρω ρευστοποιήσεις από διεθνείς επενδυτές για αγορά πολυτελών ακινήτων ή δεύτερων και τρίτων κατοικιών.
Ο τρίτος λόγος είναι η αβεβαιότητα από την έκβαση του πολέμου αλλά και τις μετέπειτα εξελίξεις. Είναι αρκετή για να πείσει πολλούς επενδυτές να παγώσουν τα σχέδια τους για επέκταση του χαρτοφυλακίου τους σε ακίνητα μιας και όλοι το γνωρίζουμε πως είναι δύσκολα ρευστοποιήσιμο και δη σε περιόδους που η αγορά θα χαρακτηρίζεται από υπερπροσφορά. Αυτό δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό της κατηγορίας των υπερπολυτελών κατοικιών, αλλά ένα φαινόμενο που μπορεί να παρατηρηθεί σε όλες τις βαθμίδες τιμών.
Από την άλλη, η αναμονή πως θα υπάρξουν καλύτερες μέρες για τους αγοραστές υπό την έννοια ότι θα πέσουν οι τιμές, μειώνει τη ζήτηση βραχυπρόθεσμα και άρα τον ανταγωνισμό μεταξύ των αγοραστών και αυτό με τη σειρά του επενεργεί ως σταθεροποιητικός παράγοντας στις τιμές.
Πιο μεσοπρόθεσμα έχουμε το εξής πρόβλημα. Το πετρέλαιο και το γκάζι θα είναι λιγότερο διαθέσιμο μιας και η Ρωσία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός στον κόσμο. Λιγότερη προσφορά σημαίνει ψηλότερες τιμές αφού η ζήτηση είναι δεδομένη. Αυτό από μόνο του δημιουργεί τεράστια αλυσίδα προβλημάτων. Οι τιμές και το κόστος των πάντων εξαρτούνται από το πετρέλαιο · είτε λόγω χρήσης στην παραγωγή ή/ και λόγω της μεταφοράς.
Αύξηση του κόστους στην οικονομία σημαίνει πληθωρισμό. Για αντιμετώπιση του πληθωρισμού σημαίνει αύξηση επιτοκίων ως μέτρο μείωσης της υπερθέρμανσης της οικονομίας που με τη σειρά του σημαίνει πιο ακριβό κόστος στέγασης και μείωση στη ζήτηση.
Παράλληλα, το αυξημένο κόστος στην οικονομία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας με όλα τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα στην κοινωνία και την οικονομία, του τομέα των ακινήτων μη εξαιρουμένου.
Ο υπερακοντισμός του ήδη υπάρχοντος προβλήματος της εφοδιαστικής αλυσίδας σημαίνει αύξηση του κατασκευαστικού κόστους, αλλά και επιμήκυνση του χρόνου περαίωσης των κατασκευαστικών έργων. Δεν χρειάζεται και πολλή ανάλυση για το τι προβλήματα αυτό θα δημιουργήσει.
Και όλα αυτά τα οφείλουμε σε ένα και μόνο άτομο· ένα άτομο το οποίο επέλεξε να ταχθεί, όπως είπαν πολλοί, στη λάθος μεριά της ιστορίας.
Εύχομαι πρώτα – πρώτα να τελειώσει η σύρραξη για το καλό του Ουκρανικού λαού και μετά τόσο η ΕΕ όσο και η δική μας κυβέρνηση να λάβουν τέτοιες αποφάσεις που θα ελαφρύνουν το οικονομικό βάρος στον κόσμο το οποίο είναι δεδομένο πως θα πέσει στους ώμους μας.
