Του Ανδρέα Ανδρέου
Να ξεγράψουμε τις επενδύσεις σε ακίνητα για το 2022 Κανονικά δεν κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις όταν είμαστε στα μέσα του έτους, αλλά και πάλι, ποιος μίλησε για κανονικότητα
Οι πρώτοι πέντε μήνες είναι οι καλύτεροι από τους αντίστοιχους του 2008 από πλευράς πωλήσεων. Ούτε καν η κατάργηση του πολυδιαφημιζόμενου Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος δεν στάθηκε εμπόδιο στο επενδυτικό ενδιαφέρον. Αντίθετα, λες και έβαλε φωτιά στα μπατζάκια του εκτινάσσοντας το στα ύψη.
Είναι κάτι τέτοιο παράλογο Αν κάποιος δεν θέλει να εισχωρήσει σε βάθος ή απλά πίστευε πως τα προηγούμενα χρόνια πουλιόντουσαν ακίνητα επειδή πουλούσαμε διαβατήρια και τίποτα άλλο, μάλλον είναι αλλού ξημερωμένος. Τα ακίνητα πάντοτε αποτελούσαν πηγή επενδύσεων στην χώρα μας, τόσο για ντόπιους όσο και για ξένους. Οι Κύπριοι πάντα είχαμε και φαίνεται να διατηρούμε μια αγάπη προς το συγκεκριμένο επενδυτικό μέσο. Οι ξένοι εδώ και δεκαετίες είναι ένα αυξανόμενο ποσοστό της συνολικής ζήτησης. Απλά άλλαζε η κύρια χώρα προέλευσής τους.
Αυτό ώθησε και την μετάβαση του ύφους των κατασκευών. Όταν πριν 25 – 30 χρόνια είχαμε τους Άγγλους που διέθεταν κάτω των €200.000 για να επενδύσουν, δεν μπορούσαμε να είχαμε πύργους, μαρίνες και integrated resorts. Είχαμε διαμερισματάκια και βιλλίτσες σε αλάνες. Όταν βρήκαμε τον τρόπο να φέρουμε επενδυτές που μπορούσαν να διαθέσουν εκατομμύρια, τότε αποκτήσαμε και από αυτά που βλέπαμε σε φωτογραφίες. Αποκτήσαμε αυτό που λέμε … σύγχρονα skylines στις πόλεις μας.
Σε αυτό το σημείο κάναμε δύο βασικά λάθη. Πρώτον που είτε ηθελημένα ή από μέθη, αφήσαμε τρύπες για κακή εκμετάλλευση ενός κατά τ’ άλλα έξυπνου προγράμματος, και δεύτερον, που ακόμη και σήμερα θεωρούμε πως οι μόνοι αγοραστές ήταν άτομα που ήθελαν σώνει και καλά πολιτογράφηση. Όπως αποδείχτηκε, το δεύτερο δεν ίσχυσε και δεν ισχύει. Όσο για το πρώτο, ακόμη δεν μπορούμε να βάλουμε με άνεση το δαχτυλάκι μας στη γενεσιουργό αιτία. Το αποτέλεσμα φυσικά ήταν οι Ευρωπαίοι εταίροι να μας υψώσουν το μεσαίο δαχτυλάκι και να τερματίσουμε με την ουρά στα σκέλια το (ενισχυτικό) πρόγραμμα επενδύσεων. Φυσικά οι τρύπες είναι η ειδικότητά μας.
Επειδή αν ανατρέξουμε στη μακρόχρονη ιστορία μας και σε κάθε έκφανση της ζωής μας, θα δούμε πως όλα έχουν τρύπες και μπάζουν νερά μέχρι σκασμού και πλημμύρας.
Φέτος, λοιπόν, προερχόμαστε από μια παρατεταμένη περίοδο διετούς πανδημίας η οποία, παρά τον ευσεβοποθισμό μας, δεν έχει τελειώσει. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προστέθηκε και ο πόλεμος. Έχουμε πληθωρισμό που καλπάζει, επιτόκια που ανεβαίνουν, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, κρίσεις δημοσίου χρέους, αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, στο κατασκευαστικό κόστος, για να αναφέρω επιγραμματικά μερικά από τα θεματάκια που επικρέμανται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι μας. Ερχόμενοι πίσω στο αρχικό μας ερώτημα. Να το ξεχάσουμε ή μήπως όχι;
Όπως είδαμε την προηγούμενη βδομάδα υπάρχουν δύο ειδών αγοραστές. Αυτοί που αγοράζουν για επένδυση και αυτοί που αγοράζουν για ιδιοκατοίκηση. Οι καιροί είναι τέτοιοι που δυστυχώς επηρεάζονται αρνητικά αυτοί που θέλουν να αγοράσουν για ιδιοκατοίκηση. Οι υπόλοιποι όχι τόσο. Αν θεωρήσουμε πως η αγορά είναι μια πίτα, τότε αυτοί που αγοράζουν για ιδιοκατοίκηση θα πάρουν πιο λίγα κομμάτια από αυτούς που αγοράζουν για επένδυση. Η πίτα όμως θα φαγωθεί. Αυτό είναι το καύσιμο που κινεί την αγορά αυτή την περίοδο. Τώρα αν η κρίση συνεχιστεί θα δούμε αν ο φούρνος θα βγάζει πιο μικρές πίτες ή αν θα κλείσει. Ιστορικά, δεν έκλεισε ποτέ και οι πιθανότητες είναι πως δεν θα κλείσει ούτε και τώρα. Ακόμα και η αδράνεια θα είναι αρκετή στο να μας πάρει στο επόμενο στάδιο που θα είναι μια περίοδος έναρξης μιας πιο ομαλοποιημένης κατάστασης.
Άρα οι επενδύσεις σε ακίνητα δεν είναι για να τις ξεγράψουμε. Εδώ είναι και θα παραμείνουν σαν μέρος της καθημερινότητάς μας. Ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει. Και τα ακίνητα... γράφουν.
