Σε κάθε ζήτημα που προκύπτει, διαχρονικά όχι τώρα, έχουμε όλοι μια αυτοματοποιημένη αντίδραση. Μπορεί να μην εκφράζουμε πάντοτε την έκπληξή μας, αλλά θα λειτουργήσουμε θέτοντας το ζήτημα ως προτεραιότητα. Θα το συζητήσουμε στη Βουλή, η εκτελεστική εξουσία θα ανακοινώσει άμεσα μέτρα, χωρίς στρατηγική, χωρίς μυαλό πίσω από την απόφαση. Τα μέτρα αυτά μπορεί να υλοποιηθούν, μπορεί και όχι, συνήθως εξαρτάται από το πόσο κοντά θα είναι το επόμενο αντίστοιχο ζήτημα που θα προκαλέσει έκπληξη και ανάγκη για άμεσα μέτρα.
Σε συνθήκες κανονικές, σε μια χώρα φυσιολογική, η αντίδραση του πολιτικού προσωπικού θα έπρεπε να ήταν συνάμα στιβαρή και με πλάνο στρατηγικό. Να λέγαμε πως αυτά τα σοβαρά ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται με παυσίπονα, δεν έχουμε μαγικό ραβδί και δεν μπορούμε να υποσχεθούμε πως στο άμεσο μέλλον δεν θα ζήσουμε ανάλογο περιστατικό. Αλλά, ξεκινάμε από σήμερα να βρούμε και να εφαρμόσουμε μια λύση στρατηγική με ορίζοντα εφαρμογής τους 24 μήνες που θα αφορά στην επόμενη δεκαετία. Την ίδια ώρα που οι πολιτικοί θα τα λένε αυτά, οι δημοσιογράφοι σε πρώτο χρόνο και σε δεύτερο χρόνο και αυτοί που κατατάσσουμε στους επηρεαστές γνώμης θα το σεβαστούν και θα ακολουθήσουν. Αυτό που διαχρονικά μας λείπει λοιπόν είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός. Βασικά μας λείπει η προσέγγιση σ’ έναν τέτοιο σχεδιασμό.
Η έλλειψη αυτή είναι διαχρονικό πρόβλημα. Τις τελευταίες τρεις και κάτι δεκαετίες τους πλείστους σχεδιασμούς που κάνουμε, τους κάνουμε στη βάση των υποχρεώσεων που έχουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το οποίο είναι προφανώς πολύ θετικό. Σε τομείς, όμως, που ενώ ξέρουμε πως πρέπει να προχωρήσουμε σε λύσεις αλλά επειδή ίσως έχουμε το ελεύθερο να κινούμαστε σε ένα πιο ευρύ πλαίσιο, είτε αφήνουμε τα πράγματα να χρονίζουν είτε επιλέγουμε λύσεις του ποδαριού που είναι και κακές και εν τέλει επιτείνουν το ζήτημα παρά να το επιλύουν. Και συνήθως μας στοιχίζουν και πιο ακριβά.
Είμαστε μια μικρή χώρα, απομονωμένη αφενός λόγω της φύσης και της θέση μας, διασυνδεδεμένη αφετέρου λόγω της σχέση μας τόσο με χώρες της περιοχής όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ πως δεν ζούμε σε φυσιολογικές συνθήκες. Διαχειριζόμαστε κάκιστα, για παράδειγμα, τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Η διαχείριση των σκουπιδιών μας, που γίνεται χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, μας κοστίζει πολλαπλάσια απ’ όσα στοιχίζει στον μέσο Ευρωπαίο πολίτη και γίνεται έκδηλα λανθασμένα. Αντίστοιχα, και σε άλλους τομείς. Στην ενέργεια τα πράγματα είναι χειρότερα. Χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, με ακόμα μεγαλύτερο κόστος στους Κύπριους πολίτες απ’ ό,τι στους Ευρωπαίους. Στο υδατικό, βλέπουμε σήμερα τις συνέπειες της έλλειψης σχεδιασμού. Στην παιδεία, δυσκολευόμαστε εδώ και πενήντα χρόνια να αλλάξουμε το σύστημα αξιολόγησης. Στην υγεία, που μαζί με την παιδεία και τη δημόσια ασφάλεια είναι τα τρία βασικά που μια Πολιτεία οφείλει να προσφέρει στους πολίτες της, χρειάζεται να αξιολογήσουμε τη μεταρρύθμιση του ΓεΣΥ και να βελτιώσουμε αυτά που οφείλουμε προς τους πολίτες. Στη δημόσια ασφάλεια έχουμε τις δομές που είχαμε πριν από την ανεξαρτησία. Κανένας στρατηγικός σχεδιασμός. Αντίστοιχη η εικόνα, στη δικαιοσύνη, στις μεταφορές, στην τοπική αυτοδιοίκηση όπου η μεταρρύθμιση που κάναμε δεν ικανοποιεί ούτε τη βελτίωση των υπηρεσιών ούτε τη μείωση του κόστους.
Δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας. Ούτε λέω κάτι που δεν ειπώθηκε στο παρελθόν. Η πολιτική πρέπει να είναι εφαρμόσιμη. Και να δίνει λύσεις και καλύτερη ζωή στους πολίτες. Οι πολιτικοί πρέπει να γίνουμε λιγότερο τακτικιστές και περισσότερο στρατηγιστές. Να βλέπουμε περισσότερο την επόμενη δεκαετία και λιγότερο τις επόμενες δέκα μέρες. Να τολμήσουμε να διαχειριστούμε την εφήμερη αντίδραση της μη λήψης άμεσων μέτρων αλλά να κάτσουμε να σχεδιάσουμε πώς θα είναι η λύση ενός μεγάλου ζητήματος σε πέντε και σε δέκα χρόνια. Αυτή είναι πιστεύω μια καλή υπηρεσία που έχουμε να προσφέρουμε.
Ο Δημήτρης Μ. Δημητρίου είναι βουλευτής Λευκωσίας του Δημοκρατικού Συναγερμού και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών.
