Του Σταύρου Χριστοδούλου
Αυτή η λέξη μου ήρθε κατ’ ευθείαν στο μυαλό μ’ όλα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες. Γιατί αν εξαιρέσουμε τη μεγάλη εικόνα –το μακελειό στο Ισραήλ μετά το τρομοκρατικό κτύπημα της Χαμάς– τα της εσωτερικής επικαιρότητας δεν είναι παρά… πανωλεθρίαμβος! Μια μάλλον «ιδιοσυγκρασιακή» έννοια, που έγινε ευρέως γνωστή χάρη στον τίτλο του βιβλίου του Κωνσταντίνου Τζούμα. Πανωλεθρίαμβος λοιπόν. Ένα αλλόκοτο κράμα που εμπεριέχει υψηλές πολιτικές κορώνες και χαμηλές προσδοκίες πολιτών, παχιά λόγια πολιτικών και μελοδραματικούς ακκισμούς δημοσίων προσώπων. Από τον Κώδικα Δεοντολογίας των υπουργών, που σερβίρει η κυβέρνηση σαν ξαναζεσταμένο άνοστο φαγητό, έως τους ολοφυρμούς του δικαιωμένου Πιττάτζη πάνω από τα αποκαΐδια των χρυσών διαβατηρίων. Και στη μέση ένας πρόεδρος να παίζει μπάσκετ για τις κάμερες, σε μια απέλπιδα επικοινωνιακή προσπάθεια να σώσει ό,τι διασώζεται.
Οφείλω να ομολογήσω ότι κατέβαλα φιλότιμη προσπάθεια για να κατανοήσω τι καινούργιο φέρνει η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τη Χάρτα Δεοντολογίας της κυβέρνησης Αναστασιάδη που θυμόμαστε όλοι πώς κατέληξε. Εκτός και αν το καινούργιο αφορά στο ρόλο της υπερ-υπουργού Πική οπότε αποτελεί χάσιμο χρόνου και να το συζητάμε.
Την ίδια ώρα, από ένα καπρίτσιο της τύχης μάλλον, αφού τα φώτα ήταν στραμμένα στα μέτρα κατά της διαπλοκής και τη διαφθοράς, η Νομική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι αλλάζει το κατηγορητήριο της υπόθεσης Al Jazeera, απαλλάσσοντας τον Αντρέα Πιττάτζη. Ο δικηγόρος εξέδωσε μια ανακοίνωση η οποία αποτελεί έπος αμετροέπειας («γονάτισε μια ολόκληρη υφήλιος πάνω μου για να με συνθλίψει» και άλλα εξίσου γραφικά), καθώς το δικό μας το μυαλό έμεινε πεισματικά καρφωμένο στα πλάνα του ρεπορτάζ που διέσυρε τη χώρα μας διεθνώς: τον πρόεδρο της Βουλής να κλείνει πονηρά το μάτι, ενώ το «this is Cyprus» παίζει σαν λούπα σε βαθμό εξουθένωσης.
Κι ενώ ο πόλεμος κλιμακώνεται, απειλώντας να ανατρέψει τις εύθραυστες ισορροπίες της περιοχής, στο κυβερνητικό στρατόπεδο η μία άτσαλη κίνηση διαδέχεται την άλλη. Όπως η συναινετική συνάντηση του προέδρου της Δημοκρατίας με τον αρχηγό της Αστυνομίας, παρουσία της υπουργού Δικαιοσύνης, για τα έκτροπα σε Λεμεσό και Χλώρακα όπου το θέμα κουκουλώθηκε σιωπηλά. Τι κι αν εκείνες τις ημέρες το Προεδρικό διέρρεε βίντεο με τον Νίκο Χριστοδουλίδη σε έξαλλη κατάσταση ή, ακόμα χειρότερα, κυκλοφορούσαν πλάνα της σύσκεψης με τον αρχηγό απόντα και την καρέκλα του άδεια. Περασμένα ξεχασμένα, όλα καλά.
Ένα πάζλ είναι ο πανωλεθρίαμβος. Μόνο έτσι, όταν ενώσουμε τα κομμάτια της επικαιρότητας, θα σχηματίσουμε την πραγματική εικόνα της διακυβέρνησης. Ένα παζλ σπασμωδικών κινήσεων, χωρίς πυξίδα και σχέδιο δράσης. Μαθαίνω ότι ισχυρό ΜΜΕ διενήργησε έρευνα κοινής γνώμης με καθόλου κολακευτικά ευρήματα για τον Νίκο Χριστοδουλίδη και την κυβέρνησή του. Αποφάσισαν να μην την κοινοποιήσουν αλλά το καμπανάκι κτύπησε δυνατά για τον πρόεδρο. Αν τα δημοσκοπικά ευρήματα ισχύουν και η δημοτικότητα της κυβέρνησης κατρακυλά, τότε δεν υπάρχει η δυνατότητα αναμονής. Γι’ αυτό κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο πρόεδρος μπορεί να αναθεωρήσει την απόφασή του –να περιμένει τον ΔΗΣΥ ως το 2024 αν θα μπει στην κυβέρνηση– και να προχωρήσει σε ένα γενναίο ανασχηματισμό.
Σε κάθε περίπτωση η πραγματικότητα εκεί έξω πιέζει και απαιτεί πρωτοβουλία κινήσεων. Το σημερινό μπάχαλο –με χαρακτηριστικά πανωλεθρίαμβου προς τέρψιν των social media– θα μπει σε τάξη, εάν οι εμφανώς ακατάλληλοι αδειάσουν τις κυβερνητικές καρέκλες ώστε να επιτύχει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης το πολυπόθητο restart. Αυτό βεβαίως είναι το εύκολο σενάριο. Γιατί υπάρχει και το δύσκολο σενάριο, όπου πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο πρόεδρος. Μιλώντας πρόσφατα με ένα πολύ έμπειρο πρόσωπο στον χώρο της επικοινωνίας, μου είπε ότι η πρώτη ερώτηση που υποβάλλει κανείς σε ένα υποψήφιο είναι: Γιατί θέλεις να γίνεις πρόεδρος; Σκέφτομαι λοιπόν ότι εδώ που φτάσαμε, επτά μήνες μετά τις εκλογές, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ίσως πρέπει να σταθεί μπροστά στον καθρέφτη και να αναρωτηθεί: Γιατί ήθελα να γίνω πρόεδρος; Η απάντηση πάντως, για όλους εμάς που παρακολουθούμε τη διακυβέρνηση από απόσταση, δεν είναι καθόλου αυτονόητη.