Του Σταύρου Χριστοδούλου
Η συνέντευξη του τέως προέδρου του ΔΗΣΥ στο «Pints of Politics» του Αντώνη Πολυδώρου δικαίως σχολιάστηκε πολύ, αλλά φοβάμαι για όλους τους λάθος λόγους. Αναμενόμενο βεβαίως, αφού τα παραπολιτικά συγκεντρώνουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Όταν πρόκειται δε για τον Αβέρωφ, ο οποίος λειτουργεί όπως ο λίβας που καίει τα σπαρτά, όταν βρεθεί μπροστά σε μικρόφωνο, η συζήτηση στρέφεται σε ατάκες του στιλ «προκαλώ την πρόεδρο αν έχει τα guts να βγει να το πει δημόσια». Ας μην μπούμε σε λεπτομέρειες για τα πώς και τα γιατί, αφού η «είδηση» θάφτηκε κιόλας κάτω από τον κουρνιαχτό του επόμενου viral θέματος της επικαιρότητας. Το «δικαίως» που ανέφερα πιο πριν έχει να κάνει με το λιγότερο φωτισμένο κομμάτι της συνέντευξης, το λιγότερο πιασάρικο, ας μου επιτραπεί ο χαρακτηρισμός, που αφορούσε στο Κυπριακό.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπήρξε αφοπλιστικά ειλικρινής για ακόμη μία φορά σε δημόσια παρέμβασή του. Μίλησε απλά, για τον χρόνο που ροκανίζει τις ελπίδες της λύσης και υποστήριξε ψύχραιμα την «αντιδημοφιλή» προσήλωσή του στο ομοσπονδιακό μοντέλο. Έριξε επίσης το γάντι σε αυτούς που κρύβονται πίσω από τη βεβαιότητα ότι «το Κυπριακό δεν πουλά». Κοντολογίς, ανέδειξε ενοχλητικές πολιτικές αλήθειες λίγες ημέρες πριν από την τραγική επέτειο των 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή. Ουδείς εκπλήσσεται φυσικά για την ψυχρή, έως και αδιάφορη, υποδοχή που είχαν αυτές οι απόψεις. Είναι κάτι εξάλλου που το βλέπουμε να συμβαίνει καθημερινά, επηρεάζοντας την ατζέντα των κομμάτων και κατά συνέπεια τον δημόσιο διάλογο. Αναρωτιέμαι αν κατανοούμε πόσο σοβαρό είναι αυτό. Αν συνειδητοποιούμε ότι το Κυπριακό δεν είναι μόνο ένα πολιτικό πρόβλημα, ένα εθνικό ζήτημα, ή μια ανεπίλυτη σύγκρουση. Το Κυπριακό είναι θέμα κατ’ εξοχήν υπαρξιακό, αφού συνδέεται με την ίδια την επιβίωσή μας σε αυτόν τον τόπο.
Προ ημερών διάβασα με ενδιαφέρον το άρθρο του Τουρκοκύπριου Αζίζ Σαχ, το οποίο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο. Με τίτλο «Οι μπουλντόζες της τουρκικής κατοχής: AFIK», ο δημοσιογράφος καταγράφει χωρίς φτιασιδώματα τι ακριβώς συμβαίνει στα κατεχόμενα: «Η AFIK και παρόμοιες εταιρείες που χτίζουν κατοικίες για ξένους είναι απλά ένας μηχανισμός που χρησιμοποιεί η Τουρκία για να τουρκοποιήσει τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου» αναφέρει χαρακτηριστικά. Και συμπληρώνει, χρησιμοποιώντας την αμείλικτη γλώσσα των αριθμών, αυτό που συμβαίνει πίσω από τη πράσινη γραμμή: «Μεταξύ του 2006 και του 2022 ο όμιλος AFIK, που ανήκει στον Αϊκούτ, κατασκεύασε έργα αξίας δισεκατομμυρίων λιρών σε 98 αγροτικές εκτάσεις στην περιοχή Τρικώμου – Καρπασίας και Ακανθούς – Αγίου Αμβροσίου. Από τον Μάρτιο του 2020 έχει υλοποιήσει 45 κατασκευαστικά έργα. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των κατοικιών που έχει κατασκευάσει και πουλήσει ο Αϊκούτ από τη Σμύρνη είναι περίπου 10.000». Σύμπτωση μάλλον, αλλά ενώ έγραφα αυτές τις γραμμές, έλαβα ένα βίντεο στο κινητό μου με τον Ερσίν Τατάρ να μιλά σε μια φιέστα για την τουριστική ανάπτυξη στην Κερύνεια. Σαν τηλεπωλητής που διαλαλεί την πραμάτεια του, δίχως καμιά απολύτως ηθική αναστολή.
Μου θύμισε ένα ταξίδι μου στη Λάπηθο φέτος την άνοιξη. Είχα χρόνια να επισκεφτώ το χωριό, τουλάχιστον έξι, και ομολογώ ότι αυτό που αντίκρυσα με σόκαρε. Σαν να έβαλαν σκοπό να κτίσουν κάθε σπιθαμή γης. Και όχι μόνο στη Λάπηθο, από την Κερύνεια ώς τον Καραβά, σε όλο το μήκος της ακτογραμμής επικρατεί ένας οικοδομικός οργασμός. Είναι φανερό πως αν ενώσουμε τις τελίτσες θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τη νέα εικόνα των τετελεσμένων. Οι προειδοποιήσεις της ρεαλιστικής σχολής του Κυπριακού, έτσι όπως ακούστηκαν στη συνέντευξη του Αβέρωφ Νεοφύτου, σε συνδυασμό με την κραυγή αγωνίας για το ξεπούλημα στα Κατεχόμενα, συνιστούν τα νέα δεδομένα επί του εδάφους. Εδώ βρίσκεται η ουσία και γι’ αυτά θα έπρεπε να συζητάμε. Ούτε η επίσκεψη Μητσοτάκη, ως «απάντηση» στην επίσκεψη Ερντογάν, έχει τόση σημασία. Κι ούτε βεβαίως τα κάθε λογής παραπολιτικά νέα σημαίνουν κάτι ουσιαστικό. Την αναπόδραστη φθορά του χρόνου ας έχουμε κατά νου, όταν κάποτε κατακάτσει η σκόνη της λήθης. Γιατί τότε φοβάμαι ότι θα είναι ήδη αργά.
