Του Σταύρου Χριστοδούλου
Είναι πολύ νωρίς για να ξεκινήσει η άσκηση κριτικής στον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Όχι μόνο γιατί δεν ορκίστηκε ακόμα, κι ούτε επειδή δεν πρόλαβε να κοπάσει ο κουρνιαχτός της εκλογής του. Είναι νωρίς, γιατί αυτό επιβάλλει μια πρακτική που υιοθετείται διεθνώς: να δίνεται δηλαδή στον νέο ηγέτη ένα εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να παρουσιάσει τα πρώτα κυβερνητικά δείγματα γραφής του. Μια έννοια που είναι της μόδας τελευταία, ο «πολιτικός πολιτισμός», συνηγορεί σε αυτή τη λογική και προσωπικά δεν θα είχα κανένα λόγο ν’ αποκλίνω, εάν δεν συνέβαινε ένα γεγονός που υπερβαίνει κατά την άποψή μου τους κανόνες του πολιτικού καθωσπρεπισμού. Ένα θλιβερό γεγονός, το οποίο τοποθετείται στην γκρίζα ζώνη ανάμεσα στην πολιτική και την ηθική.
Η εκπομπή 24 Ώρες, του τηλεοπτικού σταθμού Alpha, παρουσίασε την τραγική ιστορία ενός 72χρονου πατέρα και του 10χρονου κοριτσιού του με ειδικές ανάγκες. Πρόκειται για μια από εκείνες τις περιπτώσεις που η ανθρώπινη δυστυχία συνθλίβεται στις μυλόπετρες της κρατικής μηχανής. Λογικό είναι η απελπισία να οδηγεί έναν ανήμπορο άνθρωπο σε οτιδήποτε μπορεί να τον βγάλει από το αδιέξοδο. Το διευκρινίζω αυτό, γιατί ο τελευταίος που ευθύνεται για όσα έγιναν είναι αυτός ο πατέρας. Το κανάλι και ο δημοσιογράφος, όμως, που αποφάσισαν να εκθέσουν μπροστά στις κάμερες ένα ανήλικο κορίτσι και δη ΑμεΑ, ελέγχονται ως προς τα κίνητρά τους. Η δικαιολογία ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα είναι τόσο παλιά όσο και η ιστορία της ιδιωτικής τηλεόρασης. Γι’ αυτό και δεν έχει νόημα να αναλωθούμε σε αυτή την άχαρη συζήτηση. Αν το επισημαίνουμε είναι επειδή οφείλουν να ευαισθητοποιηθούν όσοι θεσμικά έχουν την ευθύνη για να λειτουργούμε ως μια ευνομούμενη πολιτεία. Το αν είναι το Γραφείο Ευημερίας ένα άθλιο κατασκεύασμα που θέλει γκρέμισμα και ξανά κτίσιμο είναι ένα ζήτημα. Το αν εκτίθεται όμως ένα ανήλικο πλάσμα στην πιο ωμή μορφή δημοσιότητας είναι άλλο πράγμα, εξίσου σοβαρό πιστεύω.
Ως εδώ βεβαίως είναι πράγματα για τα οποία έχουμε γράψει και συζητήσει στο παρελθόν πολλές φορές. Το καινούργιο στην υπόθεση που ανέδειξε η εκπομπή 24 Ώρες είναι η παρέμβαση του εκλεγμένου Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ευαισθητοποιημένος από την ιστορία που προβλήθηκε στην εκπομπή, κάθισε απέναντι από τον κύριο Γιώργο και τον άκουσε με προσοχή. Κρατούσε μάλιστα και σημειώσεις ώστε να μην πλανάται καμία αμφιβολία για τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετώπιζε εκείνη την τραγική υπόθεση. Κι ύστερα μίλησε στον ταλαιπωρημένο άντρα, καθησυχάζοντάς τον: «Από εδώ κρίνεται το κράτος, η κοινωνική του ευαισθησία…» είπε ο νέος Πρόεδρος. «Αν χρειάζεται να βγει κάποιος στην τηλεόραση για να ανταποκριθεί… Άρα με αυτό που έκανες θα βοηθηθούν και άλλοι. Άρα να μην σκέφτεσαι ούτε ντροπή ούτε τίποτε…».
Ο κύριος Γιώργος προφανώς και δεν πρέπει να αισθάνεται καμία ντροπή. Το κράτος πρέπει να αισθάνεται ντροπή είτε όταν αποστρέφει το πρόσωπο σε αυτούς που δεν έχουν από πού να πιαστούν, είτε όταν εξαντλεί τη σκληρότητά του σε ηλικιωμένα άτομα, όπως τις πρόσφατες περιπτώσεις, οι οποίες επίσης αναδείχτηκαν από τα φώτα της δημοσιότητας. Αναφέρομαι στη «γυμνή γυναίκα» και στους ηλικιωμένους που ήταν δεμένοι στα κρεβάτια τους, ιστορίες που προκαλούν αληθινή αισχύνη.
Όμως ας μας επιτρέψει ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να του υποδείξουμε το εξής: αν υπάρχει κάτι χειρότερο από το ανάλγητο κράτος είναι το φιλάνθρωπο κράτος. Στην εποχή μας, μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν γίνεται να ασκείται πολιτική με όρους φιλανθρωπίας. Το κοινωνικό κράτος πρέπει να έχει δομές και αντανακλαστικά. Πρέπει επίσης να έχει μηχανισμούς ελέγχου γι’ αυτούς που πληρώνονται από τον φορολογούμενο πολίτη με χρέος να βοηθούν τους ευάλωτους συνανθρώπους μας. Τα προβλήματα δεν λύνονται με πλειοδοσία ευαισθησίας μπροστά στις κάμερες. Ειδικά εάν πρόκειται για πρόσωπα σε υπεύθυνες πολιτικές θέσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, λυπάμαι που το λέω πριν ακόμα σημάνει η επίσημη έναρξη της νέας διακυβέρνησης, ως σκεπτόμενοι πολίτες δικαιούμαστε να δηλώνουμε την καχυποψία μας.
