Του Πάρη Δημητριάδη
Ολοκλήρωσα χθες βράδυ τη βρετανική μίνι σειρά τεσσάρων ωριαίων επεισοδίων «Adolescence» (Εφηβεία) για την οποία παραμιλάει η υφήλιος, κατακτώντας παγκόσμια πρωτιά στο Netflix και δημιουργώντας σπάνιο τρεντάρισμα στο διαδίκτυο, αντίστοιχο με εκείνο που είχε προκαλέσει πέρσι η επίσης βρετανική σειρά «Baby Reindeer».
Αν είναι κάτι που καταρχάς πρέπει να ειπωθεί για μυριοστή μάλλον φορά είναι πως μπορεί να μην έχουν το καλύτερο παραδοσιακό φαγητό αλλά σίγουρα στη Βρετανία φτιάχνουν διαχρονικά τις καλύτερες τηλεοπτικές σειρές όπως και την καλύτερη μουσική. Σίγουρα το «Adolescence» είναι μια μεγάλη στιγμή στην ιστορία της μικρής οθόνης και ο ντόρος μόνο ως αδικαιολόγητος δεν περιγράφεται. Η σειρά είναι ένα σκέτο αριστούργημα.
Χωρίς νουθεσίες, διδακτισμό ή μια έστω ασυναίσθητη απόπειρα χειραγώγησης, οι δημιουργοί της σειράς πετυχαίνουν διάνα να εγείρουν τα πιο καίρια και πιο κρίσιμα ερωτήματα γύρω από το γιγαντιαίο χάσμα γενεών στις μέρες μας. Ένα χάσμα που λόγω της αρμαγεδδωνικής εξέλιξης της τεχνολογίας ίσως ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας να μην ήταν τόσο μεγάλο. Ανέκαθεν η εφηβεία ήταν ευαίσθητη περίοδος και οι έφηβοι εσωστρεφείς, κλεισμένοι στους εαυτούς τους, αντιδραστικοί και απόμακροι από τους γονείς τους, σκεφτείτε όμως τι γίνεται τώρα, στο υβριδικό περιβάλλον ενός ψηφιακού σύμπαντος που έχει παρεισφρήσει παντού και το οποίο μεταβάλλεται, τροποποιείται και αλλάζει με φρενήρεις και δυσνόητους για τη μέση λογική κι αντίληψη ρυθμούς.
Αναμφίβολα, το παράδειγμα ενός 13χρονου αγοριού από καλή οικογένεια, που «από το πουθενά» βρίσκεται ένα πρωί αντιμέτωπος με ειδεχθείς κατηγορίες για τη βάρβαρη δολοφονία μιας συμμαθήτριας του είναι ακραίο. Είναι ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να προκαλέσει υπέρμετρο άγχος και ανησυχία στους απανταχού γονείς, λες και δεν τους έφταναν οι αμέτρητες έγνοιες που ήδη έχουν, όπως έχει σωστά επισημανθεί σε αναλύσεις για το «Adolescence». Νομίζω πως δεν είναι σύμπτωση που αρκετοί που είναι γονείς αρνούνται ή διστάζουν να δουν τη σειρά.
Είτε όμως μας αρέσει, είτε όχι, ακραία σε πολλές από τις πτυχές και εκφάνσεις της είναι και η εποχή που ζούμε και η έστω εφήμερη αφυπνιστική ιδιότητα που έχουν σειρές όπως το «Adolescence» μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη. Τα μηνύματα άλλωστε και κυρίως τα ερωτήματα της σειράς είναι τόσο ισχυρά και επικοινωνούνται τόσο άρτια (το εκπληκτικό μονοπλάνο σε ρουφάει από το πρώτο δευτερόλεπτο μέχρι το τελευταίο) που νομίζω δύσκολα θα μείνουν παροδικά και εφήμερα για όλους όσοι την παρακολουθήσουν. Σύνθετα και δαιδαλώδη ερωτήματα, που μόνο καλό όμως θα μας κάνει να προσπαθήσουμε να τα απαντήσουμε.
Πόση επίδραση έχει σε ένα έφηβο παιδί η ανατροφή στο σπίτι και πόση αυτή που λαμβάνει από το σχολείο και από την κοινωνία ευρύτερα; Τι είναι εφικτό και ανθρώπινο να κάνει ένας γονιός και κηδεμόνας και πόσο καθοριστικό είναι το κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο; Πού τελειώνουν οι υποχρεώσεις των γονιών και πού αρχίζουν αυτές του κράτους και της πολιτείας απέναντι στην ανάγκη για ψηφιακό και μιντιακό γραμματισμό; Θα θεσπιστεί επιτέλους ως μάθημα στα σχολεία; Πόσο επιζήμια είναι η διαβόητη incel ανδρόσφαιρα που έχει ως πρότυπά της καθίκια όπως τον Andrew Tate; Πώς πρέπει να μεγαλώνουμε τα αγόρια και πώς τα κορίτσια; Αρχίζουν και τελειώνουν όλα στην τοξική αρρενωπότητα;
