Του Πάρη Δημητριάδη
Ολοκλήρωσα χθες βράδυ τη βρετανική μίνι σειρά τεσσάρων ωριαίων επεισοδίων «Adolescence» (Εφηβεία) για την οποία παραμιλάει η υφήλιος, κατακτώντας παγκόσμια πρωτιά στο Netflix και δημιουργώντας σπάνιο τρεντάρισμα στο διαδίκτυο, αντίστοιχο με εκείνο που είχε προκαλέσει πέρσι η επίσης βρετανική σειρά «Baby Reindeer».
Καταρχάς, αν είναι κάτι που πρέπει να ειπωθεί για μυριοστή φορά είναι πως μπορεί να μην έχουν το καλύτερο παραδοσιακό φαγητό αλλά σίγουρα στη Βρετανία φτιάχνουν διαχρονικά τις καλύτερες τηλεοπτικές σειρές όπως και την καλύτερη μουσική. Σίγουρα το «Adolescence» είναι μια μεγάλη στιγμή στην ιστορία της μικρής οθόνης και ο ντόρος μόνο ως αδικαιολόγητος δεν περιγράφεται. Η σειρά είναι ένα σκέτο αριστούργημα.
Χωρίς διδακτισμό ή μια κάποια, έστω ασυναίσθητη, απόπειρα χειραγώγησης, οι δημιουργοί της σειράς πετυχαίνουν με χειρουργική ακρίβεια να εγείρουν τα πιο καίρια και πιο κρίσιμα ερωτήματα γύρω από το γιγαντιαίο χάσμα γενεών της εποχής μας. Ένα χάσμα που λόγω της αρμαγεδδωνικής εξέλιξης της τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες ίσως ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας να μην ήταν τόσο μεγάλο. Ανέκαθεν η εφηβεία ήταν ευαίσθητη περίοδος και οι έφηβοι εσωστρεφείς, κλεισμένοι στους εαυτούς τους, αντιδραστικοί και απόμακροι από τους γονείς τους, σκεφτείτε όμως τι γίνεται τώρα στο περιβάλλον ενός ψηφιακού σύμπαντος που έχει κυριαρχήσει παντού και το οποίο μεταβάλλεται με τόσο φρενήρεις και τόσο γοργούς και δυσνόητους για τη μέση λογική κι αντίληψη ρυθμούς.
Αναμφίβολα, το παράδειγμα ενός 13χρονου αγοριού από καλή οικογένεια, που «από το πουθενά» βρίσκεται ένα πρωί αντιμέτωπος με ειδεχθείς κατηγορίες για τη βάρβαρη δολοφονία μιας συμμαθήτριας του είναι ακραίο. Είναι ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να προκαλέσει υπέρμετρο άγχος και ανησυχία στους απανταχού γονείς, λες και δεν τους έφταναν οι αμέτρητες έγνοιες που ήδη έχουν, όπως έχει πολύ σωστά επισημανθεί σε αναλύσεις που με επικριτική διάθεση έχουν δημοσιευτεί για τη σειρά. Κατανοώ απόλυτα όλους όσοι αρνούνται ή διστάζουν να δουν τη σειρά και νομίζω πως δεν είναι σύμπτωση που οι περισσότεροι από αυτούς είναι γονείς.
Είτε όμως μας αρέσει, είτε όχι, ακραία σε όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της είναι και η εποχή που ζούμε και η έστω εφήμερη αφυπνιστική ιδιότητα που έχουν σειρές όπως το «Adolescence» μπορεί, ελπίζω, να αποδειχθεί ωφέλιμη. Τα μηνύματα άλλωστε και κυρίως τα ερωτήματα της σειράς είναι τόσο ισχυρά και επικοινωνούνται τόσο άρτια (το εκπληκτικό μονοπλάνο σε ρουφάει από το πρώτο δευτερόλεπτο μέχρι το τελευταίο) που αμφιβάλλω κατά πόσο θα αποδειχθούν εφήμερα για όλους όσοι την παρακολουθήσουν.
Σύνθετα και δαιδαλώδη ερωτήματα, που μόνο καλό ωστόσο θα μας κάνει να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε. Πόση επίδραση έχει σε ένα έφηβο παιδί η ανατροφή στο σπίτι και πόση αυτή που λαμβάνει από το σχολείο και ευρύτερα από την κοινωνία; Τι είναι ανθρώπινο να κάνει ένας γονιός και κηδεμόνας και πόσο καθοριστικό είναι το κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο; Πού τελειώνουν οι υποχρεώσεις των γονιών και πού αρχίζουν αυτές του κράτους και της πολιτείας απέναντι στην αναδυόμενη ανάγκη για ψηφιακό και μιντιακό γραμματισμό; Θα θεσπιστεί επιτέλους αυτός ο άτιμος γραμματισμός ως μάθημα στα σχολεία; Πόσο επιζήμια είναι η περιβόητη incel ανδρόσφαιρα (ορολογίες που θιγονται στη σειρά) που έχει ως πρότυπά της ρεμάλια όπως τον Andrew Tate, ο οποίος έχει αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα ανάμεσα στους σημερινούς εφήβους; Πώς πρέπει να μεγαλώνουμε τα αγόρια και πώς τα κορίτσια; Αρχίζουν και τελειώνουν όλα στην τοξική αρρενωπότητα;
