Της Μαρίνας Οικονομίδου
Το καλοκαίρι του 2019, μία 19χρονη Βρετανίδα στην Αγία Νάπα, κατήγγειλε τον βιασμό της από 12 Ισραηλινούς. Η ιστορία αναπόφευκτα έλαβε προεκτάσεις διεθνώς, με τα κίτρινα μέσα να προσπαθούν να δουν από την κλειδαρότρυπα και να κερδίσουν κλικ, ξεσκονίζοντας το παρελθόν της, παρουσιάζοντας τη σεξουαλικότητά της ως αμάρτημα και τον τρόπο διασκέδασής της ως την αναπόφευκτη και λογική συνέχεια του εγκλήματος που διαπράχθηκε εις βάρος της.
Μόνο όταν η ίδια άλλαξε την κατάθεσή της, αναιρώντας τα περί βιασμού βρέθηκε απότομα στο Κολοσσαίο. Οι γνωστοί που διερωτούνταν μέχρι τότε χαμηλόφωνα, τι έκανε εκεί, τι φορούσε, πόσο ήπιε και γιατί να μιλά με αγνώστους έπεσαν κυριολεκτικά να τη φάνε. Τη θυμάμαι χαρακτηριστικά μέσα στο κατακαλόκαιρο να κυκλοφορεί υπό την υψηλή προστασία της ΜΜΑΔ, με κουκούλα και μαύρες φόρμες. Κουκούλα γιατί ντρεπόταν και γιατί ήθελε να αποφύγει τα περίεργα βλέμματα των περαστικών που μαζεύονταν να την περιεργαστούν. Να την περιεργαστούν σαν κοινή εγκληματία. Ο τότε δήμαρχος Αγίας Νάπας, που διέρρεε δεξιά και αριστερά σε ΜΜΕ πως η Αγία Νάπα έχει καταστεί άντρο ακολασίας, με τα laughing gas, τα ξενύχτια και τις ουσίες, άλλαξε αφήγημα αμέσως και ανακοίνωσε πως θα της κινήσει αγωγή για δυσφήμιση. Ενός 19χρονου κοριτσιού που ούτε τα λεφτά, ούτε τις πλάτες είχε για να διαχειριστεί όλο αυτό που της συνέβαινε.
«Μα καλά», θα διαμαρτυρηθούν κάποιοι από μια περίπτωση θα πούμε πως δεν υπάρχει ισότητα και πως επικρατεί ο άκρατος σεξισμός; Και θα το πουν παραθέτοντάς μας μάλιστα στοιχεία της προοδευτικότητάς τους. Θα μας θυμίσουν για παράδειγμα την Αννίτα Δημητρίου. Ενώ ο Δήμαρχος Αγίας Νάπας, που έγινε πλέον υπουργός Συγκοινωνιών, με ευκολία να φόρτωνε όλη την μπόχα του brand που λέγεται Αγία Νάπα σε μία 19χρονη, χωρίς πλάτες Βρετανίδα, πανηγύριζε την εκλογή της Αννίτας Δημητρίου στην προεδρία της Βουλής δύο χρόνια μετά. Γιατί αυτή η προεδρία όπως έλεγαν έσπαζε τη γυάλινη οροφή.
Αυτό λυπάμαι αλλά δεν είναι ισότητα. Είναι ισότητα α λα καρτ. Μία ισότητα με προϋπόθεση που βοηθά το αφήγημά που θέλουν να περάσουν για το πόσο προοδευτικοί είναι. Δεν λέω, είμαστε πολύ τυχερές κάποιες που έχουμε βήμα και φωνή, ίσες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης, μισθοδοσίας και ίσες ευκαιρίες μόρφωσης. Όμως αυτό δεν ισχύει για όλες και σίγουρα δεν τελειώνει εδώ.
Η διασκέδαση για παράδειγμα, είναι προνόμιο ανδρικό. Μια γυναίκα θα πρέπει να προσέχει πώς θα βγει, πώς θα ντυθεί και με ποιους θα διασκεδάσει. Αλλιώς θα πουν ας πρόσεχε. Αλλιώς, αν κάτι στραβώσει θα πρέπει να απολογηθεί ως ένα αντικείμενο που προκαλεί.
Αυτός είναι ο συγκεκαλυμμένος σεξισμός, ο,τι ακριβώς βοηθά την επιβολή της κουλτούρας του βιασμού και προβάλλεται με τον πιο χυδαίο τρόπο, κάθε φορά που κάποιοι διερωτούνται «αφελώς» γιατί η κάθε 24χρονη βρέθηκε στη σουίτα, τι φορούσε, τι επαγγέλλεται. Αυτός ο σεξισμός αποκαλύπτεται κάθε φορά που κάποιος κουνά συγκαταβατικά το κεφάλι, όταν το σεξουαλικό παρελθόν μιας γυναίκας έρχεται –γιατί πάντα έρχεται σε αυτές τις περιπτώσεις– στο προσκήνιο. Αυτές οι απορίες, αυτό το ξεσκόνισμα του παρελθόντος και αυτή η καχυποψία πάντα απέναντι στο θύμα, είναι που κάνει πολλές γυναίκες να ντρέπονται να καταγγείλουν τον θύτη. Ο βιασμός είναι έγκλημα και εδώ ακριβώς τελειώνει η ιστορία, χωρίς υποσημειώσεις. Όμως αν κάτι από όλη αυτή την τραγική ιστορία έχει σημασία για το μέλλον είναι το θάρρος της 24χρονης Γεωργίας. Που βγήκε μπροστά. Πρόκειται για τη φίλη μας, την αδερφή μας, την κόρη πολλών από αυτών που «έχουν απορίες». Μία θαρραλέα γυναίκα, με πρόσωπο και ονοματεπώνυμο που είναι έτοιμη να τα βάλει, αν χρειαστεί, με τις αρχές που «τυχαία» κωλυσιεργούν και το οικονομικό, πολιτικό και μιντιακό κατεστημένο που βρίσκει εύκολα δικαιολογίες.
Αυτή η τραγική ιστορία είναι ίσως η ευκαιρία και για όλους εμάς ν’ αλλάξουμε νοοτροπία. Από εμάς στα ΜΜΕ που έχουμε μεγάλη ευθύνη για όλο αυτό. Από το πώς παρουσιάζουμε ιστορίες, πώς με λέξεις προωθούμε τον συγκεκαλυμμένο σεξισμό. Από τα «παλιά μυαλά» που δεν έχουν κακή πρόθεση αλλά που οφείλουν να ενημερωθούν και να αντιληφθούν τι ζημιά μπορεί να κάνουν. Όμως μάθημα πρέπει να πάρουν και όλοι αυτοί που κάθονται διψασμένοι στην εξέδρα του Κολοσσαίου. Και που με ευκολία επιρρίπτουν την ευθύνη στα θύματα και ξεπλένουν δράστες. Αυτοί ας κλείσουν επιτέλους το στόμα τους, ας αντιληφθούν πως βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην κουλτούρα του βιασμού και ας ταχθούν έστω και με καθυστέρηση στη σωστή πλευρά της ιστορίας.