Της Μαρίνας Οικονομίδου
Το καλοκαίρι του 2021, η φωτογραφία του Νίκου Αναστασιάδη στον Τάκη Ζαχαράτο και την Άντζελα Δημητρίου, γινόταν viral, για όλους τους λάθος λόγους. Δεν ήταν μόνο ο τρόπος που ο αρχηγός ενός κατά τα άλλα σοβαρού κράτους επέλεξε να διασκεδάσει, αλλά και η χρονική συγκυρία που το έκανε. Ήταν την στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος εξήγγειλε το πιλοτικό άνοιγμα του 3,5% της περίκλειστης πόλης, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για νέα τετελεσμένα στο Κυπριακό και οι φωτογραφίες του Νίκου Αναστασιάδη στις αθηναϊκές πίστες προκαλούσαν, μεταξύ άλλων, το λαϊκό αίσθημα. Ένα αίσθημα που δοκιμαζόταν εντόνως από το 2017 όταν αμέσως μετά την ανακοίνωση του ναυαγίου στο Κραν Μοντανά, με το «καλή τύχη σε Κύπριους στον Βορρά και στον Νότο» του Αντόνιο Γκουτέρες, ο πρόεδρος έμπαινε στο αεροπλάνο και πήγαινε απευθείας στο κουβανέζικο πάρτι που διοργάνωνε για τα γενέθλια της η κόρη του, Ινώ. Οι φωτογραφίες του εντυπωσιακού πάρτι με τον πρόεδρο να ποζάρει χαμογελαστός λίγες ώρες μετά το ναυάγιο στο Κυπριακό είχαν δημοσιοποιηθεί από την ίδια την προεδρική οικογένεια στα lifestyle περιοδικά και στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Το ίδιο έκαναν και ένα χρόνο αργότερα στις κοινές διακοπές τους στις Σεϋχέλλες, τη στιγμή που στην Κύπρο οι εκπαιδευτικοί έβγαιναν στους δρόμους και προκαλείτο έτσι η πρώτη κρίση της δεύτερης θητείας του.
Ο Νίκος Αναστασιάδης είχε στείλει από νωρίς το μήνυμα ότι η ενσυναίσθηση δεν είναι στα πολιτικά του χαρίσματα. Ότι η προεδρία δεν είναι καθημερινό λειτούργημα για τον ίδιο, αλλά ρόλος που μπορεί να κατεβάσει ρολά στις διακοπές του. Όμως ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ένα πολιτικό πρόσωπο που είχε κτίσει πολύ προσεκτικά την εικόνα του και που στον προεκλογικό επαναλάμβανε φορτικά πως είναι ένα με την κοινωνία, εξέπληξε και τους πιο κυνικούς όταν διαπιστώθηκε πως την ώρα που μαίνονταν οι πυρκαγιές εκείνος βρισκόταν για διακοπές στην Ελλάδα. Και κυρίως ότι δεν επέστρεψε.
Κανείς δεν ανέμενε προφανώς από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να σβήνει φωτιές ούτε να βρίσκεται στον χώρο για να επιβλέπει με τα κιάλια την κατάσταση. Όμως ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι ένας απλός άνθρωπος που έχει την ανάγκη να ξεκουραστεί όποτε το αποφασίσει. Δεν εκπροσωπεί πλέον τον εαυτό του. Αν αυτό επιθυμούσε δεν θα έπρεπε να διεκδικήσει εκλογή για το ανώτατο αξίωμα. Είναι θεσμός, και ως τέτοιος οφείλει να ηγείται τονώνοντας το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Κυρίως όμως οφείλει να στείλει το μήνυμα πως μπορεί να διαχειριστεί επαρκώς οποιαδήποτε κρίση. Έστω κι αν αυτό προϋποθέτει πως θα αναβάλει για λίγο τις διακοπές του.
Δεν γνωρίζω πόσοι πείστηκαν όταν οι πολιτικοί αξιωματούχοι επαναλάμβαναν φορτικά πως την κατάσταση της πυρκαγιάς την ελέγχει από τα μοναστήρια όπου προσκυνούσε ο πρόεδρος. Ούτε πόσοι βρήκαν λογικό, να ζητάμε βοήθεια από ξένα κράτη τη στιγμή που ο αρχηγός του δικού μας κράτους απουσίαζε.
Όμως διερωτώμαι τι λένε τώρα όλοι όσοι υποστήριζαν πως ο πρόεδρος δεν είναι πυροσβέστης, για την απουσία οποιασδήποτε αντίδρασής του στη νέα κρίση που ξέσπασε. Την κόντρα της υπουργού Υγείας Πόπης Κανάρη με την γενική διευθύντρια του υπουργείου Χριστίνα Γιαννάκη.
Όσο εξωθεσμικά κι αν λειτούργησε η Πόπη Κανάρη με τις περιβόητες εξετάσεις αγγλικών, το ίδιο εξωθεσμικά είναι και όσα διαρρέονται πως προτίθεται να κάνει ο πρόεδρος. Ότι δηλαδή θα τις φωνάξει για «να εκτονώσει την κρίση κατά τρόπο ανώδυνο και για τις δύο» επισφραγίζοντας τη φήμη διαρχίας εντός του υπουργείου. Ο άνθρωπος του προέδρου είναι ο πολιτικός προϊστάμενος του υπουργείου. Είτε τον στηρίζει, είτε τον παύει αμέσως. Ο ρόλος του όμως δεν τελειώνει στην εκτόνωση της μεταξύ τους κόντρας. Είναι να αποδείξει αυτό για το οποίο προεκλογικά δεσμεύτηκε: την αποκατάσταση της διαφάνειας, την εφαρμογή της αξιοκρατίας και την πάταξη της διαπλοκής.
Και επειδή πολλοί περιορίζονται στο ότι όλα αυτά προέρχονται από ένα parody account προσπαθώντας να μειώσουν τη σοβαρότητά των ευρημάτων, θα πρέπει να σημειωθεί πως όλα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας –είτε προέρχονται από ΜΜΕ είτε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– πρέπει να περνούν από φίλτρο, να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα για να μην επικρατήσει η άκρατη λασπολογία. Όμως όταν παρουσιάζονται επιστολές, που αφήνουν εκτεθειμένο ολόκληρο το σύστημα και πλήττουν κατ’ επέκταση περαιτέρω τη σχέση των πολιτών με τους θεσμούς, τότε απαιτείται απόλυτη διαφάνεια.
Μόνο έτσι θα αποδείξει ο πρόεδρος πως εννοεί όσα προεκλογικά εξήγγειλε. Και κυρίως θα καταφέρει να διαψεύσει όσους πιστεύουν πως ο θεσμός θα βρίσκεται σε παρατεταμένες διακοπές, κάθε φορά που προκύπτει μια κρίση.
