Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν στο παρελθόν είχα επικρίνει την Έμιλυ Γιολίτη για τους χειρισμούς της στην υπόθεση του parody account, κάποια από τα σχόλια ανδρών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν πως τα βάζω μαζί της επειδή τη φθονώ. Τη φθονώ γιατί «είναι νέα, όμορφη και αυτοδημιούργητη». Δεν θυμάμαι στο παρελθόν να καταγράφηκε το συναίσθημα του φθόνου –ή οποιοδήποτε άλλο γενικά συναίσθημα– όταν επέκρινα έναν άντρα πολιτικό, ή όταν ένας άντρας δημοσιογράφος επέκρινε πολιτικό του ιδίου φύλου, που τύγχανε να είναι «νέος ωραίος και αυτοδημιούργητος». Όμως εγώ φθονούσα την υπουργό, γιατί το στερεότυπο που καλλιεργήθηκε διαχρονικά παρουσιάζει τις γυναίκες να διακατέχονται από ευτελή συναισθήματα στις μεταξύ τους σχέσεις.
Το λυπηρό με το στερεότυπο όμως θέλει την υπουργό να υποβιβάζεται σε αντικείμενο, αναλόγως της εικόνας της και της προσωπικής της ζωής. Παραγνωρίζοντας αν το έργο της είναι καλό ή κακό. Και την ίδια στιγμή θέλει τη δημοσιογράφο να χάνει τον επαγγελματισμό της, επειδή ζηλεύει.
Αν η ισότητα είχε αποτυπωθεί στην κοινωνία, τότε θα μπορούσαμε με ευκολία να επικροτούμε τη δουλειά κάποιου και να επικρίνουμε την ανεπάρκειά του, χωρίς υποσημειώσεις χωρίς υπονοούμενα για το φύλο του. Άλλωστε, κανένα πολιτικό πρόσωπο με επάρκεια δεν έχει την ανάγκη να επικαλεστεί το φύλο του για να αυξήσει τη δημοτικότητά του ούτε χρησιμοποιεί το φύλο του ως χαρτί για να αποφύγει την κριτική. Όμως, για να μπορέσει να επικρίνεται ή να επικροτείται κάποιος για το έργο του ανεξαρτήτως του φύλου του, χωρίς να βγαίνουν στην επιφάνεια στερεότυπα θα έπρεπε η ίδια η Πολιτεία πρώτα να πιστέψει στην ισότητα.
Θα πει κάποιος: «καλά η παρουσία μιας γυναίκας στην προεδρία της Βουλής δεν αποτελεί την καλύτερη απόδειξη της ισότητας που προωθεί η Πολιτεία;» Είναι μία σημαντική αρχή, αν σταματήσει να τυγχάνει κατάχρησης. Να περιορίζεται ο ρόλος της προέδρου της Βουλής στους συμβολισμούς, να αποτελεί το απόλυτο άλλοθι του ΔΗΣΥ, όταν καταγγέλλεται για συντηρητισμό και να εκφράζει πλήρη ευγνωμοσύνη στον πρόεδρο του ΔΗΣΥ στις προεκλογικές του εμφανίσεις για «την ευκαιρία που της έδωσε». Και σίγουρα μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει αν θα συνεχίσουν να πανηγυρίζουν για το σπάσιμο της γυάλινης οροφής συναγερμικά στελέχη, όταν η κα Δημητρίου διεκδικήσει άλλα αξιώματα. Η πατριαρχία δεν θα σταματήσει, όταν θέσεις που δικαιωματικά ανήκουν σε άξιες γυναίκες παρουσιάζονται ως γενναιόδωρα δώρα από άντρες. Ούτε βεβαίως η περιβόητη γυάλινη οροφή θα σπάσει με την παρουσία μερικών πειθαρχημένων προς την υφιστάμενη πολιτική κατάσταση προσώπων. Θα σπάσει μόνο όταν κάθε γυναίκα θα μπορεί με την ίδια ευκολία να διεκδικήσει τη θέση που της αξίζει. Χωρίς το σκληρό δίλημμα, καριέρα ή οικογένεια.
Για να γίνει αυτό όμως θα πρέπει να δουλέψει μέσω των θεσμών της η ίδια η Πολιτεία. Να δουλέψει γιατί επί του παρόντος μέρος του πολιτικού συστήματος απέδειξε πως όχι μόνο δέχεται, αλλά συντηρεί όλα τα στερεότυπα.
Από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που έψαχνε αγωνιωδώς στον ανασχηματισμό «μια γυναίκα», όχι γιατί πίστευε σε κάποια, αλλά για να μην τα ακούσει προφανώς, μέχρι που μιλούσε στη θέση της κας Γιολίτη, όταν η τελευταία ερωτάτο αν θα παραιτηθεί. Από τον τέως βουλευτή του ΔΗΣΥ Ανδρέα Κυπριανού με τη χυδαία επίθεση στην Ειρήνη Χαραλαμπίδου, από τα «κορούδα» που εκστομίζει ο βουλευτής ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας στη Βουλή, μέχρι και το ντροπιαστικό συμβάν του βουλευτή της ΔΗΠΑ Αλέκου Τρυφωνίδη με την υφυπουργό Πρόνοιας Αναστασία Ανθούση. Κάλεσε ο κ. Τρυφωνίδης «να σταματήσει να αλλάζει ταγιέρ», ένα πολιτικό πρόσωπο που έχει αποδείξει την εργατικότητα, την ευσυνειδησία και τον επαγγελματισμό της.
Μία Πολιτεία γεμάτη υποκρισία γύρω από την ισότητα. Και μία κοινωνία όμως που ανέχεται μισές συγγνώμες. Που κρυφογελά με τις σεξιστικές χοντράδες κάποιων γραφικών πολιτικών φιγούρων. Αυτές οι πολιτικές φιγούρες νομιμοποιούν τα διαχρονικά στερεότυπα και τον υποβιβασμό της γυναίκας. Και όσοι μειδιούν αυτή τη στιγμή, κάνοντας λόγο για υπερβολές και φεμινιστικά παραληρήματα, ας δουν προσεκτικά την περίπτωση της Άννας Αριστοτέλους και όσα ισχυρίζεται. Μικρή χώρα είμαστε και όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Αν η διευθύντρια των κεντρικών φυλακών είναι ανεπαρκής, αν υπάρχει κακοδιαχείριση στις φυλακές, θα πρέπει να κριθεί γι’ αυτό και αν χρειαστεί να αντικατασταθεί. Είμαστε όμως σε ένα σημείο ως κοινωνία όπου οι προσωπικές στιγμές μιας γυναίκας που κατέχει εξουσία, η σεξουαλική της δραστηριότητα, θεωρούνται το κατάλληλο χαρτί για να την καταστρέψεις. Να διαλύσεις την καριέρα της, όχι για την ανεπάρκειά της, αλλά για την προσωπική της ζωή. Αν αυτό από μόνο του δεν επιβεβαιώνει τον κοινωνικό μας κατήφορό, ας αρχίσουμε λοιπόν με τα αυτονόητα.
