Του Γιάννη Ιωάννου
Η άφιξη του βρετανικού πλοίου “RFA Lyme Bay” από την Μάλτα στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου με 87 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας -εκ των οποίων οι 10 κυπριακοί- πρέπει να χαιρετιστεί. Η Κύπρος συνεισφέρει όντως, ανθρωπιστικά, στη δοκιμαζόμενη Λωρίδα της Γάζας και τον λαό των Παλαιστινίων που βιώνουν τις καταστροφικές συνέπειες ενός πολέμου με τεράστιο αποτύπωμα ανθρωπιστικής καταστροφής επί του εδάφους.
Ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο το ζήτημα της παράδοσης της ανθρωπιστικής βοήθειας «στη Γάζα» -που δεν έγινε μέσω Γάζας αλλά Αιγύπτου όπως μεγάλο μέρος της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους διεθνώς και από ένα βρετανικό πλοίο που δεν απέπλευσε από ασφαλή λιμένα της ΚΔ για την παράδοση αλλά από την Μάλτα- βαφτίστηκε «Αμάλθεια» στους τίτλους των αναρτήσεων στα ΜΚΔ και των επίσημων ανακοινώσεων εκ μέρους της κυβέρνησης είναι εξόχως προβληματικός. Γιατί στοχεύει στην πολιτική επικοινωνία έναντι της ουσίας -για ένα λεπτό ζήτημα όπως είναι η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας εν μέσω μιας πολεμικής σύγκρουσης με ότι αυτό συνεπάγεται για την διπλωματική υπεραξία που παράγεται, τις προσλήψεις για την ΚΔ από όλους τους εμπλεκόμενους δρώντες και την αξιοπιστία της Λευκωσίας.
Όταν προ διμήνου η «Αμάλθεια» επικοινωνήθηκε εκ μέρους της κυβέρνησης ως ένα σχέδιο της ΚΔ για την δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου που με επίκεντρο τη Κύπρο θα παρέδιδε βοήθεια προς την Λωρίδα της Γάζας -σε ένα έγγραφο μάλιστα 21 σελίδων- ο πήχης μπορεί να ανέβηκε ψηλά αλλά η ουσία ενός τέτοιου σχεδίου -που παλιότερα συνδέθηκε και με την λεγόμενη “Gaza Relief” (ανακούφιση της Γάζας, στα πλαίσια του post-conflict development της περιοχής) θα εδράζονταν στην δημιουργία ενός κόμβου με επίκεντρο τη Κύπρο για την συγκέντρωση και αποστολή -δια θαλάσσης- βοήθειας προς την Γάζα. Εδώ εδράζεται εξάλλου και η προβολή σημαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και ένας, ιδανικά, αυξημένης σημασίας ενεργητικός διπλωματικός ρόλος στο κομμάτι της ανθρωπιστικής αρωγής -δεδομένου ότι η Λάρνακα ή η Λεμεσός βρίσκονται εγγύς της περιοχής και η Κύπρος το ανατολικότερο κράτος-μέλος της ΕΕ στην περιοχή ΜΕΝΑ. Δύσκολο εγχείρημα που ωστόσο συνοψίζει το αν μπορείς να διεκδικήσεις -και να επιτύχεις- ενεργητικό ρόλο αναβαθμίζοντας την θέση σου στην περιοχή.
Δύο μήνες ωστόσο είδαμε μια σειρά ασκήσεων PR με φόντο την «Αμάλθεια» με αποκορύφωμα την παράδοση του “RFA Lyme Bay” -τουλάχιστον με μια ανακοίνωση που ενώ έπαιζε ψηλά το «Αμάλθεια» στο περιεχόμενό της επεξηγούσε τουλάχιστον τι είναι το σχέδιο και… γιατί η ΚΔ δεν μπορεί να ελέγξει πλήρως την εφαρμογή του παρά την «ενεργοποίηση» του. Την στιγμή που πάνω από 15 χώρες διεθνώς έχουν μέσω Αιγύπτου και Ισραήλ -οδικώς, δια θαλάσσης και αεροπορικώς- παραδώσει σημαντικές ποσότητες τροφίμων, ιατροφαρμακευτικού υλικού και ειδών πρώτης ανάγκης προς την Γάζα.
Η ΚΔ οφείλει να κινείται, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, με πάραξη και εφαρμογή πολιτικής (policy making & implementation) με περισσότερη ουσία παρά επικοινωνία, πιο σιωπηρά και πιο αποτελεσματικά. Ιδίως ως προς την διάσταση της ανθρωπιστικής διπλωματίας όπως η παράδοση πολύτιμης βοήθειας σε δοκιμαζόμενες, εμπόλεμα, γεωγραφικές επικράτειες στο ευρύτερο υποσύστημα στο οποίο ανήκει. Και να το πράττει με σοβαρότητα, χωρίς να υπερβάλλει ως προς τον πήχη ή να στοχεύει την εσωτερική πολιτική κατανάλωση. Μακάρι η «Αμάλθεια» να πάρει, σύντομα, σάρκα και οστά και σε ένα επίπεδο 2.0 να επιβιώσει και για την επόμενη ημέρα στη Γάζα -που είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Ωστόσο η σημαντική παράδοση 10 τόνων κυπριακής βοήθειας μέσω Μάλτας στο Πορτ Σάιντ δεν είναι ακριβώς μέρος του πρότζεκτ. Και ούτε game-changer.
Twitter: @JohnPikpas
