Του Ανδρέα Ανδρέου
Ο αγώνας εναντίον της κλιματικής αλλαγής δυναμώνει συνεχώς έστω κι εάν άργησε πολύ να ξεκινήσει. Είμαστε μάρτυρες ραγδαίων αλλαγών σε κάθε τομέα δραστηριότητας της ανθρωπότητας και η μετάβαση σε αυτό που θεωρούμε ότι θα φρενάρει τη ζημιά και θα δημιουργήσει τις συνθήκες για βελτίωση σε βάθος χρόνου, λαμβάνει διάφορες μορφές.
Φάρος είναι τα κριτήρια του ESG όπως επικράτησε να αποκαλείται, (ή ολογράφως, Environmental, Social and Governance Criteria) τα οποία εξελικτικά εισήλθαν και στον τομέα των ακινήτων και που επιτακτικά πλέον αλλάζουν τους όρους του παζαριού.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια σχεδόν κανένας στην χώρα μας δεν ασχολείτο σοβαρά με το θέμα της κατασκευής κτηρίων που να είναι φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς η απόφαση ήταν σε εντελώς εθελοντική βάση. Δεν είναι τυχαίο που το κτηριακό μας στοκ ήταν ενεργοβόρο και είχε σοβαρό αποτύπωμα στις εκπομπές άνθρακα.
Αν προσέξατε αναφέρομαι στον παρελθόντα χρόνο επειδή πριν από μερικά χρόνια εφαρμόσαμε, μετά από θέσπιση κανονισμών, την υποχρεωτική κατασκευή οικιστικών κτηρίων που επιτυγχάνουν πολύ καλή ενεργειακή απόδοση. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε αρκετά περήφανοι που έχουμε τη δεύτερη χαμηλότερη Ετήσια Ειδική Κατανάλωση Ενέργειας στα Ευρωπαϊκά κράτη για κτήρια οικιστικής χρήσης. Συγκεκριμένα, βρισκόμαστε γύρω στα 65kWh/ μ², ενώ ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται γύρω στα 155kWh/ μ². Ο στόχος που είχαμε θέσει ήταν στα 100kWh/ μ² ετησίως για νέα και υφιστάμενα οικιστικά κτήρια γεγονός που συνιστά ένα κέρδος 35% επί του στόχου. Αυτό οφείλεται στις πολλές νέες οικιστικές αναπτύξεις που κατασκευάστηκαν με τα νέα δεδομένα, αλλά και την μερική αναβάθμιση υφιστάμενου στοκ που προηγουμένως δεν πληρούσε τα νέα κριτήρια.
Όμως το συνολικό κτηριακό στοκ δεν αποτελείται μόνο από οικιστικά κτήρια. Υπάρχουν γραφεία, καταστήματα, τουριστικές μονάδες, νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, βιομηχανικές μονάδες, κτηνοτροφικές/ γεωργικές μονάδες κλπ. Ο οικοδομικός τομέας κρίνεται συνολικά και αναντίλεκτα συμβάλλει σημαντικά στην καταπόνηση του περιβάλλοντος με εκπομπές CO2, είτε άμεσα με την κατανάλωση ενέργειας, είτε έμμεσα με την κατανάλωση ενέργειας για την παραγωγή των δομικών στοιχείων, συστημάτων κ.λπ που απαιτεί ολόκληρος ο κύκλος του.
Ήδη γνωρίζουμε πολύ καλά τι είναι αυτό που απαιτείται: η επαρκής θερμομόνωση του κελύφους του κτηρίου, η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων παραγωγής ενέργειας ή/ και η χρήση γεωθερμίας, η αντικατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού με σύγχρονο πιο οικονομικό και πιο αποδοτικό, η αντικατάσταση του λέβητα θέρμανσης με άλλον διαφορετικού πιο αποδοτικού και οικονομικού καυσίμου ή η εγκατάσταση αντλίας θερμότητας, ενίσχυση του φυσικού πρασίνου εκτός και εντός του κτηρίου.
Τα μέτρα θα πρέπει να επεκταθούν με εφαρμογή σε όλα τα είδη κτηρίων και όχι να αφήνονται στην κρίση και την θεώρηση του καθενός περί φαινομένων θερμοκηπίου και κλιματικής αλλαγής.
Το ESG λοιπόν εφαρμόζει οριζόντια και κάθετη πίεση σε όλους. Είναι θέμα (ελάχιστου) χρόνου επενδυτές να ζητούν συμμόρφωση στα κριτήρια του ESG για να προχωρούν σε επένδυση, ενοικιαστές/ χρήστες να ζητούν συμμόρφωση με αυτά τα κριτήρια αυτά για να ενοικιάζουν χώρους, τράπεζες να ζητούν το ίδιο για να χρηματοδοτούν ολόκληρο το φάσμα, από τον σχεδιασμό και την κατασκευή, στην χρηματοδότηση των αγοραστών/ επενδυτών. Και αυτό δεν θα το κάνουν από χούι, αλλά επειδή και όλοι αυτοί θα πρέπει στο βαθμό που τους αναλογεί να αποδεικνύουν με απτό τρόπο ότι συμμορφώνονται με αυτά τα κριτήρια επειδή θα κρίνονται συνεχώς.
Η αλλαγή κουλτούρας τίθεται λοιπόν πλέον επιτακτικά. Όσοι δεν πετύχουν συμμόρφωση θα μείνουν εκτός της πρώτης κατηγορίας και θα «παίζουν» σε μια κατηγορία φθίνουσας πορείας. Συνέπεια αυτού θα είναι η εξέλιξη ακινήτων τουλάχιστον δύο ταχυτήτων.
Οι προσφερόμενες κτηριακές λύσεις που πληρούν τα κριτήρια του ESG θα απολαμβάνουν τα ψηλά ενοίκια, τις μειωμένες κενές περιόδους, τις θετικές κεφαλαιουχικές ανατιμήσεις, τις καλύτερες επενδυτικές αποδόσεις και καλύτερους όρους χρηματοδότησης.
Σε αντίθεση, τα υπόλοιπα θα έχουν να αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερες κενές περιόδους ενοικίασης, πτώσεις αξιών, όλο και αυξανόμενο κόστος αναβαθμίσεων και απαγορευτικό κόστος χρηματοδοτήσεων.
Μπορεί οι απαιτήσεις να αυξάνουν το ήδη ψηλό κόστος κατασκευής. Όμως αυτό είναι ένα αυξημένο αρχικό κόστος επένδυσης το οποίο θα αποδίδει ανάλογα. Ακολούθως, έχουμε σοβαρά μειωμένο έως και μηδαμινό ενεργειακό κόστος και θετική (αντί αρνητική) συνεισφορά στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Νομίζω είναι no- brainer.