Του Ανδρέα Ανδρέου
Έχουμε ενώπιόν μας μια εποχή με μεγάλες προκλήσεις. Ζούμε μέχρι το μεδούλι μας την άνοδο στο κόστος ζωής, το στρατοσφαιρικό κόστος ενέργειας και την αργή επίλυση των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα που δημιουργήθηκαν κατά την πανδημία και υπερακοντίστηκαν με τον πόλεμο και όλα τα συνεπακόλουθά τους. Η προσπάθεια όλων των κεντρικών μηχανισμών εφαρμόζει πολιτικές που στόχο έχουν να αμβλύνουν τον αρνητικό επηρεασμό στη τσέπη των νοικοκυριών. Αναπόφευκτα, τα πράγματα θα χειροτερέψουν πριν καλυτερεύσουν επειδή έτσι απαιτεί η ορθολογιστική εφαρμογή αυτών των πολιτικών.
Εν προκειμένω δεν έχουμε ένα απλό πρόβλημα αύξησης του γενικού επιπέδου τιμών όπως καταγράφεται από τον πληθωρισμό. Η αύξηση στα επιτόκια που στοχεύει ακριβώς στη μείωση του πληθωρισμού μπορεί να πετύχει το ζητούμενο με κόστος στα επίπεδα δανεισμού και αύξησης της αποταμίευσης. Αυτό αν κρατήσει για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα δεν θα αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Αν όμως επιμηκυνθεί η διάρκειά του τότε σίγουρα θα υπάρξει μια οικονομική οπισθοδρόμηση σε πολλά επίπεδα.
Από την άλλη, όλοι κάναμε σημαία μας την πράσινη μετάβαση. Εκείνο που δεν φαίνεται να συνειδητοποιούμε είναι πως αυτή η μετάβαση έχει τεράστιο οικονομικό κόστος. Και είμαι σίγουρος πως οι περισσότεροι αρχίσατε να έχετε αντίληψη σε ατομικό επίπεδο τι σημαίνει η (έστω) σταδιακή πράσινη μετάβαση, οπότε μπορείτε να το επεκτείνετε σε πιο γενικό επίπεδο. Άστε που δεν είμαστε απόλυτα έτοιμοι για έστω σταδιακή ή τμηματική προσέγγιση, πόσω μάλλον για μια ολιστική προσέγγιση. Σε αυτό το ευρύ πλαίσιο έχουμε και τον αντίκτυπο στα ακίνητα. Ο πληθωρισμός και η συνεπακόλουθη αύξηση στο κόστος δανεισμού ωθούν για διαφορετικούς λόγους τις τιμές των ακινήτων προς τα πάνω. Η πράσινη μετάβαση απαιτεί και πολυεπίπεδες εφαρμογές στον κατασκευαστικό τομέα. Αυτό επιβαρύνει το κόστος με απευθείας αντίκτυπο στις τιμές.
Αυτά συγκλίνουν σε ένα συμπέρασμα: υπάρχει μια γρήγορη μετάβαση σε αυξημένο κόστος κτήσης και συντήρησης στέγης τόσο οικιστικής όσο και επαγγελματικής. Αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει και να επανέλθει σε επίπεδα που γνωρίζαμε μέχρι σχετικά πρόσφατα. Άρα όλοι θα πρέπει να κάνουμε νέους σχεδιασμούς για το μέλλον.
Πέραν αυτού, για να έρθουμε και στα πιο «πεζά» που αναλύονται πιο κάτω, η χώρα μας μπαίνει δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη του headquartering, της εκπαίδευσης και των νεοφυών επιχειρήσεων για να αναφέρω μόνο μερικά. Αυτό προδιαγράφει αυξημένη ζήτηση που θα υπερακοντίσει τα επίπεδα τιμών και ενοικίων. Ήδη βλέπουμε το φαινόμενο να ανθίζει με αποτύπωση στην πορεία συναλλαγών ανά μήνα.
Πάμε να αναλύσουμε λοιπόν τα τελευταία στοιχεία. Τον Οκτώβριο του 2022 σημειώθηκαν συνολικά 1.373 πωλήσεις (μεταβιβάσεις) ακινήτων. Με αυτό κατατάσσεται σαν ένας μέσος μήνας της χρονιάς μέχρι τώρα. Σε σχέση με τις 1.334 πωλήσεις του Οκτώβρη του 2021 είναι οριακά αυξημένες κατά 2,9%.
Σε επίπεδο πωλητηρίων εγγράφων (μελλοντικές μεταβιβάσεις συναλλαγών που έγιναν), η παγκύπρια εικόνα για τον Οκτώβριο είναι εξαιρετική αφού κατατέθηκαν συνολικά 1.171 πωλητήρια έγγραφα, γεγονός που συνιστά 29% αύξηση σε σχέση με τον περσινό Οκτώβριο, ενώ η μέχρι τώρα χρονιά κινείται σε επίπεδο 36% πιο πάνω από την αντίστοιχη περσινή. Άρα φαίνεται να διατηρείται ένα δυναμικό μομέντουμ.
Οι συνολικές αξίες συναλλαγών τον Οκτώβριο κυμάνθηκαν πέριξ των €265εκ. Συγκρινόμενες με τον Οκτώβριο του 2021 όπου οι αξίες ήταν πέριξ των €249εκ., συνιστούν μια αύξηση της τάξης του 6,4%. Όμως, παρόλο το μη ευκαταφρόνητο συνολικό ποσό που επενδύθηκε σε ακίνητη ιδιοκτησία, ο φετινός Οκτώβριος κατατάσσεται σε μια μέση κατηγορία επιδόσεων εποχής.
Πώς κατανέμεται αυτή η συνολική απόδοση του μήνα μεταξύ των επαρχιών;
Η Λευκωσία κατέγραψε 384 πωλήσεις με συνολικό όγκο συναλλαγών πέριξ των €53εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 28% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 20% επί της αξίας συναλλαγών. Τον Οκτώβριο πέρσι είχε καταγράψει 428 συναλλαγές συνολικής αξίας πέριξ των €57,4εκ. Επιπλέον η Λευκωσία κατέγραψε και 221 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 11% μειωμένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Συνολικά η Λευκωσία είναι οριακά αυξημένη κατά 2% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Η Λεμεσός κατέγραψε 391 πωλήσεις με συνολικό όγκο συναλλαγών πέριξ των €92,6εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 28,5% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 35% επί της αξίας συναλλαγών. Τον Οκτώβριο πέρσι είχε καταγράψει 348 συναλλαγές συνολικής αξίας πέριξ των €90,5εκ. Επιπλέον η Λεμεσός κατέγραψε και 388 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 28% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Όμως συνολικά η Λεμεσός είναι αυξημένη κατά 47% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Η Λάρνακα κατέγραψε 237 πωλήσεις με συνολικό όγκο συναλλαγών πέριξ των €39,9εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 17,3% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 15% επί της αξίας συναλλαγών. Τον Οκτώβριο πέρσι είχε καταγράψει 237 συναλλαγές συνολικής αξίας πέριξ των €33,7εκ. Επιπλέον η Λάρνακα κατέγραψε και 242 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 68% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Όμως συνολικά η Λάρνακα είναι αυξημένη κατά 55% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Η Πάφος κατέγραψε 282 πωλήσεις με συνολικό όγκο συναλλαγών πέριξ των €63,5εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 20,5% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 24% επί της αξίας συναλλαγών. Τον Οκτώβριο πέρσι είχε καταγράψει 250 συναλλαγές συνολικής αξίας πέριξ των €38,3εκ. Επιπλέον η Πάφος κατέγραψε και 269 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 58% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Συνολικά η Πάφος είναι αυξημένη κατά 68% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Η Αμμόχωστος κατέγραψε 79 πωλήσεις με συνολικό όγκο συναλλαγών πέριξ των €16εκ. Είχε μερίδιο στη συνολική αγορά του Οκτωβρίου 5,7% επί του αριθμού πωλήσεων και μερίδιο 6% επί της αξίας συναλλαγών. Τον Οκτώβριο πέρσι είχε καταγράψει 71 συναλλαγές συνολικής αξίας πέριξ των €9,6εκ. Επιπλέον η Αμμόχωστος κατέγραψε και 51 πωλητήρια έγγραφα που είναι κατά 11% αυξημένα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Συνολικά η Αμμόχωστος είναι οριακά αυξημένη κατά 3% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Παρόλο που τα αποτελέσματα είναι γενικά θετικά, είναι ορατή μια κόπωση στη Λευκωσία και στην Αμμόχωστο, με την πρώτη να προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία παρά την δεύτερη. Η Λεμεσός συνεχίζει δυναμικά, ενώ μεγάλες παίχτριες σε επενδυτικές επιλογές αναδεικνύονται μήνα με μήνα η Πάφος και η Λάρνακα.
