Του Σταύρου Χριστοδούλου
Τα πρώτα τρία «δεν» φέρουν την υπογραφή του Προέδρου του Νομικού Συμβουλίου και μέλους του Εκτελεστικού Γραφείου του ΔΗΣΥ Κρις Τριανταφυλλίδη: «ΔΕΝ ρωτήθηκα, ΔΕΝ γνώριζα, ΔΕΝ συμφωνώ» (τα κεφαλαία δικά του). Πρόκειται για το πιο ηχηρό «άδειασμα» του Αβέρωφ Νεοφύτου σε σχέση με την περιβόητη αναθεώρηση του Συντάγματος, πρόταση που επιχείρησε να παρουσιάσει ως αιχμή του προεκλογικού του προγράμματος. Η αντιπολίτευση, πάλι, όπως ήταν φυσικό δεν περιορίστηκε στα λακωνικά «δεν» αλλά υπενθύμισε ως όφειλε τα αυτονόητα: ότι δεν αγγίζουμε τις θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος, ιδιαιτέρως εάν επηρεάζεται ο δικοινοτικός του χαρακτήρας. Σύμφωνα με το δίκαιο της ανάγκης, που προέκυψε μετά το 1964 ώστε να μπορεί να λειτουργήσει το κράτος χωρίς τους Τουρκοκυπρίους, νομιμοποιούμαστε να κάνουμε μόνο τις απολύτως απαραίτητες τροποποιήσεις στο Σύνταγμα. Η πρόταση που περιλαμβάνει τον θεσμικό ρόλο του Βοηθού Προέδρου, παραβιάζει θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος και επηρεάζει τη θέση του Τουρκοκύπριου Αντιπροέδρου.
«Είμαι ο τελευταίος που θα θέσω ερωτηματικά για τον δικοινοτικό χαρακτήρα της Κύπρου. Και ιδιαίτερα δεν θέλω από αυτούς που μονίμως λένε τα “όχι” σε οτιδήποτε παρουσιάζεται για την εξέλιξη του κυπριακού, να μου κάνουν μαθήματα για την Κυπριακή Δημοκρατία ή για το σεβασμό μου προς τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων» δήλωσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου την περασμένη Πέμπτη, ενώ απέσυρε άρον άρον την ευφάνταστη ιδέα περί Βοηθού Προέδρου ύστερα από τον θόρυβο που προκλήθηκε. Αλλά ακόμα κι αν δεχτούμε τις διαβεβαιώσεις του, προκύπτει μείζον θέμα επιπολαιότητας από έναν υποψήφιο πρόεδρο που διεκδικεί τα ηνία της χώρας. Η επιπολαιότητα, είναι ο ηπιότερος χαρακτηρισμός που μπορώ να σκεφτώ για έναν έμπειρο πολιτικό ο οποίος χρησιμοποιεί το Σύνταγμα ώστε να εξυπηρετήσει κομματικές σκοπιμότητες.
Είπε όμως και κάτι ακόμα ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, το βράδυ της περασμένης Τρίτης, το οποίο έχει τη δική του σημασία: «Οι αλλαγές δεν θα έρθουν από τις παλιές πρακτικές και νοοτροπίες, όποιο προσωπείο κι αν φορέσουν». Να κάτι με το οποίο δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς. Αλλά που μας οδηγεί στο τέταρτο μεγάλο «δεν» («εμείς εν τζιαι», επί το κυπριακότερο) για την υπόθεση των εισφορών στον ΔΗΣΥ από κατόχους χρυσών διαβατηρίων. Να θυμίσουμε ότι μιλάμε για τις αυθόρμητες (sic) εισφορές στα ταμεία του κόμματος (στο σύνολο 265.000 ευρώ) οι οποίες είχαν μια αξιοσημείωτη θα έλεγα «συμπεριφορά». Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: πρώτα παίρνει κάποιος το πολυπόθητο διαβατήριο κι έπειτα από ένα μικρό διάστημα εισφέρει, ως Κύπριος πολίτης πλέον, έως 50.000 ευρώ.
Με τους γρήγορους ρυθμούς που κυλά η επικαιρότητα, δεν θα σκαλίζαμε μια «παλιά» υπόθεση (της περασμένης εβδομάδας) εάν ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν σήκωνε προχθές το λάβαρο των ριζοσπαστικών αλλαγών. Όταν ένα κόμμα όμως δεν μπορεί να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στο ηθικό και το νόμιμο είναι το λιγότερο προβληματικό. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε παρανομία δηλώνει ο Δημοκρατικός Συναγερμός. Δεν ευθυνόμαστε επειδή κάποιοι αποφάσισαν να μας ενισχύσουν οικονομικά. Δεν γνωρίζουμε πώς και από ποιους πείσθηκαν να το πράξουν. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα «δεν» που ακούστηκαν - σε ελεύθερη βεβαίως απόδοση. Ενδεχομένως οι μεσάζοντες τους συμβούλευσαν να κάνουν εισφορές για να καλλιεργήσουν σχέσεις στη νέα τους πατρίδα, ήταν μια ενδιαφέρουσα εξήγηση που έδωσε ο Ονούφριος Κουλλάς – και πάλι μεταφέρω το πνεύμα και όχι επί λέξει τη δήλωσή του.
Πολλά «δεν» μαζεύτηκαν στην Πινδάρου και στην προεκλογική φαρέτρα του υποψηφίου για την προεδρία Αβέρωφ Νεοφύτου. Είτε μιλάμε για εξαγγελίες κρότου λάμψης, όπως την αναθεώρηση του Συντάγματος, είτε για μισόλογα που υποβαθμίζουν την ηθική διάσταση της πολιτικής. Οι υποψήφιοι των προεδρικών εκλογών του 2023 όμως οφείλουν να πείσουν για δύο πράγματα: Πρώτον, ότι με σοβαρότητα προσεγγίζουν τα θέματα και έχουν κάτι εποικοδομητικό να προτείνουν ώστε να υπάρξουν καλύτερες μέρες για τον τόπο. Δεύτερον, ότι διαθέτουν την έξωθεν καλή μαρτυρία σε σχέση με το πολιτικό τους παρελθόν κι ότι δεν κουβαλούν βαρίδια από «παλιές πρακτικές και νοοτροπίες». Υπ’ αυτό το πρίσμα, η τελευταία βδομάδα μάλλον δεν ήταν η καλύτερη για τον Αβέρωφ Νεοφύτου.
