Του Παναγιώτη Καπαρή
«Κάν’ το καλό και ρίξ’ το στο γιαλό…» έλεγαν οι πρόγονοί μας, ακολουθώντας ουσιαστικά τα λόγια του Χριστού, «μη γνώτω η αριστερά τι ποιεί η δεξιά σου...». Με απλά λόγια, η προσφορά και η φιλανθρωπία, δεν έχουν καμία σχέση με τη διαφήμιση και την έπαρση της εξουσίας. Η Αγία Γαβριηλία έλεγε ότι «η σπουδαιότερη φιλανθρωπία είναι να μιλάς καλά για τους ανθρώπους», για να συμπληρώσει ότι «δίνοντας χαρά στους άλλους, εσύ την νιώθεις πρώτα». Όλα αυτά βεβαίως σε επίπεδο ηθικής και χριστιανικής συμπεριφοράς.
Η Πολιτεία, όταν προσφέρει επιδόματα προς τους αναξιοπαθούντες και ειδικότερα το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το κάνει πρώτα και κύρια για να διασφαλίσει την κοινωνική τάξη. Με άλλα λόγια, αν δεν προσφέρει το «ΕΕΕ», οι πεινασμένοι θα αναγκαστούν να κλέψουν και τότε το κόστος της καταδίωξης από την Αστυνομία, θα είναι πολλαπλάσιο. Αν αφήσει τους φτωχούς να ζητιανεύουν, τότε θα «χαλάσει» η καλή εικόνα, οι πλούσιοι δεν θα αισθάνονται καλά, αλλά και οι τουρίστες ή οι επιχειρηματίες θα κλειστούν σε πολυτελείς δομές, θα αποφεύγουν τις φτωχογειτονιές, είτε για επισκέψεις, είτε για επενδύσεις και τελικά όλοι θα είναι χαμένοι. Τα κριτήρια της Πολιτείας, για την παροχή επιδομάτων, δεν έχουν να κάνουν με τα κριτήρια της Εκκλησίας, έστω και αν στο τέλος της ημέρας το αποτέλεσμα πολλές φορές είναι το ίδιο.
Πριν από μερικές μέρες έγινε ένας μικρός χαμός στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, για τον περίφημο «Ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης», ένα ταμείο στο Προεδρικό Μέγαρο, το οποίο θεσμοθετήθηκε το «δύσκολο» 2014, για στήριξη των άπορων φοιτητών και το οποίο διαχειρίζεται η πρώτη κυρία. Η ιστορία της στήριξης αναξιοπαθούντων ανθρώπων, απευθείας από το Προεδρικό Μέγαρο, ξεκίνησε φανερά από την Έλση Χριστόφια, ακολούθησε η Άντρη Αναστασιάδου και σήμερα συνεχίζεται από τη Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη. Το ξεχωριστό σε αυτή την περίπτωση είναι ότι ο θεσμός αυτός αποτελεί ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα και τα έσοδά του προέρχονται από φιλανθρωπίες.
Από εδώ ξεκινά ο προβληματισμός, αν θα πρέπει να λειτουργεί ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα στο Προεδρικό Μέγαρο, όταν υπάρχει αρμόδιο υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και λειτουργούν ένα σωρό άλλοι θεσμοί, για στήριξη των άπορων φοιτητών. Φυσικά κανένας δεν μπορεί να ζητήσει την κατάργηση ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος. Ωστόσο, ύποπτες εισφορές του παρελθόντος, στον εν λόγω Φορέα, προκάλεσαν και προκαλούν αντιδράσεις. Αφορμή στάθηκαν εισφορές από «ύποπτους» ξένους, οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια πρόσφεραν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ στον Φορέα και την επομένη έλαβαν διαβατήρια, ή ικανοποιήθηκαν άλλα αιτήματά τους.
Στην Επιτροπή Θεσμών συζητείται πρόταση νόμου βουλευτών για δημοσιοποίηση όλων των εισφορών στον Φορέα, από 500 ευρώ και άνω, στο πρότυπο των εισφορών προς τα κόμματα. Ο προβληματισμός είναι μεγάλος, αφού ακόμη και η πρώτη κυρία εκτιμά ότι με τη δημοσιοποίηση θα αποθαρρυνθούν οι πλούσιοι και θα προτιμούν άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα, για να λαμβάνουν έτσι και αλλιώς τις φοροαπαλλαγές.
Πίσω από όλα αυτά κρύβονται οι προθέσεις των ανθρώπων, το βασικό κριτήριο με τον οποίο κρίνει και ο Θεός. Αν η Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη κινείται με το αγνό κριτήριο της προσφοράς προς τους αδύναμους συνανθρώπους μας, με όπλο τη θέση της, ως πρώτη κυρία, είναι θεμιτό και άγιο το έργο της. Αν όμως το κριτήριο της πρώτης κυρίας είναι να «μαζεύει» ψήφους για τις εκλογές του 2028 και τη βελτίωση της εικόνας του συζύγου της, τότε το έργο της, είναι ταπεινό και ανάξιο λόγου.
Στο μυαλό έρχονται οι μεγάλοι δωρητές του περασμένου αιώνα, όπου τα ονόματά τους στολίζουν ακόμη πολλά δημόσια κτίρια. Η αγαθή εικόνα των ανθρώπων αυτών, πολλές φορές δεν συνάδει με τη ζωή και το έργο τους, αφού η πλειονότητα ήταν τοκογλύφοι και άκρως ανήθικοι. Απομυζούσαν το αίμα και τις περιουσίες χιλιάδων, κατά κανόνα πολύτεκνων ανθρώπων, οι οποίοι ζούσαν περιμένοντας τη βροχή, για να μπορέσουν να έχουν ένα κομμάτι ψωμί στο σπίτι τους. Αλλά όταν οι ανομβρίες έδειχναν τα δόντια τους, τότε για ένα σακί αλεύρι, για λίγα ψωμιά, εξαφανίζονταν περιουσίες και σπίτια ολόκληρα. Και τότε ξεκινούσαν οι φοβερές κατάρες, οι οποίες βασανίζουν ακόμη τους απογόνους των τοκογλύφων.
Πέραν από όλα αυτά, υπάρχουν και τα σοφά λόγια του αγίου Πατριάρχη Σερβίας Παύλου, τα οποία καθορίζουν και πλαίσιο της αληθινής φιλανθρωπίας: «Το μεγαλύτερο εμπόδιο στη ζωή είναι ο φόβος. Το χειρότερο συναίσθημα είναι το μίσος. Το μεγαλύτερο λάθος είναι να τα παρατάς. Το καλύτερο δώρο είναι η συγχώρεση. Η μεγαλύτερη δύναμη είναι η Πίστη. Το ποιο όμορφο πράγμα είναι η Αγάπη…».
