Του Παναγιώτη Καπαρή
«Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά… Λα λα λα λα...». Οι διαχρονικοί στίχοι του μεγάλου Μάνου Λοΐζου θα μπορούσαν να πάνε γάντι με την ατέλειωτη περιπέτεια στους δρόμους στην είσοδο της Λευκωσίας. Πέρασαν από χίλιες μύριες αλλαγές, άλλαξαν ένα σωρό υπουργοί και τεχνοκράτες, και πάλι βρίσκονται στον «άσο», στον ίδιο παρονομαστή, για να ταλαιπωρούν τους οδηγούς. Λίγα χρόνια μετά την εισβολή, σε χρόνια φτώχιας και ανέχειας, ξεκίνησε η κατασκευή του πρώτου αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας - Λεμεσού, του «δρόμου της ατυχίας» όπως έγραφε ένα τεράστιο πανό, διακωμωδώντας την τραγική ιστορία της «Ξέκτε» της ελληνικής εταιρείας η οποία «έφαγε» τα χρήματα και έφτιαξε μερικά μόνο χιλιόμετρα. Ο αείμνηστος Σπύρος Κυπριανού, σε μια προεκλογική συνέντευξη, αποκάλυψε ότι κατακυρώθηκε η προσφορά στην εν λόγω εταιρεία, λόγω συστάσεων από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή, εκτιμώντας ότι ήταν μια «ατυχία». Το πιο τραγικό στην όλη υπόθεση ήταν ότι τα «σαΐνια» έβαλαν τους οδηγούς από τα Λατσιά, να διασταυρώνουν δύο λωρίδες για να έλθουν στη Λευκωσία. Αφού σκοτώθηκαν πολλοί και περισσότεροι έμειναν ανάπηροι, κινήθηκε το «δυσκίνητο» κράτος και τοποθετήθηκαν τα περίφημα «κρεμαστά φώτα». Έπρεπε να περάσουν μερικές δεκαετίες για να κατασκευαστεί ο ανισόπεδος κόμβος.
Πριν από πολλά χρόνια, επί πρώην υπουργού Μεταφορών και νυν δημάρχου Λεμεσού Νίκου Νικολαΐδη, επινοήθηκε μια άλλη πατέντα στην είσοδο της Λευκωσίας, οι λωρίδες με βελάκια, στις οποίες θα έμπαιναν και θα έβγαιναν τα λεωφορεία. Οι δρόμοι «ζωγραφίστηκαν» κατά τις θερινές διακοπές, αλλά τότε άρχισαν τα «γέλια» και σε μια νύκτα ο καλοσυνάτος υπουργός παραδέχθηκε το λάθος των τεχνοκρατών του, ανέλαβε την πολιτική ευθύνη και οι «ζωγραφιές» έφυγαν. Σήμερα οι «ζωγραφιές» έγιναν με το περίφημο κίτρινο ελεγχόμενο τετράγωνο στην είσοδο της Λευκωσίας, οι οποίες συνοδεύτηκαν από τα φώτα τροχαίας για λεωφορεία, τα οποία αποτελούν μια πραγματική παγίδα. Το αποτέλεσμα είναι να αυξηθούν οι ήδη φοβερές ουρές για είσοδο στη Λευκωσία, κατά πολλά χιλιόμετρα. Ουδείς «τεχνοκράτης» σκέφτηκε το κόστος σε καυσαέρια, σε καύσιμα, σε φθορές αυτοκινήτων, αλλά και το «σπάσιμο» των νεύρων, χιλιάδων ανθρώπων οι οποίοι μεταβαίνουν στις δουλειές τους. Την ίδια ώρα, τα λεωφορεία πηγαινοέρχονται από το ΓΣΠ με ελάχιστους επιβάτες και χωρίς εισιτήριο. Άρα διπλό το κόστος για τους φορολογούμενους.
Η πρακτική του «park and ride», δηλαδή στάθμευσης και μετεπιβίβασης –για όσους σκέφτονται ελληνικά– εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες σε πολλές χώρες με μεγάλη επιτυχία –και στην Κύπρο για μεταφορά στα αεροδρόμια. Η διαφορά είναι ότι δίπλα στους χώρους στάθμευσης υπάρχουν σταθμοί μετρό ή ο προορισμός είναι συγκεκριμένος. Στην περίπτωση του ΓΣΠ θα ήταν καλύτερα πρώτα να εξεταστεί το ενδεχόμενο τα λεωφορεία να κινούνται σε άλλους δρόμους, με λιγότερη κίνηση, όπως ο δρόμος πίσω από το ΓΣΠ. Ακόμη θα ήταν καλύτερα τα λεωφορεία να χρησιμοποιούνται, ίσως σε πρώτη φάση, για συγκεκριμένες ομάδες. Για παράδειγμα ένα λεωφορείο να μεταφέρει υπαλλήλους του υπουργείου Μεταφορών, άλλο του υπουργείου Εσωτερικών, άλλο του υπουργείου Οικονομικών. Και γιατί όχι, να «δοκιμάζουν» τις διαδρομές οι υπουργοί, οι γενικοί διευθυντές και οι άλλοι διευθυντές των υπουργείων, για να δίδουν το καλό παράδειγμα.
Η κοινή λογική και οι απόψεις σοβαρών συγκοινωνιολόγων, λένε ότι πρώτα έπρεπε να μονοδρομηθούν όλοι οι κύριοι δρόμοι της πρωτεύουσας, να καταργηθούν δεκάδες κόμβοι με φώτα τροχαίας τα οποία μολύνουν την πρωτεύουσα, και στη θέση τους να τοποθετηθούν κυκλικοί κόμβοι. Να καταργηθούν όλες οι δεξιόστροφες στροφές, να μετακινηθούν οι κάμερες φωτοεπισήμανσης από τα φώτα τροχαίας και επιτέλους να ανοίξει η περίφημη δίοδος, το δρομάκι δίπλα στο πάλαι ποτέ ΑΤΙ, ώστε να ανασάνει η είσοδος της Λευκωσίας. Πρακτικές προτάσεις και ιδέες υπάρχουν πολλές, αυτό που δεν υπάρχει είναι η «ταπείνωση», για να ακουστεί η φωνή των «θυμάτων».
Απορίας άξιο και πρωτοφανές είναι το γεγονός ότι ο νέος υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης, δεν μπήκε την πρώτη μέρα εφαρμογής του νέου, πολυδιαφημισμένου μέτρου, μέσα σε ένα λεωφορείο, μαζί με την ομάδα των συγκοινωνιολόγων και των ειδικών για θέματα οδικής ασφάλειας, για να δείξει στους απελπισμένους οδηγούς ότι υπάρχει και αυτή η επιλογή. Δεν ξέρουμε αν φοβήθηκε μήπως κολλήσει καμία αρρώστια από τους αλλοδαπούς ή μήπως «βρωμίσει» από τις μυρωδιές των ιδρωμένων εργατών, όπως σκέφτονται χωρίς να το διαλαλούν όλοι οι ακριβοπληρωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι. Στη θεωρία και μέσα από τα κλιματιζόμενα γραφεία όλα είναι εύκολα. Στην πράξη, οι φτωχοί και οι μεροκαματιάρηδες, ντόπιοι και αλλοδαποί, συνεχίζουν να πληρώνουν τις αποφάσεις των «άκαπνων» τεχνοκρατών του Δημοσίου.
