Κύριο Άρθρο
Το ευρώ αποτελεί την σημαντικότερη μορφή διεύρυνσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αποτελεί την καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών καταγράφοντας ψηλά ποσοστά αποδοχής εντός της κοινότητας. Το ευρώ όμως εισήχθη χωρίς να δημιουργηθούν οι απαραίτητες δομές με αποτέλεσμα στο παρελθόν να εμφανιστούν σημαντικά προβλήματα. Ακόμη και στις κρίσιμες στιγμές, η έξοδος από το ευρώ δεν επιλέχθηκε από κανένα. Ούτε καν από την Ελλάδα όταν η παραμονή της θα σήμαινε ένα σκληρό μνημόνιο. Σήμερα η έξοδος από το ευρώ δεν υπάρχει ούτε καν ως ιδέα, ακόμα και από τις πιο αντιδραστικές κυβερνήσεις. Το Brexit, αν και αφορούσε όλα τα άλλα πλην του ευρώ, ακόμα στοιχειώνει τη χώρα και όσους πολιτικούς συνέβαλαν στην εφαρμογή του. Το Brexit –όπως πολύ σωστά γράφτηκε– εξασφαλίζει τη συνοχή της Ευρωζώνης βγάζοντας από το τραπέζι κάθε διασπαστική προσπάθεια.
Η συνοχή της Ευρωζώνης εγγυάται την παραμονή των Ευρωπαίων κάτω από την ίδια στέγη και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια νέα, προς ανατολάς αυτή την φορά, διεύρυνση. Αυτό που δεν εγγυάται είναι την ευημερία και την πρόοδο. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις όπως διαμορφώνονται, δεν ευνοούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ανθήσει με κλειστά σύνορα και απαγορεύσεις. Η ιδέα της Ευρωζώνης χτίστηκε πάνω στην αρχή της ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων. Τα νέα δεδομένα προκαλούν ανησυχία και πονοκεφάλους. Η ατμομηχανή που ακούει στο όνομα γερμανική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Ο καγκελάριος της χώρας βουλιάζει στις έρευνες κοινής γνώμης καθώς θεωρείται ως ο χειρότερος από την εποχή που ακολούθησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το τεχνολογικό αποτύπωμα της Ευρώπης βρίσκεται σήμερα σε υπαρξιακή αμφισβήτηση. Οι επενδύσεις βρίσκονται στο ναδίρ καταγράφοντας συνεχή υποχώρηση που εκτείνεται σε ορίζοντα εικοσαετίας. Το χάσμα σε σύγκριση με την άλλη πλευρά του ατλαντικού αλλά και την Ασία φαντάζει αγεφύρωτο. Η ώρα των αποφάσεων έφτασε παρόλο που πολλοί –και όχι άδικα– αμφισβητούν την ευχέρεια κινήσεων. Η απογοήτευση έχει να κάνει με την απουσία πολιτικής ηγεσίας. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα τα τελευταία χρόνια αφέθηκε στην ευχέρεια των τεχνοκρατών (ΕΚΤ, ευρωπαϊκή επιτροπή). Η Ε.Ε. σε σύντομο χρονικό διάστημα μετατράπηκε από ένα κατεξοχήν πολιτικό εγχείρημα σε έργο των τεχνοκρατών. Χωρίς πολιτική τόλμη η Ευρωζώνη δεν θα μπορέσει να υλοποιήσει τα επόμενα απαραίτητα βήματα.
Ξεκινήσαμε λέγοντας ότι η εισαγωγή του ευρώ αποτελεί το μεγαλύτερο τεκμήριο εμβάθυνσης. Αυτό, αν και δεν το αντιλαμβάνονται αρκετοί, δημιουργεί απαιτήσεις για τα επόμενα βήματα. Χρειάζεται πολιτική τόλμη για να γκρεμιστούν τα εναπομένοντα εμπόδια πριν να είναι πολύ αργά. Να συγκεντρωθούν τα κεφάλαια σε μια ενιαία κεφαλαιαγορά για να αποκτήσει η Ευρώπη την αναγκαία δύναμη πυρός. Να επιδιωχθεί η κατάργηση όλων των εμποδίων που δυσκολεύουν την επιχειρηματικότητα. Για να κερδηθεί το στοίχημα χρειαζόμαστε ως Ευρώπη περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να επιβιώσουν και να ενηλικιωθούν. Πρέπει να σταματήσει η τεχνολογική μετανάστευση προς τις ΗΠΑ. Για να γίνει όμως αυτό, θα χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια και λιγότερα εμπόδια.
Τώρα που ο υπόλοιπος κόσμος υψώνει σύνορα και μπαίνει σε εσωστρέφεια, η Ευρώπη στο εσωτερικό της οφείλει να κινηθεί με περισσότερη αποφασιστικότητα. Καλή και ωφέλιμη η διεύρυνση τώρα που η Ευρώπη ζει στο πετσί της έναν αδιανόητο πόλεμο, όμως κανένα στοίχημα δεν πρόκειται να κερδηθεί αν δεν επιδιωχθεί και η εμβάθυνση. Αν δεν καταργήσουμε τα εθνικά σύνορα και δεν πιστέψουμε στη δύναμη που κρύβεται πίσω από την περαιτέρω ενοποίηση, η Ευρώπη εκτός από γηραιά, σύντομα θα είναι και ξεπερασμένη.
