Κύριο Άρθρο
Η μαύρη δευτέρα (black Monday) έμεινε στην ιστορία ως η μέρα που οι παγκόσμιες αγορές κατέγραψαν απώλειες ύψους 1,7 τρισ. δολαρίων. Το ημερολόγιο έγραφε 19, Οκτωβρίου 1987 και οι ανησυχίες ήταν διάχυτες ότι μια νέα μεγάλη ύφεση ήταν προ των πυλών. Μια πιθανή εξήγηση για όσα διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα είχε να κάνει με τις πολύ ψηλές τιμές των μετοχών στα χρηματιστήρια των ΗΠΑ, όπως είχαν διαμορφωθεί μετά από μια πενταετή άνοδο των τιμών. Στην Ιαπωνία λόγω διαφοράς ώρας οι απώλειες καταγράφηκαν την επομένη ημέρα, δηλαδή την Τρίτη και έμεινε γνωστή ως blue Tuesday. Η ημερήσια πτώση στον δείκτη του χρηματιστηρίου του Τόκιο ήταν 14,9%.
Η Δευτέρα 5 Αύγουστου του 2024 αποτελεί τη δεύτερη χειρότερη ημέρα για τις ιαπωνικές μετοχές μετά το μακρινό 1987. Το χρηματιστήριο του Τόκιο κατέγραψε ημερήσιες απώλειες 12,4%, επισφραγίζοντας μια πτωτική περίοδο που ξεκίνησε από τα ψηλά της 11ης Ιουλίου και συσσώρευσε απώλειες 20%. Λόγω υψηλότερων τιμών, η ημερήσια μεταβολή της προηγουμένης Δευτέρας σε μονάδες δείκτη ήταν 4,451.28, που είναι οι μεγαλύτερες ημερήσιες ζημιές στην ιστορία του Nikkei. Η εξέλιξη της προηγούμενης Δευτέρας ήταν τόσο έντονη που ήταν αρκετή για να μηδενίσει τα κέρδη του 2024.
Σύμφωνα με αναλυτές, η άνοδος των τελευταίων δύο ετών στο ιαπωνικό χρηματιστήριο είχαν να κάνουν αποκλειστικά με το φθηνό γεν. Η κατάσταση όμως ανατράπηκε, όταν η τράπεζα της Ιαπωνίας πριν από επτά ημέρες προχώρησε στη δεύτερη μετά το 2007 αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25%. Το ράλι που ακολούθησε στο γεν έσπρωξε τους διεθνείς επενδυτές σε μαζικές ρευστοποιήσεις, μιας και οι αποφάσεις της Κεντρικής Τράπεζας έκλειναν τον κύκλο της ανόδου. Η απόφαση της ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας λήφθηκε ως αντίδραση στην πτώση του γεν τον περασμένο Ιούνιο, καταγράφοντας χαμηλό 38 ετών έναντι του δολαρίου.
Την απόφαση ακολούθησαν δηλώσεις του Ιάπωνα κεντρικού τραπεζίτη ότι πρόθεση της νομισματικής αρχής είναι η συνέχιση της ανόδου των επιτοκίων, προκαλώντας πανικό και μαζικές ρευστοποιήσεις με αποκορύφωμα τη Δευτέρα. Δεν παρέλειψε μάλιστα να σημειώσει ότι τα επιτόκια μπορεί να φτάσουν στο 0,5% κάτι που έχει να συμβεί από την παγκόσμια κρίση του 2008. Το ύψος των επιτοκίων στο γεν είναι πολύ σημαντικό για τις αμερικάνικες μετοχές καθώς τα μηδενικά ή/και αρνητικά τους επίπεδα επέτρεπε στους επενδυτές για χρόνια να δανείζονται φθηνά σε ένα ισχυρό νόμισμα και να επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία υψηλότερων αποδόσεων. Αυτός ο κύκλος κλείνει και αναγκάζει τους αναλυτές να εκτιμούν παρατεταμένη πτώση καθώς τα αμερικανικά και ιαπωνικά επιτόκια θα ακολουθούν αντίθετη πορεία.
Όπως είχαμε σημειώσει και σε προηγούμενα άρθρα αυτής της στήλης, δεν υπάρχουν εύκολες αποφάσεις για τις Κεντρικές Τράπεζες. Ακόμα και οι κινήσεις για μείωση των επιτοκίων που επιχειρούν οι πλείστες Κεντρικές Τράπεζες της Δύσης στηρίζονται στην εκτίμηση ότι η πληθωριστική λαίλαπα έχει ξεπεραστεί κάτι όμως που δεν υποστηρίζουν τα στοιχεία. Τα τελευταία χρόνια και λόγω της εκκωφαντικής απουσίας της δημοσιονομικής πολιτικής, η νομισματική πολιτική συνιστά τη σημαντικότερη οικονομική πράξη στις δυτικές οικονομίες. Οι Κεντρικές Τράπεζες κατάφεραν να στρέψουν την προσοχή των αγορών στις αποφάσεις τους και σε μεγάλο βαθμό να ορίζουν τις εξελίξεις. Από εδώ και εμπρός καλό θα ήταν να είμαστε πιο προσεκτικοί, όταν αναλύουμε τις αποφάσεις των Κεντρικών Τραπεζών.
