Του Απόστολου Κουρουπάκη
Θα με επαναλάβω αυτή την Κυριακή, γιατί πραγματικά αρχίζουν και καταντάνε αστεία και απογοητευτικά όσα συμβαίνουν στα εικαστικά και όχι μόνο. Αφορμή είναι η αδιαφορία όλων να πάρουν θέση για την απουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Μπιενάλε της Βενετίας. Στον δικό μου έστω μικρόκοσμο είναι πολύ σημαντικό ότι η χώρα δεν κατάφερε να τηρήσει συγκεκριμένες ημερομηνίες, για ένα εικαστικό συναπάντημα που γίνεται κάθε δύο χρόνια. Ποιος φταίει; Κανείς δεν φταίει, φταίει μάλλον ο Χατζηπετρής και σιγά μωρέ και τι έγινε; Δεν θα πάμε στην Μπιενάλε, κι ας πληρώνουμε φως, νερό και ρεύμα, που λέει ο λόγος.
Και να καταλάβω τη σιωπή των υπηρεσιακών, τη σιωπή του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, έχουν τη φωλιά τους λερωμένη και είναι οι υπεύθυνοι για το φιάσκο... και καλύτερα να μην πουν τίποτα, γιατί ό,τι και να πουν θα είναι λάθος. Αλλά βρίσκουν και κάνουν, αφού κανένα οργανωμένο σύνολο, πλην του Φυτωρίου δεν μπήκε στον κόπο να γράψει ένα δελτίο Τύπου, ούτε καν το ΕΚΑΤΕ. Πού είναι όλοι οι ανεξάρτητοι καλλιτέχνες και εικαστικοί, οι οποίοι σε άλλες περιπτώσεις γεμίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με οργισμένες ανακοινώσεις, θυμάστε για παράδειγμα το ζήτημα που είχε ανακύψει με το γκράφιτι στην Πάφο; Με την πατάτα στο Ξυλοφάγου; Για την κατεδάφιση των διατηρητέων στην Ισοκράτους; Για την αγορά έργων τέχνης από την Πολιτεία... Για όλα αυτά είχε γίνει ο κακός χαμός, και τι δεν είπανε όλοι και όλες αυτές, τι για την αισθητική μας, τι για την πολιτιστική ανεπάρκεια των ιθυνόντων και τι δεν είπαν. Για αυτό το ζήτημα, ούτε λόγος, και ειλικρινά δεν μπορώ να το καταλάβω και μετά εγκαλούμαστε οι πέντε εναπομείναντες πολιτιστικοί συντάκτες ότι δεν κάνουμε τη δουλειά μας όπως πρέπει. Ειλικρινά δεν το χωνεύω... και δεν θα ήθελα να δεχθώ το επιχείρημα ότι ο κόσμος του πολιτισμού δεν έχει να φάει, άρα δεν θ’ ασχολείται με το ευγενικό άθλημα της Γαληνοτάτης... Δεν είμαι επίσης αφελής να πιστεύω ότι επειδή θα φώναζαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα άλλαζαν όλα, αλλά τουλάχιστον θα ένιωθαν στις Πολιτιστικές Υπηρεσίες, στο υπουργείο, στη βουλή, στην κοινωνία, ότι υπάρχει μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων που αντιστέκεται όχι στη μη καλαισθησία, αλλά στην προχειρότητα και την αβελτηρία.
Και πολύ μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι σύνδεσμοι, ομάδες, κλαδικές, σύλλογοι, επιτροπές και λοιπές συσσωματώσεις, και φυσικά θεσμικοί φορείς, όπως η Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών και τα Πανεπιστήμια με τις σχετικές σχολές τους, η Παράλληλη Βουλή και η Επιτροπή Παιδείας της Βουλής. Πού είναι αυτοί οι φορείς, και μη μου πείτε ότι ασχολούνται με το υφυπουργείο Πολιτισμού, γιατί ούτε με αυτό ασχολούνται, όταν χρειάζονται πέραν της μιας συζήτησης για να καταλήξουμε αν οι Μαρωνίτες, οι Αρμένιοι και οι Λατίνοι είναι θρησκευτικές ομάδες ή κοινότητες...
Τότε που κατεδαφίστηκαν τα κτήρια της Ισοκράτους, όλα τα κόμματα κατήγγειλαν το γεγονός, και τι δεν έγινε στο μέχρι τότε άγνωστο στενό της παλιάς Λευκωσίας, παρόλο που δεν ήταν άγνωστο. Και θα μου πει κάποιος πως τα κόμματα είναι αυτά που είναι, δεν ασχολούνται με τέτοιου είδους ήσσονος σημασίας γεγονότα, και εν μέρει θα το δεχθώ... η Ακαδημία δεν σκέφτηκε ότι πρέπει να πάρει θέση ή σκέφτηκε ότι έκανε το καθήκον της βραβεύοντας τον Νίκο Κουρούσιη –και πολύ καλά έκανε– οπότε μέχρι την επόμενη βράβευση έχουμε καιρό; Τα πανεπιστήμια της χώρας πού είναι; Το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου, του μακαρίτη Μιχάλη Πιερή, το παιδί, πού είναι; Η Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΤΕΠΑΚ δεν θεώρησε απαραίτητο ν’ ανοίξει κάποιον διάλογο; Το αυτό ισχύει και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως ισχύει και για τις πολιτιστικές έδρες τους, γιατί δεν βρήκαν μερικές λέξεις να πουν; Οι πανεπιστημιακοί καθηγητές αυτόνομα πού είναι; Γιατί δεν θεώρησαν απαραίτητο να πουν και αυτοί/ές κάτι; Οι ιδιωτικοί πολιτιστικοί οργανισμοί και ομάδες, που άλλοτε διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους, πού είναι; Τώρα, αν όλοι παραπάνω περιμένουν να δουν τι θα γίνει τελικά και μετά να τοποθετηθούν, φέξε μου και γλίστρησα.
Φυσικά, η Μπιενάλε δεν είναι παρά ένα μόνο από τ’ αγκάθια του πολιτιστικού τοπίου μας, είναι ωστόσο ενδεικτικό της κατάστασης. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν δομικά προβλήματα, όπως η υποστελέχωση, η έλλειψη κατάλληλων ανθρώπων στις κατάλληλες θέσεις, έλλειψη μακροπρόθεσμου και μεσο-μακροπρόθεσμου πολιτιστικού προγραμματισμού και η παντελής απουσία πολιτιστικής στρατηγικής... είναι αληθινά και υπαρκτά, αλλά αυτά δεν δικαιολογούν κανένα να ποιεί τη νήσσα. Απλώς να σημειώσω πως για το 2021 το ποσό που δόθηκε στον τομέα των εικαστικών από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες ήταν 672.345 ευρώ.
Εκτός και αν δεν είναι τόσο σημαντικό το θέμα, όπως και τίποτα που δεν κάνει ντόρο... και κάνω εγώ λάθος και είμαι υπερβολικός, αλλά χρήματα δίνουμε για την Μπιενάλε, πάμε, δεν πάμε. Αν λοιπόν εγώ ζω στον κόσμο τον δικό μου, που λέει και το λαϊκό άσμα, θεωρήστε το παρόν άρθρο φληνάφημα και μουρμούρα, πάλι φίλοι θα είμαστε.
