Του Απόστολου Κουρουπάκη
Την εβδομάδα που πέρασε είχαμε από πλευράς του υφυπουργείου Πολιτισμού τρεις κατά τη γνώμη μου σημαντικές ανακοινώσεις, που αφορούν την Κυπριακή Βιβλιοθήκη, τα εικαστικά και το Κρατικό Αρχείο.
Όσον αφορά την Κυπριακή Βιβλιοθήκη ανακοινώθηκε πως αναζητείται κτήριο για μεταστέγασή της, από την τωρινή της έδρα. Το κτήριο στο οποίο σήμερα στεγάζεται η Βιβλιοθήκη σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες της και όπως πληροφορείται η στήλη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, λόγω της παλαιότητάς του. Σίγουρα, η ανάγκη για ανέγερση νέου κτηρίου είναι εκ των ων ουκ άνευ, αλλά μέχρι να γίνει αυτό, θεωρώ ορθή την απόφαση να μεταστεγαστεί σε νέο κτήριο, έως ότου βρεθούν τα χρήματα και δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη μόνιμη στέγασή της στο κτήριο που θα ανεγερθεί στο οικόπεδο της Αρχιγραμματείας, όπως έχει αποφασιστεί εδώ και πολλά χρόνια. Σε σχέση με την Κυπριακή Βιβλιοθήκη επίσης μαθαίνει η στήλη πως η συμβουλευτική επιτροπή που διορίστηκε τον Οκτώβριο του 2024 (Ανδρέας Γεωργαλλίδης, Αγνή Πετρίδου, Αντρέας Αντρέου, Χάρης Ιωαννίδης, Ηλίας Επιφανίου) εργάζεται με ζήλο και έχει ως προτεραιότητά της την αναθεώρηση του νομικού πλαισίου που τη διέπει, ώστε να μπορεί να λειτουργεί με σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο, βγάζοντας από τα συρτάρια τη μελέτη Τσιμπόγλου - Ανδρέου – επικαιροποιώντας την –ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Μακάρι, λοιπόν η μεταστέγαση της Κυπριακής Βιβλιοθήκης να είναι αρχή για μια νέα εποχή. Υποθέτω πως κανένας δεν θα ήθελε να δίνει χρήματα επ’ άπειρον σε ενοίκια ή να θέτει σε κίνδυνο τις σπουδαίες συλλογές της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, μεταφέροντάς τες από ένα ήδη προβληματικό κτήριο κάπου αλλού. Εδώ θα είμαστε –ελπίζω– για να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Άλλωστε παράδειγμα έχουμε, εκείνο της ΣΠΕΛ, που ήταν να γίνει Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, και τελικά έγινε ένας πολύ ενδιαφέρων χώρος εκδηλώσεων.
Και ερχόμαστε στη δεύτερη ανακοίνωση της περασμένης εβδομάδας, που είναι ο διορισμός Συμβουλευτικής Επιτροπής Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Και αυτή την πράξη η στήλη την αντιμετωπίζει εν πρώτοις με θετικό μάτι, μιας και είναι πλέον σε όλους ορατή η έλλειψη ενός Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Και πάλι σύμφωνα με πληροφορίες της στήλης, ένας από τα κύρια μελήματα της Επιτροπής θα είναι να δει το νομικό πλαίσιο που χρειάζεται ένα τέτοιο πολιτιστικό ίδρυμα, και είναι σημαντικό ότι αποτελείται από προσωπικότητες των τεχνών (Λουκία Χατζηγαβριήλ, Θεόδουλο Γρηγορίου, Άντρη Μιχαήλ, Κατερίνα Σταύρου) αλλά και από τον νομικό Αχιλλέα Δημητριάδη). Όπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση του υφυπουργείου «Ρόλος της Επιτροπής είναι να προβεί στις απαραίτητες υποδείξεις και ενέργειες για την ίδρυση και δημιουργία ενός κρατικού μουσείου τέχνης στην Κύπρο». Είμαι βέβαιος πως όλοι και όλες αναγνωρίζουμε ότι η χώρα έχει ανάγκη από ένα τέτοιο μουσείο, το οποίο, όπως και η Κυπριακή Βιβλιοθήκη, θα πρέπει να λειτουργεί σύμφωνα με όρους 21ου αιώνα. Ακόμα και το κτήριο της ΣΠΕΛ, το οποίο μάλλον δεν πληροί τις προδιαγραφές για να είναι Πινακοθήκη, όπως αντίστοιχες σε άλλες χώρες, μπορεί να γίνει η μαγιά για κάτι σύγχρονο. Και σε αυτή την περίπτωση, η στήλη βλέπει θετικά τον διορισμό της Επιτροπής και ευελπιστούμε πως θα καταφέρουν να βάλουν τα θεμέλια για να αποκτήσει επιτέλους η χώρα έναν χώρο για τον οποίο θα σεμνύνεται.
Η τρίτη ανακοίνωση που έγινε την περασμένη εβδομάδα αφορά τη μεταφορά του Κρατικού Αρχείου από το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως στο υφυπουργείο Πολιτισμού. Θεωρώ απολύτως ορθή την απόφαση αυτή του Υπουργικού Συμβουλίου, αν και βάζει πρόσθετα βάρη στο Πολιτισμού, που θα έχει πια να διαχειριστεί επιπλέον όγκο δουλειάς. Παρ’ όλα αυτά σίγουρα η εποχή που χρειαζόταν τα κρατικά αρχεία να είναι υπό τη σκέπη αρχών μου είχαν να κάνουν με τη δικαιοσύνη και τη δημόσια τάξη, έχουν παρέλθει. Η σημερινή διοίκηση του Κρατικού Αρχείο, νομίζω, έχει δείξει δείγματα δουλειάς για την αναμόρφωση της υπηρεσίας και θεωρώ πως σε ένα πιο συγγενές διοικητικό περιβάλλον θα καταφέρει να εξελιχθεί περισσότερο. H μεταφορά θα πραγματοποιηθεί την 1/1/2026, προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες διοικητικές και δημοσιονομικές τροποποιήσεις.
Μακάρι, λοιπόν, οι πιο πάνω ενέργειες να αποδειχθούν ευεργετικές μακροπρόθεσμα για τα πολιτιστικά πράγματα της χώρας, και να είναι αρχή δομικών αλλαγών, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη. Η στήλη θα παρακολουθεί τις εξελίξεις, και για την Κυπριακή Βιβλιοθήκη, και για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και από το 2026 –αν είμαστε καλά– για το Κρατικό Αρχείο. Είναι υποχρέωσή της, άλλωστε.
