Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ό,τι και να έγραφα για πολιτισμό, θεωρώ, θα ήταν εκτός τόπου και χρόνου, από τη στιγμή που στην καρδιά της Ευρώπης έχουν ηχήσει τα τύμπανα του πολέμου. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφάσισε να εισβάλει στην Ουκρανία, επικαλούμενος διάφορες αιτιάσεις, που στους παλαιότερους Κύπριους θα θυμίσουν την «ειρηνευτική» επιχείρηση της Τουρκίας, που διαίρεσε το νησί.
Δεν πίστευα ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα έβαζε τον λαό του στη λαιμητόμο της ιστορίας, δεν πίστευα ότι θα αποφάσιζε την εισβολή στην Ουκρανία, ότι θα ικανοποιούσε τον μεγαλομανή μεγαλοϊδεατισμό του. Ειλικρινά, θεωρούσα πως οι λεονταρισμοί του Ρώσου προέδρου δεν θα γινόντουσαν πράξη. Απλώς γιατί προς στιγμή αισθάνθηκα πως παρήλθαν οι καιροί του πολέμου. Φευ!
Εδώ και αιώνες, από τις σπηλιές της Αλταμίρας ώς τις μέρες μας ο άνθρωπος πασχίζει να φτιάξει πολιτισμό, να μάθει από τα σφάλματά του και διορθώνοντάς τα να πάει παρακάτω, και να φτιάξει κι άλλα, κι άλλα... για να καλύπτει τις ανάγκες του πρωτίστως και σε δεύτερο επίπεδο της ομάδας του, της κοινωνίας του... Από τα λίθινα εργαλεία φτάσαμε στις εικαστικές δράσεις με βιντεοπροβολές και στις υβριδικές παραστάσεις. Από το ησιόδειο άροτρο φτάσαμε στο πανέξυπνο ρολόι που μας λέει πότε είμαστε υγιείς. Και τελικά πού καταλήξαμε; Να κρύβονται άνθρωποι κάτω από τη γη για να σωθούν, όπως οι πολίτες της Ουκρανίας.. και τελικά ούτε τα έξυπνα ρολόγια μάς χρειάζονται, ούτε τα ηλεκτρονικά βιβλία, ούτε τίποτα τίποτα... καταλήγουμε στο έρεβος, ενώ ζούσαμε τάχα μου στο φως. Θέλουμε να πάμε στο διάστημα, για να δείξουμε ότι είμαστε παντοδύναμοι, υπερδυνάμεις, υπεράνθρωποι...
Αφοριστικό θα πει κάποιος, η τεχνολογία είναι εδώ για να μας βοηθήσει, οι τέχνες αναβαθμίστηκαν για να εξυψώσουν, να πάμε ως υψιπέτες αετοί στα ουράνια και εδώ μου έρχονται στον νου οι προσφιλείς μου στίχοι από το ποίημα «Αλλά τα βράδια» του Τάσου Λειβαδίτη: «Ύστερα ανακάλυψαν την πυξίδα για να πεθαίνουν κι αλλού και την απληστία για να μένουν νεκροί για πάντα».
Δεν έχω λύσεις, δεν έχω προτάσεις, δεν θα μπορούσα άλλωστε, δεν είναι αυτός ο στόχος μου. Δεν θέλω να πω τίποτε περισσότερο από το να εκφράσω την απόγνωσή μου και την αηδία μου για όσα μεγάλα συμβαίνουν γύρω μας και εμείς ως άτομα, ως μονάδες, ως προσωπικότητες, δεν καταφέρνουμε να βάλουμε ούτε ένα λιθαράκι σε αυτό που λέγεται ζωή καλή. Όχι για να εξαλείψουμε την παγκόσμια πείνα, ούτε να συντρίψουμε τους αλαζόνες ηγέτες και ν’ αποτρέψουμε τους πολέμους, αυτά δεν μπορούμε να τα κάνουμε, όσο και αν προσπαθήσουμε, αλλά μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να συζητάμε για όσα μπορούμε ν’ αλλάξουμε χωρίς παρωπίδες και α πριόρι βεβαιότητες και να μπορούμε να λέμε του Ρίτσου: «Τέτοια ποιήματα, σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα». Και πού ξέρεις...
Μεταξύ μας, εμείς η βάση του πολιτισμού και όχι οι σημαντικοί της γης... όσο εμείς δεν είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα και απλά, τότε είμαι βέβαιος ότι οι ισχυροί της γης θα στέλνουν θυσία στον Μολώχ της Αλαζονείας τους, εκατοντάδες βόδια, που τα παχαίνουν με λόγια λιπαρά, δημιουργώντας εκατόμβες θυμάτων, για να μπορούν μετά να στήνουν μνημεία και να παραγγέλνουν θουρίους, τιμώντας τους πεσόντες με παρελάσεις...
Μη γελιέστε, αλαζόνας ηγέτης δεν είναι μόνο ο Ρώσος πρόεδρος, δεν είναι ο μόνος ηγεμόνας που εφαρμόζει το θέσφατο: «Τα νομικά επιχειρήματα έχουν αξία όταν εκείνοι που τα επικαλούνται είναι περίπου ισόπαλοι σε δύναμη» (Θουκυδίδης, 5,89). Είναι πολλοί, και δυστυχώς η βάση που είμαστε εμείς, οι παππούδες μας, οι πατεράδες μας, οι μανάδες μας, οι γιαγιάδες μας, οι αδελφίδες μας, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, ή έτσι μας έμαθαν να πιστεύουμε. Δεκάδες γενιές έχουν «ευνουχιστεί», πειστήκαμε και εμείς και οι παπουδολαλάδες μας ότι μόνο οι δυνατοί μπορούν, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη, έτσι έλεγαν και μας λένε ακόμα, και μας μάντρωσαν, και δεν καταλάβαμε ότι μπορούμε ως αγέλη ν’ αντιδράσουμε, μα δυστυχώς δεν μπορούμε, διότι μας έκαναν κοπάδι, υπάκουο ποίμνιο, που πάει όπου του πει ο τσοπάνης, που θεωρήσαμε ότι επειδή βρίσκουμε το νερό, δεν είμαστε βόδια και τα καταλαβαίνουμε όλα...
Το τέλος του πολιτισμού δεν έχει φτάσει ακόμα, το τέλος της ιστορίας δεν έχει έλθει ακόμα, δεν ξέρω αν είμαστε κοντά στο τέλος οποιουδήποτε πράγματος, αυτό που καταλαβαίνω όμως είναι πως έχουμε φτάσει στην εποχή της απόλυτης παρακμής, διότι μας έχει καταλάβει το δαιμόνιο της αλαζονείας και της σιγουριάς ότι κατέχουμε τη γνώση της μη επανάληψης λαθών, αλλά στην πραγματικότητα έχουμε πωρωθεί σε σημείο διάβρωσης και αποχαύνωσης.
Και κάποιοι εν έτει 2022 κρύβονται στο μετρό, στα υπόγεια... σαν να μη θυμόμαστε το Λονδίνο των βομβαρδισμών του Β΄ Π.Π., τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Συρία, το Αφγανιστάν, μα και την ίδια την Κύπρο... ... Φτωχή ανθρωπότητα...
